Het kabinet heeft een nieuwe rijksbrede strategie tegen desinformatie gepresenteerd. Deze strategie is gericht op het versterken van het publieke debat en het verminderen van de invloed van desinformatie, zo laten minister Bruins Slot (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) en staatssecretaris Van Huffelen (Koninkrijksrelaties en Digitalisering) aan de Kamer weten. De strategie is verzonden mede namens minister Yesilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid) en staatssecretaris Uslu(Cultuur en Media).

Een effectieve aanpak van mis- en desinformatie vraagt om een rijksbrede strategie waarin de waarden en grondrechten van onze rechtsstaat, zoals de vrijheid van meningsuiting en vrijheid van pers voorop staan. Daarin blijft het uitgangspunt dat het benoemen wat wel en wat geen desinformatie is en factchecken in eerste instantie geen overheidstaken zijn. Wanneer de nationale veiligheid, de volksgezondheid of de maatschappelijke en/of economische stabiliteit in het geding is, kan de overheid wel optreden en desinformatie tegenspreken.

Minister Bruins Slot: “Desinformatie kan schadelijke en ontwrichtende effecten hebben op de samenleving. Bijvoorbeeld wanneer het gaat om desinformatie over het verkiezingsproces. Maar desinformatie raakt ook het dagelijks leven van mensen. Wanneer mensen niet weten of ze informatie wel of niet kunnen vertrouwen, kan dit leiden tot onrust en onzekerheid in de samenleving. Met deze strategie willen wij onze maatschappij daartegen weren.”

Staatssecretaris Van Huffelen: “De meeste desinformatie wordt verspreid via sociale media. We kennen allemaal wel een vorm die we in ons dagelijks gebruik zijn tegengekomen. Of het nou een nepaccount is of kunstmatige intelligentie die wordt ingezet om snel en makkelijk neppe video’s te maken die echt lijken, maar bedoeld zijn om mensen te misleiden. De overheid wil de impact van online desinformatie verminderen. Daarbij is het uitgangspunt zorgvuldig modereren, naleven van Europese wet- en regelgeving en open zijn over gebruik van data. En tegelijkertijd oog blijven houden voor vrijheid van meningsuiting en persvrijheid. Ook wil het kabinet publieke media en instellingen als scholen, bibliotheken en musea ondersteunen bij het ontwikkelen van een eigen infrastructuur en sociale mediaomgevingen, zodat burgers gebruik kunnen maken van alternatieve platformen.”

Vraagstuk van desinformatie
Desinformatie is een groot maatschappelijk probleem. Desinformatie is het doelbewust, veelal heimelijk, verspreiden van misleidende informatie, met het doel om schade toe te brengen aan het publieke debat, democratische processen, de open kenniseconomie of volksgezondheid. De verspreiding van desinformatie, uit zowel binnen- als buitenland, kan het publieke debat namelijk verstoren, leiden tot onrust en onzekerheid en een ontwrichtend effect hebben op onze samenleving als geheel en de levens van individuele mensen daarin. Ook kan desinformatie het effectief overheidshandelen bemoeilijken en een gevaar vormen voor de integriteit van de verkiezingen. Door digitalisering kan desinformatie sneller en met een groter bereik worden verspreid. Daarnaast wordt het ook lastiger te herkennen. Nederlanders maken zich daardoor steeds meer zorgen over desinformatie.

Versterken publieke debat
Het kabinet zet zich in om het vertrouwen in en de pluriformiteit van de Nederlandse vrije pers te behouden. Dit draagt bij aan het beperken van de voedingsbodem voor de negatieve effecten van desinformatie op de samenleving. Daarbij staat voorop dat de overheid niet bepaalt wat wel of niet betrouwbare informatie is. Daar zijn burgers in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor. Daarom zet het kabinet ook in op het versterken van de weerbaarheid van burgers, bijvoorbeeld via isdatechtzo.nl. Samenwerking met bijvoorbeeld bibliotheken, musea en andere organisaties, blijft hierbij zeer belangrijk.

Verminderen van de invloed van desinformatie
Het kabinet blijft zich ook inzetten om de verspreiding en invloed van desinformatie te verminderen. Zo zorgt het kabinet ervoor dat ieder ministerie en de verschillende overheden in staat zijn om gepast te reageren wanneer desinformatie raakt aan hun beleidsterrein. Om dit te bereiken wordt bewustwording verbeterd, maar ook een duidelijk kader ontwikkeld om te bepalen wat strafbaar is en wat niet. Het kabinet besteedt extra aandacht aan desinformatie verspreid door andere landen, zoals eerder vermeld in de brief over Aanpak Statelijke Dreigingen.

De medische faculteit van de University of California in de VS heeft excuses aangeboden voor experimenten met gevangenen in de jaren zestig en zeventig. Dat blijkt uit het rapport van een universitair programma. 

Bij sommige experimenten werden pesticiden en onkruidverdelgers op de huid van de mannen aangebracht en in hun aderen geïnjecteerd. In andere experimenten plaatsten onderzoekers muggen in de buurt van de armen van proefpersonen of direct op de huid van proefpersonen om te bepalen hoe aantrekkelijk de menselijke gastheer was voor de muggen.

Volgens een artikel uit 1977 in de studentenkrant van de universiteit, The Synapse, hadden gevangenen zich vrijwillig aangemeld voor studies en kregen ze hiervoor $ 30 per maand betaald voor deelname. Het onderzoeksrapport van de Universiteit van Californië stelt daarentegen dat de betrokken artsen "twijfelachtige manieren" gebruikten om de proefpersonen over te halen om deel te nemen aan de experimenten. Zo werden operaties uitgevoerd bij mannen die geen van de ziekten hadden waarvoor ze behandeld werden tijdens het experiment. 

De woordvoerder van de universiteit, Lowenstein, zei dat de universiteit zich verontschuldigt voor de schade die de experimenten hebben veroorzaakt aan de getroffenen, hun families en de gemeenschap.

In Parijs zijn vandaag drie mensen doodgeschoten en vier gewond geraakt. Een van de slachtoffers is ernstig gewond, zijn leven is in gevaar. De officier van justitie in Parijs meldde dat onderzoeken zijn gestart. Een 69-jarige man is gearresteerd en zit vast in politiehechtenis. Het gaat om een Fransman die bij de politie bekend was vanwege twee eerdere moordpogingen, aldus  de politie. De verdachte is met verwondingen naar het ziekenhuis gebracht.

Media hadden eerder gemeld dat een man meerdere schoten had gelost in een Koerdisch cultureel centrum in de buurt van de Rue d'Enghien. De aanvaller beschoot ook een restaurant en een kapsalon tegenover het centrum. Rue d'Enghien is een kleine straat met veel restaurants, niet ver van de grote boulevards met hun beroemde warenhuizen. Persbureau AFP citeert een ooggetuige: "Er waren zeven of acht schoten, er is paniek." In het gemeentehuis van het district is slachtofferhulp gerealiseerd.

De Parijs burgemeester Anne Hidalgo liet vanmiddag weten dat de schutter zijn slachtoffers niet willekeurig koos. De schietpartij had een racistisch motief en de dodelijke schoten waren het werk van een rechtsextremist. "De Koerdische gemeenschap, en daarmee alle Parijzenaars, zijn het doelwit van deze moorden, gepleegd door een extreemrechtse activist", schreef Hidalgo op Twitter. 

