Onder Ons
Een Vinexwijk ergens in de provincie. De verlegen Poolse au pair Ewa (Dagmara Bak) komt bij het gezin van de zwangere Ilse (Rifka Lodeizen) en Peter (Guy Clemens) om op hun zoontje te passen. Het contact tussen de enigszins aan heimwee leidende Ewa en de niet al te invoelende Ilse en Peter is op zijn best gezegd stroef. De enige met wie Ewa omgaat is de praatgrage, oppervlakkige Aga (Natalia Rybicka), eveneens een kindermeisje uit Polen. Een vriendschap is het echter niet. De twee meisjes zijn tot elkaar veroordeeld in een voor hun totaal onbekende en desolate omgeving. En misschien ook wel een vijandige. De provinciestad wordt namelijk geteisterd door een verkrachter.
Het drama Onder Ons van debuterend speelfilmregisseur Marco van Geffen is het beoogde eerste deel van een drieluik getiteld Vinex, over het 'drama van het gelukkige gezin'. Hierin wil hij laten zien dat het altijd zo veilige Nederland er aan de oppervlakte dan wel uit mag zien als de rust zelve, maar dat het daaronder soms vervaarlijk borrelt. Dit element is in deze rolprent dan ook aanwezig, maar meer nog dan de dreiging van een verkrachter in je eigen buurt, zijn het de ongemakkelijke relatie tussen Ewa en haar gastgezin en Ewa's eenzaamheid en schijnbare machteloosheid die de nadruk krijgen en soms ietwat schrijnende scènes opleveren.
De grote verschillen tussen de personages worden benadrukt door de drie hoofdstukken waarin de film is opgedeeld. Het eerste hoofdstuk gaat over de Ilse en Peter, het tweede kijkt mee met de soms nogal irritante Aga en het derde focust op Ewa. De spanningsboog wordt met deze vertelwijze kundig opgebouwd. Ewa's beweegredenen en haar groeiende isolement worden namelijk langzaamaan en pijnlijk inzichtelijk. Hierbij wordt het personage geholpen door de cameravoering, die bij haar hoofdstuk af en toe close-ups gebruikt waar de rest van de film veelvuldig statische shots van enige afstand toont. Maar mooier nog dan de karakterschetsen is het feit dat met deze driedeling heel helder wordt dat de personages totaal niet bij elkaar passen en, zo lijkt de film te willen zeggen, ook nooit met elkaar hadden moeten worden opgescheept. Dit wordt eens te meer duidelijk in de tamelijk mistroostige scènes waarin mensen met bussen vanuit Polen in Nederland aankomen.
Hiermee lijkt de film de vraag te willen stellen waarom Poolse meisjes huis en haard moeten verlaten om in eenzaamheid op Nederlandse baby's te passen. Zijn er in ons eigen land geen meisjes die een leuk zakcentje willen verdienen door op een schattig ukkie te letten? Of zijn Poolse krachten goedkoper en belanden ze daarom in de polder? Tevens is Onder Ons een pleidooi voor meer interesse in 'de ander' en wil het verhalen van een relatie (die tussen Ilse en Peter) die zijn beste tijd wel gehad heeft. Dit allemaal zonder dat deze verschillende punten elkaar in de weg zitten. Integendeel, ze sluiten zelfs goed op elkaar aan in deze prima geacteerde (Lodeizen verdiende er een Gouden Kalf-nominatie mee), intrigerende en bovenal actuele productie.
