12 Years A Slave
Maandenlang hebben we er in Nederland op moeten wachten, maar na een fabuleuze ontvangst in de Verenigde Staten en talloze prijzen, doet 12 Years A Slave van de Britse regisseur Steve McQueen eindelijk ons land aan vanaf vandaag. Een film die je heel lang niet meer los zal laten of misschien wel nooit meer. McQueen dankt zijn jongste succes aan zijn Nederlandse vrouw Bianca, zij wees hem op deze vrijwel onbekende biografie uit 1853.
12 Years A Slave is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Solomon Northup (Chiwetel Ejiofor). In 1841 is hij een vrij man en getalenteerd violist uit New York. Onder valse voorwendselen reist hij naar Washington, waar hij wordt gedrogeerd en verkocht als slaaf. Al gauw is Northup per slavenboot op weg naar New Orleans, Louisiana. Daar wordt hij door slavenhandelaar Freeman (Paul Giamatti) Platt Hamilton genoemd en doorverkocht aan plantage-eigenaar Ford (Benedict Cumberbatch).
Ford is een beschaafde, religieuze man die onder de indruk is van Platt’s intelligentie en vioolspel, iets wat alleen maar meer woede opwekt bij Platt’s directe baas Tibeats (Paul Dano). Om Platt’s leven te redden, verkoopt Ford hem aan de psychopathische plantage-eigenaar Epps (McQueens main man, Michael Fassbender).
Tot dit punt in de film wordt Northup strikt gezien als slachtoffer en zijn alle blanken, met uitzondering van Ford, regelrechte schurken. Dus is het niet veel anders dan andere uitgekomen boeken of films. Maar na een uur verdiept 12 Years A Slave en wordt het interessanter. Zo schijnt er een ander licht op Epps, die in een gekweld huwelijk zit met zijn echtgenote (Sarah Paulson). Zij minacht de slaven, zeker de mooie Patsey (Lupita Nyong’o) omdat haar echtgenoot de slavin begeert. Daarom moet Patsey ook veel meer vormen van misbruik doorstaan dan veel van haar lotgenoten. Op haar beurt, vraagt Patsey het onmogelijke van Platt, als Epps hem ervan verdenkt, contact te zoeken met de buitenwereld.
Als de Canadese Bass (Brad Pitt), een rondreizende timmerman, komt werken op plantage Epps is er ineens hoop voor Platt. Bass is namelijk vurig tegen de slavernij. Hij is dan ook niet bang dit duidelijk te maken aan Epps. Gaandeweg verandert de wereld van Platt Hamilton weer in de wereld van Solomon Northup.
Door de indringende keuzes en dito stijl van McQueen, is een flink aantal scènes nogal ruw van aard. Maar ja, de slavernij is nou eenmaal ook een ruw onderwerp. Wees er dus van op de hoogte dat je minutenlang naar beelden kan kijken die ongemakkelijk en onverbiddelijk zijn. Door de focus die er is gelegd op Solomon Northup/Platt Hamilton, jaagt de regisseur het verhaal en de verfilming daarvan, zo je hart in. Compromisloos laten cast en crew hun passie zien voor 12 Years A Slave. Als bioscoopganger zou je er bijna claustrofobisch van worden, want er is geen ontkomen aan.
De hoofdrol is Ejiofor op het lijf geschreven. Je zit naast hem in de emotionele achtbaan, terwijl je de film kijkt. Zijn emoties hoeven vaak niet eens verbaal te worden. Zijn verwondering, angst of vastberadenheid zijn zo van zijn gezicht af te lezen. Dit is boeiend om te zien.
Toch heeft de film ook minpunten, want waarom komt een goede film als deze pas na een uur echt op gang? Met de research die McQueen heeft gedaan, had dit niet gehoeven. Muzikaal gezien, is het vreemd dat de soundtrack van 12 Years A Slave erg lijkt op die van Inception. Hans Zimmer wilde vast met grote stappen snel thuis zijn.
Op IMDb staat vermeld dat 12 Years A Slave nu al 118 prijzen heeft gewonnen. Op 2 maart kunnen daar nog negen Oscars bijkomen. Al krijgt de film stevige concurrentie van Gravity en American Hustle die ieder tien keer zijn genomineerd. De categorieën Beste Regisseur en Beste Film liegen er natuurlijk ook niet om, maar de geschiedenis kennende, wordt er politiek-correct gekozen.
Wanneer de Academy van hun (blinde) liefde voor Jennifer Lawrence kan afkomen, krijgt debutante Lupita Nyong’o volkomen terecht de Oscar voor Beste Vrouwelijke Bijrol. De vertolking van Patsey is prachtig en oprecht.
12 Years A Slave is er één voor in de geschiedenisboeken.