La communauté kurde et, à travers elle tous les Parisiens, a été visée par ces assassinats commis par un militant d’extrême-droite. Les Kurdes où qu’ils résident doivent pouvoir vivre en paix et en sécurité. Plus que jamais, Paris est à leurs côtés dans ces heures sombres.

— Anne Hidalgo (@Anne_Hidalgo) December 23, 2022

Paris Shooting: 3 Killed, Suspect ‘Extreme Right-Wing Activist,’ Mayor Says https://t.co/hIma3uo0Dg pic.twitter.com/URk3yUDzHz

— Forbes (@Forbes) December 23, 2022

De rechtbank Overijssel oordeelt dat een 30-jarige man zich schuldig heeft gemaakt aan de doodslag van twee vrouwen, de poging doodslag van een verpleegkundige, de poging doodslag van een politieagent en de bedreiging van een lid van de Dienst Speciale Interventies. De rechtbank legt de man geen straf op maar wel de maatregel tbs met dwangverpleging, omdat hij volledig ontoerekeningsvatbaar was tijdens het plegen van de feiten. Ook moet de man de slachtoffers en nabestaanden in totaal een schadevergoeding betalen van bijna 150.000 euro. 

Fatale steekpartij
Op 17 september 2021 ging de man met een mes naar de woning van zijn onderbuurvrouw, waar op dat moment ook haar nicht en een verpleegkundige aanwezig waren. De man drong met veel geweld de woning binnen, waarna hij zijn onderbuurvrouw en haar nicht meerdere keren stak met het mes. Dit met fatale gevolgen. De verpleegkundige kon aan het geweld in de woning ontsnappen door over de balkonrand te klimmen. Zij is vervolgens naar beneden gevallen en liep daardoor ernstige verwondingen op. Terwijl zij gewond op de grond lag, heeft de man haar vanaf het balkon van zijn eigen woning beschoten met een kruisboog. Ook schoot hij gericht op een agent die ter plaatse was gekomen. Een andere agent, lid van de Dienst Speciale Interventies, bedreigde hij door de kruisboog op hem te richten.

Volledig ontoerekeningsvatbaar
De rechtbank neemt de conclusies van de gedragsdeskundigen over en oordeelt dat de man volledig ontoerekeningsvatbaar is. De man lijdt aan een psychotische stoornis, die ook bij het plegen van de feiten een doorslaggevende rol heeft gespeeld. Er is ook gekeken of de man de stoornis over zichzelf heeft afgeroepen door drugs te gebruiken. Dat was niet het geval. Vanwege de duur en de ernst van de stoornis, heeft de man de gevolgen van het gebruik van drugs ook niet kunnen overzien. Daarnaast kunnen de drugs de stoornis weliswaar verergeren, maar is deze niet door drugsgebruik veroorzaakt. In het Pieter Baan Centrum, waar de man geen drugs kon gebruiken, bleef de stoornis aanwezig. 

Geen moord, wel doodslag
De rechtbank is van oordeel dat er geen sprake is van voorbedachten rade, dus spreekt zij de man vrij van moord. Hij had objectief gezien wellicht tijd om na te denken over wat hij ging doen, maar gezien zijn psychotische ontregeling is het onvoldoende komen vast te staan dat hij daadwerkelijk na kon denken over de betekenis en de gevolgen van zijn voorgenomen daden. Wel acht de rechtbank doodslag bewezen. 

Onbeschrijflijk leed
Wat zich op 17 september 2021 in en rond de flat aan de M. Th. Steynstraat in Almelo heeft afgespeeld is afschuwelijk geweest. Op gruwelijke wijze is er een abrupt einde gekomen aan het leven van twee vrouwen. Daarmee is de nabestaanden onbeschrijflijk veel leed aangedaan. Zij moeten verder leven met het gemis van hun naasten. Ook de verpleegkundige en politieagenten die slachtoffer zijn geworden van de gebeurtenissen, kampen nog steeds met de gevolgen hiervan. Ook hun leven is die dag ingrijpend veranderd.

Mocht je nog niets te doen hebben in je kerstvakantie: Electronic Arts organiseert een De Sims 4-speurtocht voor de feestdagen.

Van 27 december tot en met 2 januari hebben spelers namelijk de kans om verschillende varianten van de Plumbob, het iconische groene kristalletje uit De Sims, tegen het lijf te lopen in Hoog Catharijne te Utrecht. Dit ontleent zich niet alleen voor een fotomoment, maar dankzij Logitech G maken spelers ook nog eens kans op een volledige gaming setup als ze alle vijf varianten weten te vinden. De randapparatuur heeft een waarde van € 640 en bestaat uit verschillende producten uit de Aurora-collectie. Bekijk het deelnameformulier hier voor alle ins en outs omtrent de speurtocht.

Met de speurtocht viert EA dat het basisspel van De Sims 4 nu gratis te downloaden is voor pc, PlayStation en Xbox. Er zijn ook verschillende uitbreidingspakketten te winnen via de Hoog Catharijne Premium app. Mocht je niets winnen: er zijn in december kortingen op de nieuwste uitbreidingspakketten van De Sims 4.

Modus Games en Aurogon Shanghai hebben tijdens Nintendo's Inside the House of Indies: Holiday Event de releasedatum onthuld voor het volledig met de hand getekende Afterimage. De game komt op 25 april 2023 naar pc, PlayStation 4, PlayStation 5, Xbox One, Xbox Series X|S en Nintendo Switch.

Jaren nadat de ramp genaamd "The Razing" bijna een einde maakte aan de menselijke beschaving, vielen mysterieuze krachten plotseling de resterende nederzettingen van de mensheid aan. Om deze aanvallen te onderzoeken, ga jij als een aan geheugenverlies lijdend meisje genaamd Renee op avontuur om de oorzaak te vinden.

In Afterimage ga je het Metroidvania-achtige wereld Engardin verkennen met daarin verraderlijke omgevingen en uitdagende eindbazen. De niet-lineaire wereld stelt spelers in staat om in hun eigen tempo te verkennen. Met meer dan 200 uitrustingsstukken om te verzamelen, 6 verschillende wapenklassen om te beheersen en meerdere verschillende skilltrees, kun je je eigen manier van spelen bepalen.

R-Type Final 3 Evolved komt in maart 2023 uit voor PS5. Het gaat hier vreemd genoeg niet om een nieuwe sequel, maar om een grote update op R-Type Final 2. Iedereen die Final 2 heeft wordt gratis naar Final 3 overgebracht. Daarnaast is er nog 'Final 3 Evolved', het gaat hier om de PS5 versie die met zeven extra levels komt.

De nieuwe 'Evolved'-versie komt ook met 'Stage Pass 1', het eerste DLC-pakket van R-Type Final 2. Het komt alleen niet met Stage Pass 2 en 3, dus helemaal compleet is het ook weer niet. Een klein beetje verwarrend dus! Toch is het zeker de moeite waard om deze klassieke shoot 'em up te spelen.

Sifu, de populaire kung fu beat'em up, komt in maart 2023 naar Xbox Series X|S. De game was al een tijdje uit voor PS5, PS4, Switch en pc. Ontwikkelaar Slocap heeft verder bekendgemaakt dat de game in maart ook een nieuwe modus krijgt via een update voor alle platformen.

In de aankomende 'Arenas'-update kun je in negen verschillende maps verschillende uitdagingen ondergaan. Door arena's uit te spelen speel je meer modifiers vrij waarmee je personage nieuwe vaardigheden kan leren. Verder kun je ook cheats en outfits vrijspelen.

Gof of War Ragnarök krijgt begin 2023 een New Game Plus-modus. Dat heeft ontwikkelaar Sony Santa Monica via Twitter bekendgemaakt. God of War (2018) kreeg een vergelijkbare update, dus een echte verrassing is het niet. Santa Monica gaat volgend jaar meer details over de nieuwe modus delen.

We know many of you have been asking, so we’re happy to confirm that New Game Plus will be coming to #GodofWarRagnarok in Spring 2023!

We’ll share more details once we get closer to the release! 🐻 🐺 pic.twitter.com/vmv5X2USuW

— Santa Monica Studio – God of War Ragnarök (@SonySantaMonica) December 22, 2022

Sony heeft de december-games aangekondigd waar PlayStation Plus-leden met een 'Extra' en/of 'Premium' deze maand toegang tot krijgen. Dit keer gaat het vooral om een aantal Fry Cry- en Yakuza-games. Persoonlijk zou ik The Pedestrian aanraden, een originele puzzel-game. Bekijk anders de volledige lijst hieronder.

Extra games:

• WWE 2K22
• Far Cry 5
• Far Cry New Dawn
• Far Cry Primal
• Mortal Shell
• Judgment
• Yakuza: Like a Dragon
• Yakuza 6: The Song of Life
• Middle Earth: Shadow of Mordor
• Middle-Earth: Shadow of War
• The Pedestrian
• Evil Genius 2
• Adventure Time Pirates of the Enchiridion
• Ben 10: Power Trip
• Gigantosaurus The Game
• Pillars of Eternity II: Deadfire – Ultimate Edition
• Worms W.M.D
• The Escapists 2

Premium games:

• Ridge Racer 2 (PSP)
• Heavenly Sword (PS3)
• Oddworld: Abe’s Exoddus (PS1)
• Pinball Heroes (PSP)

Bij een appartementencomplex aan de Jan Bijloostraat in Rotterdam is vannacht om 3.15 uur vuurwerk afgestoken in een portiek. Agenten die onderzoek kwamen doen, vonden in het appartementencomplex een mogelijk explosief. Later bleek dat dit daar in ieder geval al een dag lag. Toch is vanwege het gevaar van het explosief de EOD gekomen om het explosief veilig af te voeren.

Om kwart over drie vrijdagochtend werd het alarmnummer gebeld omdat iemand vuurwerk had afgestoken in een portiek van een appartementencomplex aan de Jan Bijloostraat. Door dit vuurwerk zijn enkele ramen van het portiek beschadigd. Er was rookontwikkeling waardoor een aantal woningen moesten ontluchten door de ramen te openen. Er zijn geen woningen ontruimd en niemand raakte gewond. Er zou na het aftsteken van het vuurwerk één persoon zijn weggerend.

Agenten die onderzoek deden in het appartementencomplex zagen een stalen buisje liggen dat zij herkenden als een mogelijk explosief. Uit een check in de politiesystemen bleek dat er een dag eerder ook al politie in het appartementencomplex was geweest voor een andere melding en dat het stalen buisje er toen ook al lag. Het was toen niet herkend als een mogelijk explosief.

Omdat het een mogelijk explosief betrof zijn de specialisten van Team Explosieven Verkenning (TEV) en de Explosieve Opruimingsdienst (EOD) ingeschakeld. Zij constateerden dat het inderdaad om een explosief ging en hebben dit rond zes uur vrijdagochtend meegenomen om het onschadelijk te maken.

Europa heeft sterkere defensiecapaciteiten nodig voor de eigen veiligheid. Specialisatie kan daaraan bijdragen. In de Defensienota 2022 zijn deze voornemens voor de Nederlandse krijgsmacht al aangestipt. Minister Kajsa Ollongren en staatssecretaris Christophe van der Maat stuurden de inmiddels uitgewerkte ideeën donderdag naar de Kamer.

Nederland versterkt de krijgsmacht op gebieden waar deze goed in is: inlichtingen, cyber, special operations forces, geïntegreerde lucht- en raketverdediging en precisieaanvallen in vijandelijk gebied. Hiermee draagt Nederland bovendien bij aan de Europese defensiecapaciteit. Aan de genoemde specialismen is nu binnen Europa een tekort. Verder wordt de landmacht versterkt met de noodzakelijke gevechtsondersteuning en vuurkracht.

Volgens de bewindslieden draait het binnen Europa op de eerste plaats om verdere samenwerking, bijvoorbeeld op het vlak van interoperabiliteit en standaardisatie. Nu verschillen de krijgsmachten nog veel van elkaar. Het roer kan om door gezamenlijk capaciteiten te ontwikkelen en materieel te verwerven, maar ook door gezamenlijke opleidingen, onderhoud en ondersteuning. Denk bijvoorbeeld aan één type gevechtsvoertuig met dezelfde communicatiemiddelen. Dat is hard nodig als legers goed samen willen kunnen werken.

Verdelen
Wat capaciteiten betreft die Europa als geheel te weinig heeft, pleiten Ollongren en Van der Maat ervoor die te verdelen. Denk aan lucht- en raketverdediging, precisie-aanvalscapaciteit en middelen om te verdedigen tegen cyberaanvallen. Deze taken met bijbehorende capaciteit moeten aan een bepaald land, of meerdere worden toegewezen. Uiteraard in overleg.

8 F-35’s van de Koninklijke Luchtmacht zijn in februari en maart in Polen. 4 gevechtsvliegtuigen zijn beschikbaar voor de bewaking van het NAVO-luchtruim boven Oost-Europa. De andere 4 doorlopen een trainingsprogramma met bondgenoten, maar zijn wel snel in te zetten. De F-35’s worden gestationeerd op vliegbasis Malbork in het noorden van het land.

De bewakingstaak bestaat uit de zogenoemde quick reaction alert. De straaljagers kunnen binnen enkele minuten opstijgen om een toestel te onderscheppen. Dat gebeurt bijvoorbeeld als een vliegtuig zich niet identificeert of zonder toestemming het luchtruim nadert. 2 F-35’s bewaken permanent het NAVO-luchtruim, beide andere zijn reserve. Zo is inzet gegarandeerd.

Met de 8 toestellen draagt Nederland bij aan de verdediging aan de oostflank van de NAVO. Ook stelt het de bondgenoten in de regio gerust.

De brutowinst voor belasting van niet-financiële bedrijven kwam in het derde kwartaal van 2022 uit op 84,5 miljard euro. Dat is 9 miljard euro meer dan in het derde kwartaal van 2021 en de grootste winst sinds het begin van de tijdreeks in 1999. In het derde kwartaal van 2022 hebben de bedrijven minder coronagerelateerde subsidies ontvangen dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder, maar toch was zowel de operationele winst als de winst van buitenlandse dochters hoger. Dat meldt het CBS op basis van nieuwe (voorlopige) cijfers.

De brutowinst voor belasting kan worden gesplitst in de operationele winst, de winsten van buitenlandse dochters en de overige winst. De operationele winst kwam in het derde kwartaal van 2022 uit op 59,9 miljard euro, tegen 55,7 miljard euro in het derde kwartaal van 2021. Doordat er minder coronagerelateerde subsidies werden verstrekt, waren de ontvangen niet-productgebonden subsidies 2,3 miljard euro lager. De operationele winst exclusief niet-productgebonden subsidies was 6,5 miljard euro hoger dan een jaar eerder. Met name de energiebedrijven, de luchtvaart, reisbureaus, uitzendbureaus en logiesverstrekkers boekten meer winst.

De winsten van buitenlandse dochters waren 7,6 miljard euro hoger dan in het derde kwartaal van 2021. Vooral de winsten van buitenlandse dochters van bedrijven in de petrochemische industrie stegen. De overige winst was negatief en 2,8 miljard euro lager dan een jaar eerder. Dat komt door hogere betalingen aan de overheid in verband met de aardgaswinning. De binnenlandse dividendopbrengsten waren wel hoger dan in het derde kwartaal van 2021. Ook de renteontvangsten en de rentebetalingen waren hoger dan een jaar eerder.

Meer belasting betaald, meer dividend uitgekeerd en meer geïnvesteerd
Over de winst betalen bedrijven belasting, zoals de vennootschapsbelasting. In het derde kwartaal van 2022 betaalden de niet-financiële bedrijven 2,4 miljard euro meer belasting over hun winst dan in het derde kwartaal van 2021.

De winst na betaling van de belastingen kunnen bedrijven aanwenden voor investeringen en besparingen, of voor dividenduitkeringen aan aandeelhouders. De niet-financiële bedrijven hebben 7,8 miljard euro meer dividend uitgekeerd dan in het derde kwartaal van 2021. De investeringen in vaste activa waren 2,7 miljard euro hoger.

Winstquote toch omlaag
Ondanks de stijging van de operationele winst was de winstquote – de operationele winst als percentage van de toegevoegde waarde – met 44,0 procent in het derde kwartaal van 2022 iets lager dan in hetzelfde kwartaal van 2021 (44,8 procent). Dit komt door de afname van de ontvangen niet-productgebonden subsidies en de toename van de loonkosten, die wel onderdeel zijn van de operationele winst maar niet van de toegevoegde waarde.

Het is mogelijk dat er te veel coronagerelateerde subsidies zijn uitgekeerd en dat deze in een later stadium moet worden terugbetaald. Deze terugbetalingen worden toegerekend aan de periode waarvoor de subsidie is aangevraagd. De huidige cijfers zijn inclusief een bijgesteld maar nog steeds voorlopig beeld van de terugbetalingen op basis van de nu bekende informatie. Dat beeld kan worden bijgesteld zodra meer informatie beschikbaar is.

De overheidsschuld als percentage van het bruto binnenlands product kwam aan het eind van het derde kwartaal uit op 49 procent. Dit is ruim 3 procentpunt lager dan begin van het jaar. Het saldo van inkomsten en uitgaven van de overheid over de eerste drie kwartalen kwam uit op een plus van 7 miljard euro. Vorig jaar had de overheid over deze periode nog een tekort van 20 miljard euro. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers over de overheidsfinanciën.

Ondanks het overschot van 7 miljard euro over de eerste drie kwartalen, nam de schuld van de overheid in 2022 toe. De schuld kwam eind september uit op 451 miljard euro, 2 miljard euro meer dan aan het begin van het jaar. Het overschot werd dus niet voor aflossing van schulden aangewend, maar belandde grotendeels op bankrekeningen en deposito’s. De stand op bankrekeningen en deposito’s was aan het eind van het derde kwartaal 5 miljard euro hoger dan aan het begin van het jaar.

De daling van de schuldquote kwam doordat het bbp als gevolg van de inflatie sterker toenam dan de schuld. De schuldquote is nagenoeg weer op het niveau van net voor de coronacrisis. Eind 2019 bedroeg de schuldquote 48,5 procent.

Inkomsten overheid 11 procent toegenomen
De overheidsinkomsten over de eerste drie kwartalen zijn 31 miljard euro hoger dan vorig jaar in dezelfde periode. Dit is een stijging van 11 procent. De uitgaven namen minder toe, met 4 miljard euro, oftewel 1 procent. Zo verbeterde het overheidssaldo met 27 miljard euro ten opzichte van de eerste drie kwartalen van 2021, toen er een tekort was van 20 miljard euro. Het overheidssaldo na drie kwartalen bedraagt dit jaar 7 miljard euro.

De opbrengsten uit belastingen en wettelijke premies stegen de afgelopen drie kwartalen vergeleken met de eerste drie kwartalen van 2021 met 22 miljard euro, oftewel 9 procent. Deze stijging is in lijn met de toename van het bbp. Hogere winsten, hogere lonen en hogere prijzen vertalen zich rechtstreeks naar hogere belastinginkomsten voor de staat. De overige inkomsten namen met bijna 9 miljard euro toe, een stijging van 29 procent. Dit kwam vooral door hogere aardgasbaten.

Uitgaven licht gestegen, ondanks aflopen coronasubsidies
Bij de uitgaven zijn de subsidies over de eerste drie kwartalen met 13 miljard euro afgenomen. Het aflopen van de coronasubsidies zoals de NOW (tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid) en de TVL (Tegemoetkoming Vaste Lasten) zorgden voor deze sterke afname. De andere uitgaven namen per saldo met ruim 16 miljard euro toe. De beloning van overheidswerknemers steeg met 8 procent, oftewel 4 miljard euro. Aan sociale uitkeringen, waartoe ook de zorguitgaven worden gerekend, werd 5 miljard euro meer besteed. Verder gaf de overheid 7 miljard euro meer uit als gevolg van verschillende incidentele uitgaven. Zo moest staatsbedrijf EBN kosten maken voor aardgasopslag in de Bergermeer en vennootschapsbelasting over de aardgaswinsten betalen. Onder de incidentele uitgaven vielen ook verschillende compensatiemaatregelen van de overheid. Een voorbeeld is de compensatie aan spaarders voor in het verleden te veel betaalde belasting over spaargelden als gevolg van een rechterlijke uitspraak (box 3 arrest).

Het overheidssaldo en de schuldquote zijn belangrijke graadmeters voor de stand van de overheidsfinanciën in een land. De Europese normen hiervoor zijn een maximaal tekort van 3 procent over een kalenderjaar en een maximale schuld van 60 procent van het bbp aan het eind van het jaar. Vanwege de uitzonderlijke omstandigheden als gevolg van de coronapandemie heeft de Europese Commissie de Europese begrotingsregels echter tijdelijk opgeschort. Het ministerie van Financiën gaat in de Najaarsnota van eind november uit van een overheidssaldo over 2022 van -1,0 procent van het bbp en een schuld ultimo 2022 van 50,4 procent van het bbp.

Volgens de tweede berekening van het CBS daalde het bruto binnenlands product (bbp) in het derde kwartaal van 2022 met 0,2 procent ten opzichte van het tweede kwartaal. Bij de eerste berekening, die is gepubliceerd op 15 november, kwam de krimp ook uit op 0,2 procent. De tweede berekening van het bbp wordt ongeveer 85 dagen na afloop van het kwartaal gepubliceerd.

De stijging van de consumptie huishoudens is bijgesteld van 0,1 naar 0,5 procent. Ook de investeringen zijn iets naar boven bijgesteld, van -1,7 naar -1,6 procent. De daling van de overheidsconsumptie is echter aangepast van -0,1 naar -0,4 procent. Per saldo veranderde het groeicijfer niet. Ook het totaalbeeld is niet veranderd. De krimp komt vooral doordat er minder is geïnvesteerd en dan vooral in woningen en infrastructuur.

Tweede berekening
De tweede berekening wordt 85 dagen na afloop van het kwartaal gemaakt. De eerste berekening, ongeveer 45 dagen na afloop van een kwartaal, is op basis van de dan beschikbare informatie. Na deze eerste berekening komt voortdurend meer informatie beschikbaar over de Nederlandse economie, zoals van de bouw, de zakelijke dienstverlening, de horeca, de overheid, de zorg en de financiële instellingen die vervolgens wordt verwerkt in nieuwe berekeningen.

De absolute bijstelling van de tweede berekening ten opzichte van de eerste berekening was de afgelopen vijf jaar (2017-2021) gemiddeld 0,09 procentpunt. De twee uitersten bedroegen -0,3 en 0,7 procentpunt, allebei in 2021.

Bijstelling groei in voorgaande kwartalen
Bij elke nieuwe berekening van het bbp bepaalt het CBS ook opnieuw de seizoengecorrigeerde reeks van de eerder gepubliceerde kwartalen. Dit heeft niet geleid tot een bijstelling van de bbp-groei in de voorgaande kwartalen.

Groei ten opzichte van het derde kwartaal van 2021
Ten opzichte van een jaar eerder groeide de economie in het derde kwartaal met 3,1 procent. Volgens de eerste berekening was dat ook 3,1 procent. Het totaalbeeld is niet veranderd. Vooral het handelssaldo, de consumptie door huishoudens en de investeringen droegen bij aan deze groei.

Aantal banen groeit 53.000
Volgens de tweede berekening steeg het aantal banen van werknemers en zelfstandigen in het derde kwartaal met 53.000 ten opzichte van het tweede kwartaal van 2022. De eerste berekening kwam uit op een toename van 59.000 banen.

Ten opzichte van het derde kwartaal van 2021 waren er in het derde kwartaal van 2022 volgens de tweede berekening 375.000 banen van werknemers en zelfstandigen meer. Dat was bij de eerste berekening 386.000.

De banencijfers zijn bijgesteld op basis van aangevulde broninformatie.

Het reëel beschikbaar inkomen van huishoudens was in het derde kwartaal van dit jaar 0,8 procent hoger dan een jaar eerder. De toename is vooral toe te schrijven aan een stijging van de beloning van werknemers, door hogere cao-lonen en meer gewerkte uren. De hypotheekschuld groeide met 7,3 miljard euro naar 811,5 miljard euro. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers over de financiën van huishoudens.

Beloning werknemers draagt meest bij aan stijging huishoudinkomen
Het inkomen van zowel werknemers als zelfstandigen lag hoger dan in het derde kwartaal van 2021. De totale beloning van werknemers groeide met 8,3 procent. Het aantal gewerkte uren groeide met 3,2 procent, terwijl de cao-lonen met 3,4 procent stegen. Het gemengd inkomen lag 7,3 procent hoger.

De stijging van het totaal aan ontvangen uitkeringen bedroeg 5,1 procent. Huishoudens met lage inkomens kregen compensatie voor de gestegen energieprijzen en er werden meer AOW-uitkeringen uitgekeerd. Huishoudens betaalden 2,8 procent meer belastingen en sociale premies.

Om tot het reëel beschikbaar inkomen te komen, wordt het netto beschikbaar inkomen gecorrigeerd voor prijsstijgingen.

Hypotheekschuld neemt toe, schuldquote daalt
In het derde kwartaal van 2022 nam de woninghypotheekschuld toe met 7,3 miljard euro vergeleken met een kwartaal eerder. Doordat de economie harder groeide, nam de hypotheekschuld als percentage van het bbp af; van 89,4 procent in het tweede kwartaal van 2022 naar 88,2 procent in het derde kwartaal van 2022. Dit is het laagste niveau na het derde kwartaal van 2003.

Daar zijn we weer!

Vandaag begint droog, en wederom met een code geel wegens dichte mist voor de provincies Friesland en Flevoland tot 10 uur vanochtend. 

Wel is het bewolkt en kan er wat motregen vallen. Tegen het eind van de ochtend gaat het echt regenen, hoeveelheden van 10-15mm sluit ik niet uit. Hierbij is het met 7 tot 12 graden erg zacht voor de tijd van het jaar, normaal gesproken ligt de gemiddelde temperatuur op zo'n 4 graden. Het regengebied trekt langzaam naar het noorden, er is weinig wind. 

Tegen het eind van de middag wordt het vanuit het zuiden droog en neemt de wind toe, tot vrij krachig. Morgen lijkt het droger te zijn, maar dat lees je, je raadt het al, in een nieuw weerbericht morgen. Tot dan!

Op Aruba is het beter vertoeven dan hier (Foto: Madmaster)

Jouw foto of filmpje bij het weerbericht? Mail hem naar weer@fok.nl onder vermelding van je username en waar je de foto (ongeveer) hebt gemaakt. Dan kom je 'm vanzelf tegen!

Een man liep donderdagavond op de Noordkade in Spijkenisse tegen de lamp omdat hij geen fietsverlichting had. Alleen bleek hij wat meer op zijn kerfstok te hebben dan alleen een kapotte fietslamp. Agenten vonden bij hem een vuurwapen en vermoedelijk drugs.

Donderdag 22 december, om 19.40 uur zagen agenten een man fietsen zonder fietsverlichting. De agenten gaven de man een stopteken. Maar de man bleef door fietsen. Na een korte achtervolging konden de agenten de man vastpakken. Bij de fouillering van de man vonden een vuurwapen en vermoedelijk drugs. De 35-jarige man is aangehouden.

Door stijgende prijzen en hoge energierekeningen lopen mensen meer risico op betaalachterstanden bij het betalen van de huur. Daarom maken de minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening en de verhuurdersorganisaties, brancheverenigingen (Aedes, IVBN, Kences, Vastgoed Belang) en de VNG nieuwe afspraken over het voorkomen van huisuitzettingen als gevolg van huurachterstanden. Dezelfde partijen maakten ten tijde van de coronacrisis vergelijkbare afspraken.

De afspraken houden in dat huisuitzettingen als gevolg van betalingsachterstanden zoveel mogelijk worden voorkomen. Zeker wanneer hier kinderen bij betrokken zijn. De woonpartijen vertegenwoordigen ruim 80% van de huurhuizen in Nederland. De Woonbond onderschrijft de gemaakte afspraken.

Bij betalingsachterstand snel contact, gemeente kan hulp bieden
Partijen zetten al langer in op vroege signalering van betalingsachterstanden. Snel contact tussen verhuurder en huurder helpt de groei van verdere schulden én uiteindelijk huisuitzetting te voorkomen. Gemeenten ontvangen deze signalen van verhuurders over betalingsachterstanden en kunnen inwoners zo sneller (schuld)hulp aanbieden. Huurders met dreigende betaalproblemen kunnen ook zelf naar hun gemeente voor hulp. Ook kunnen zij voor informatie terecht op Geldfit.nl of bellen met 0800-8115 (gratis en anoniem).

Onderdeel van pakket aan maatregelen
Het kabinet heeft diverse maatregelen genomen om ervoor te zorgen dat zo min mogelijk mensen in de financiële problemen komen tijdens deze energiecrisis. Zo komt er het prijsplafond energie, de energietoeslag, en het voornemen tot verhoging van de huurtoeslag. Verhuurders spannen zich binnen hun mogelijkheden in om samen met huurders tot maatwerkafspraken te komen. Denk aan het tijdelijk opschorten van de huur of het treffen van een betalingsregeling. Het zoveel mogelijk voorkomen van huisuitzettingen als gevolg van betalingsachterstanden past in dit pakket aan maatregelen.

Minister van Gennip voegt een meldplicht voor discriminerende verzoeken door opdrachtgevers aan uitzendbureaus toe aan het wetsvoorstel gelijke kansen op werving en selectie. Daar stemde de ministerraad afgelopen vrijdag mee in. De meldplicht is donderdag via een nota van wijziging aan de Tweede Kamer aangeboden.

Minister Karien van Gennip: “Iedereen verdient gelijkwaardige kansen in de zoektocht naar een baan, maar nog te veel mensen krijgen te maken met arbeidsmarktdiscriminatie. Dat is onacceptabel, maar ook heel onverstandig. Onacceptabel omdat we van iedereen vragen om mee te doen op de arbeidsmarkt en gelijke behandeling aan de basis staat van onze samenleving. Onverstandig omdat diversiteit loont, in elke organisatie. Dit wetsvoorstel is een nieuwe stap richting een arbeidsmarkt die werkt voor iedereen.”

Meldplicht
Het doel van de meldplicht is het tegengaan en voorkomen van discriminatie op de arbeidsmarkt. Denk aan discriminatie op basis van leeftijd, culturele achtergrond of gender. Daarom moeten intermediairs een procedure volgen bij een (mogelijk) discriminerend verzoek door een opdrachtgever. Als een uitzendbureau een verzoek binnen krijgt met bijvoorbeeld een leeftijdseis, moet dat uitzendbureau hierover in gesprek met de opdrachtgever. Zo kan een deel van de verzoeken al worden gecorrigeerd. Heeft dat onvoldoende effect, dan moet het uitzendbureau overgaan tot een melding bij de Nederlandse Arbeidsinspectie. Naar aanleiding van een melding, kan de arbeidsinspectie tot toezicht overgaan op het werving- en selectiebeleid van de opdrachtgever. Uiteindelijk kan de Nederlandse Arbeidsinspectie ook boetes uitdelen.

Proces wetsvoorstel
In het wetsvoorstel, dat december 2020 naar de Tweede Kamer is gestuurd, staat dat bedrijven de wettelijke verplichting om krijgen beleid te voeren gericht op het bevorderen van gelijke kansen bij werving en selectie. De Nederlandse Arbeidsinspectie wordt bevoegd om te controleren of bedrijven daadwerkelijk beleid hebben. En hier komt nu dus ook een meldplicht bij. Voor werkgevers zullen hulpmiddelen worden ontwikkeld om hen te ondersteunen om tot een goede werkwijze te komen. Een voorbeeld hiervan is de deze week gelanceerde e-learning voor werkgevers: e-learning objectief werven en selecteren | SER Diversiteit in Bedrijf

Het wetsvoorstel is in december 2020 naar de Tweede Kamer gestuurd, maar nog niet in behandeling genomen. Met de toevoeging van de meldplicht kan de behandeling van het wetsvoorstel worden vervolgd.

De laatste dagen voor het rijden zonder de verplichte helm op de snorfiets gaan in. Vanaf 1 januari is het dragen van een helm verplicht voor tweewielers met een blauw kenteken. De politie handhaaft op het niet dragen van de helm.

De helmplicht is er gekomen op initiatief van artsen. Het dragen van een helm kan (hoofd en hersen)letsel en doden voorkomen, constateerden zij. In andere Europese landen is de helm al verplicht voor de tweewielers met een maximumsnelheid van 25 km per uur. In Nederland zijn 800.000 scooters en snorfietsen.

Wat mag niet per 1 januari 2023?

•  Zonder helm de snorfiets besturen
• Zonder helm als passagier op de snorfiets meerijden
• Zonder goedgekeurde helm op de snorfiets (mee)rijden

Campagne
De campagne Helm Op brengt de helmplicht onder de aandacht. ‘Helm Op. Dit is beter voor je eigen veiligheid (en die van je passagier) en je voorkomt een boete van €100’. Het Openbaar Ministerie gaat ervan uit dat de snorfietsers voldoende op de hoogte zijn van de plicht. Verkeersofficier Achilles Damen: ‘Het is door de lange aanloop en de berichtgeving inmiddels voldoende duidelijk dat er vanaf 1 januari een helmplicht geldt. De politie gaat daarom niet eerst uitgebreid waarschuwen, maar kan meteen een boete uitschrijven. De scooteraar is dus gewaarschuwd. Bespaar jezelf die boete, maar bovenal: zorg ervoor dat je veilig thuiskomt en draag een helm.’

Een nieuwe goedgekeurde helm is vanaf zo’n 50 euro verkrijgbaar. Je kan kiezen tussen een brommerhelm, een scooterhelm of een speed pedelec helm. Meer over de goedgekeurde types lees je hier. Zónder helm rijden kan je een boete van 100 euro plus 9 euro administratiekosten opleveren. Mét een helm op komen bestuurders en passagiers van een snorfiets weer veilig thuis.

Het Openbaar Ministerie (OM) eiste donderdag voor de rechtbank Amsterdam een geldboete van 150.000 euro, waarvan 50.000 euro voorwaardelijk, tegen Tata Steel IJmuiden B.V. Volgens het OM zijn er in vier onderzoeken vijf strafbare feiten door het staalbedrijf gepleegd in de periode 2018 tot en met 2021. In twee zaken was sprake van handelen in strijd met de omgevingsvergunning dat zorgde voor stofverspreiding en in een geval zorgde dit voor zwarte sneeuw. Een zaak gaat over het zonder vergunning lozen van afvalwater op de buitenhaven via het bedrijfsriool en de vierde zaak gaat over het handelen zonder vergunning en het negeren van een voorschrift bij een proef met het koelen van staalslakken.

Start van de strafrechtelijke onderzoeken
De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (OD NZKG) diende drie van de vier aangiften in en deed onderzoek. Het OM werkte in deze onderzoeken nauw samen met de OD NZKG. Zij houdt toezicht en controleert of het staalbedrijf zich houdt aan de geldende milieuregels. In één zaak, het lozen van afvalwater op het riool, kwam de aangifte binnen via Rijkswaterstaat. De aangiften vormden het startpunt van de vier onderzoeken. Gedurende de zitting kwamen deze zaken aan bod.

1. Stofverspreiding door het opzettelijk handelen in strijd met de vergunningsvoorschriften
Begin maart 2018 hielden toezichthouders van de OD NZKG milieucontroles op het terrein van Tata Steel. Zij zagen grote hoeveelheden stofwolken ontstaan vanaf de ertsopslagterreinen en vanaf een transportband waarop erts met een shovel werd gestort. In eerste instantie werden de werkzaamheden stilgelegd om verdere stofverspreiding tegen te gaan. Vanwege een vorstperiode die al enige dagen duurde had het staalbedrijf het sproeisysteem, dat onder andere gebruikt wordt om stofverspreiding tegen te gaan, niet in gebruik. De officier van justitie: “Tata Steel IJmuiden had als professioneel bedrijf zelfstandig adequate aanvullende maatregelen moeten nemen om de stofverspreiding vanaf de opslagterreinen en bij de overslag van ertsen te voorkomen. Dat heeft zij nagelaten, sterker nog, nadat de overslagwerkzaamheden op last van de toezichthouders waren stilgelegd bleken deze bij controle een dag later te zijn hervat.”

2. Het lozen van afvalwater op het bedrijfsriool in strijd met de waterwetvergunning
Een toezichthouder van Rijkswaterstaat constateerde in december 2018 dat er vanuit één van de zandfilters onder de blustoren van Kooksgasfabriek 2, een zwarte afvalstroom van water via het wegdek het riool in stroomde. Terwijl het afvalwater dat afkomstig is van bepaalde fabrieken op het terrein van Tata Steel eerst langs een zuiveringsinstallatie hoort te gaan vanwege de afvalstoffen die hierbij vrijkomen. Dit is een overtreding van de waterwegvergunning. De officier van justitie: “Het feit dat het spoelwater via het bedrijfsriool in de buitenhaven terecht is gekomen, vormt een inbreuk op de wettelijke voorschriften die zijn gesteld ter bescherming van de chemische en ecologische kwaliteit van het water in de buitenhaven.”

3. Het overtreden van een vergunningsvoorschrift en handelen in strijd met de zorgplicht bij het koelen van staalslakken
Tata Steel startte in december 2019 voor de tweede keer een proef om staalslakken (die overblijven bij de productie van staal) niet alleen te koelen aan de buitenlucht, maar ook met water. De eerste keer is de proef gestaakt, omdat deze onsuccesvol was en omdat er zwavelwaterstof ontstond, dat stankoverlast kan veroorzaken. De OD NZKG heeft aan de tweede proef voorwaarden gesteld en daarover afspraken gemaakt met Tata Steel. Deze wijze van koelen werd niet uitgevoerd conform de afspraken die daarover waren gemaakt en zorgde voor stankoverlast. Daarom sommeerde de OD NZKG Tata Steel om te stoppen met de activiteiten. Desondanks is het staalbedrijf doorgegaan, terwijl dit zorgde voor stankoverlast in de omgeving.

4. De zwarte sneeuw veroorzaakt door verwaaide koolstof door het opzettelijk handelen in strijd met de vergunningsvoorschriften
Een getuige meldde op 15 februari 2021 bij de OD NZKG dat dichtbij het terrein van Tata Steel sneeuw lag dat zwart van kleur was. Het zou gaan om het gebied vanaf het kolenmengveld op het aan de inrichting van Tata Steel grenzende terrein aan de Reyndersweg in Velsen-Noord waar koolstof terecht was gekomen. De OD NZKG had het staalbedrijf al eerder aangeschreven om stofverspreidingen door het productieproces te voorkomen vanwege de weersvoorspellingen van vorst en stevige wind. “Tata Steel wist dat door stofverwaaiing vanaf het kolenmengveld de bodem kon worden verontreinigd en heeft desondanks niet aan haar verplichting voldaan álle maatregelen te nemen die redelijkerwijs van haar gevergd konden worden om die verontreiniging te voorkomen.”

De economische en maatschappelijke belangen
De officier van justitie: “Alles wat er gebeurt op het terrein en in of rond de fabrieken van Tata Steel heeft een grote maatschappelijke impact en de emoties daarover kunnen hoog oplopen. Dat komt vanwege de vele belangen die er spelen rondom Tata Steel. De grote economische belangen die samenhangen met een onderneming als die van het bedrijf. De impact die het productieproces van het staalbedrijf heeft op het milieu en veranderende maatschappelijke opvattingen daarover. En niet in de laatste plaats de belangen van de omwonenden, die in voorkomende gevallen overlast als eerste en heel direct ervaren. Een incident waarbij doorgaans witte sneeuw door een verspreiding van koolstof zwart is geworden, maakt dit heel erg zichtbaar.”

Luchtkwaliteit IJmond
Tijdens de zitting besprak het OM de (gezondheids)onderzoeken die gedaan zijn door verschillende instanties zoals de publieke kennisorganisatie Nivel, het RIVM en de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV). “Het zijn allemaal onderzoeken en bevindingen die benadrukken hoe belangrijk het is dat de bedrijfsvoering van verdachte in overeenstemming is met hetgeen aan haar is vergund. Ook als het gaat om kleinere overtredingen, zoals een geringe lozing van afvalwater in het riool of een stofemissies van erts. Uiteindelijk gaat het om een optelsom van alle negatieve invloeden bij elkaar en gedurende een langere periode, die van invloed kunnen zijn op de gezondheid en het welbevinden van omwonenden en de impact op het milieu. Dit maakt niet dat het OM op deze zitting Tata Steel wil neerzetten als een bedrijf dat er alles aan doet om vervuilend te zijn en dan met name op de momenten die worden genoemd in de tenlastelegging. Het produceren van staal en alle bedrijfsprocessen eromheen brengen nu eenmaal vervuiling met zich mee. En daarvoor zijn aan Tata Steel IJmuiden ook vergunningen afgegeven. Om die vervuiling tenminste te kunnen reguleren en binnen zekere grenzen te houden zijn aan verdachte ook vergunningen afgegeven. De voorschriften daarvan dienen door Tata Steel te worden gerespecteerd. Een bedrijf mag alleen doen wat is vergund door het bevoegd gezag of wat wordt gedoogd. Het is niet aan een bedrijf om haar eigen oordeel boven dat van het bevoegd gezag te plaatsen.”

Strafeis: geldboete
Het OM vindt een geldboete van 150.000 euro, waarvan 50.000 euro voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaar, op zijn plaats.

De rechtbank doet 8 februari uitspraak.

*Deze vier strafrechtelijke zaken staan op zichzelf en hebben geen verband met de aangifte tegen Tata Steel IJmuiden door meer dan 1.100 personen en bedrijven. Dit onderzoek is nog in volle gang.

De rechtbank heeft donderdag een 22-jarige Nijmegenaar vrij gesproken van een poging doodslag op een agent. Wel veroordeelt de rechtbank de man voor een reeks drugsfeiten tot een gevangenisstraf van 20 maanden waarvan 10 maanden voorwaardelijk.

In juni 2022 reed de man met snelheid weg, terwijl een politieagent zich vasthield aan zijn auto. Hierdoor werd de agent ongeveer 16 meter meegesleurd over het asfalt. Beeldmateriaal van dit incident, gemaakt met een mobiele telefoon, is beschikbaar op internet.

Geen poging doodslag
Volgens de rechtbank is niet bewezen dat de agent zich deels in de auto van de Nijmegenaar bevond toen hij wegreed. Daarbij betrekt de rechtbank op de eerste plaats dat op de camerabeelden niet te zien is dat de agent zich met - een deel van - zijn bovenlichaam in de auto heeft bewogen. Daarnaast betrekt de rechtbank bij dit oordeel dat tussen het openen van het portier en het wegrijden door de man slechts 3 seconden verstreken. Onder die omstandigheid - in combinatie met voornoemde beelden – is het volgens de rechtbank niet denkbaar dat de agent (een deel van) zijn bovenlichaam in de auto heeft gemanoeuvreerd. Wel kan worden aangenomen dat de agent met zijn rechterarm de auto in heeft gereikt. Dit past ook bij wat op de beelden te zien, namelijk dat de agent op het moment dat de man wegreed met zijn rechterhand de middenstijl van de auto vast had gepakt.

Net als de officier van justitie oordeelt de rechtbank dat er geen sprake was van een aanmerkelijke kans dat de agent dodelijk letsel zou oplopen. Daarvoor vindt de rechtbank met name van belang dat de agent zich aan de zijkant van de auto bevond en niet aan de voorkant. Onder deze omstandigheden was er volgens de rechtbank wel sprake van een aanmerkelijke kans dat de agent zwaar lichamelijk letsel zou oplopen, maar kan niet worden vastgesteld dat de man die kans ook bewust op de koop heeft toegenomen. Volgens de rechtbank is het namelijk niet onaannemelijk, althans niet uit te sluiten, dat de Nijmegenaar niet heeft gezien dat hij de agent meesleurde toen hij wegreed. De rechtbank spreekt de man daarom vrij van poging tot doodslag en (zware) mishandeling.

Dealen drugs en bezitten drugs
De man maakte zich wel schuldig aan een reeks drugs gerelateerde feiten. Zo had hij op meerdere momenten drugs voorhanden of vervoerde de drugs. Daarnaast maakte de man zich anderhalf jaar lang samen met anderen schuldig aan het dealen van verschillende soorten harddrugs.

Bijzondere voorwaarden
De rechtbank vindt voor deze feiten een deels onvoorwaardelijke gevangenisstraf op zijn plaats. Bij het bepalen van de strafmaat houdt de rechtbank er rekening mee dat de man eerder is veroordeeld voor een soortgelijk feit. De rechtbank ziet geen aanleiding de man volgens het jeugdstrafrecht te bestraffen. Wel houdt de rechtbank rekening met de jeugdige leeftijd van de Nijmegenaar.

Aan het voorwaardelijke strafdeel zijn bijzondere voorwaarden verbonden met een proeftijd van 3 jaar. Zo moet de man tijdens de proeftijd een ambulante behandeling volgen en zal hij moeten verblijven in een instelling voor begeleid wonen of maatschappelijke opvang. Verder geldt een meldplicht bij de reclassering.

Eerder opgelegde straf uitzitten
Verder bepaalt de rechtbank dat de Nijmegenaar een eerder voorwaardelijk aan hem opgelegde straf van 1 maand jeugddetentie alsnog moet uitzitten, omdat hij binnen de proeftijd opnieuw een strafbaar feit heeft gepleegd. Omdat de man inmiddels meerderjarig is, zet de rechtbank deze jeugddetentie om in een gevangenisstraf.

De rechtbank Den Haag heeft donderdag een man veroordeeld tot een gevangenisstraf van 30 maanden voor het schudden aan een ladder waarop een glazenwasser op een hoogte van 4 tot6 meter stond. De glazenwasser viel door het schudden naar beneden en liep ernstig letsel op. De man werd vervolgd voor poging tot doodslag.

Toedracht
Het incident gebeurde in de middag van 14 december 2021 is in de Stortenbekerstraat in Den Haag. De glazenwasser bevuilde de ramen na onenigheid over de betaling van geleverde diensten. De verdachte betrof een man die niet kon praten en horen en probeerde naar eigen zeggen de aandacht van de glazenwasser te trekken door aan de ladder te schudden. De glazenwasser is vervolgens van de ladder gevallen met ernstig letsel tot gevolg.

Is sprake van een poging tot doodslag?
De eerste vraag die de rechtbank moet beantwoorden, is of sprake is van een poging tot doodslag. De rechtbank beantwoordt deze vraag bevestigend. De verdachte had niet de bedoeling om de glazenwasser te doden. Hij wilde dat de glazenwasser zou stoppen met het vies maken van zijn ramen. Echter door krachtig aan de ladder te schudden terwijl de glazenwasser op een behoorlijke hoogte stond, was de kans dat hij zou komen te overlijden aanmerkelijk en die kans heeft de verdachte aanvaard. Daarom is de rechtbank van oordeel dat sprake is van een poging tot doodslag.

Maatregel en Straf
De rechtbank acht de verdachte op basis van de uitgebrachte deskundigenrapportages in verminderde mate toerekeningsvatbaar. De rechtbank is van oordeel dat het belangrijk is dat de maatschappij wordt beschermd tegen een herhaling van het handelen van de verdachte en acht het opleggen van de maatregel van tbs met voorwaarden daarom aangewezen. Naast deze maatregel komt de rechtbank, alles afwegende, tot een gevangenisstraf van 30 maanden.

De provincie Noord-Brabant mocht optreden tegen een mestvergister in Nistelrode die meerdere overtredingen beging. Dit besliste de rechtbank Oost-Brabant donderdag. Dit betekent vooralsnog niet dat het bedrijf de silo's moet slopen en de deuren moet sluiten. De provincie moet namelijk eerst duidelijk maken waarom deze verstrekkende maatregel noodzakelijk is. In de tussentijd mag de mestvergister deels in werking blijven.

De eigenaar van een mestvergister in Nistelrode wil groen gas aan het gasnet gaan leveren en deed daartoe sinds medio 2021 aanpassingen op het terrein. Volgens omwonenden zou dit in strijd zijn met de vergunningen waarover het bedrijf beschikt en zij eisten van de provincie om handhavend op te treden. De provincie wees dit verzoek af. Ook het bezwaar daartegen van de omwonenden veegde de provincie van tafel, waarna de omwonenden naar de rechter stapten. De rechter trof in juli van dit jaar een voorlopige voorziening. Het bedrijf mag sindsdien onder meer twee silo's gebruiken voor het verwerken van mest en een andere silo voor de opslag van vloeibare mest en co-producten voor de verwerking. De andere silo's op het terrein mochten intussen wel worden verbouwd maar niet worden gebruikt. De provincie constateerde sindsdien verschillende overtredingen en legde daarom in september 2022 een last onder dwangsom op aan het bedrijf. De eigenaar van de mestvergister stapte daarop naar de rechter. Ook de omwonenden maakten opnieuw een gang naar de rechtbank.

Oordeel
Volgens de rechtbank is er inderdaad sprake van een aantal overtredingen. Zo is onder meer een aantal silo's groter of anders verbouwd dan volgens de vergunning is toegestaan, is een gasveredelingsstation op een andere plek gebouwd dan waar toestemming voor is verleend en is zonder vergunning een hekwerk rond het terrein geplaatst en zijn een mobiele stookinstallatie en opslagtank neergezet. De provincie treedt terecht tegen deze overtredingen op. Dit is echter geen eenvoudige taak in dit langdurige en ingewikkelde conflict.

De provincie bood de eigenaar van de mestvergister slechts twee opties: het verkrijgen van een legaliserende vergunning of het slopen en/of beëindigen van de illegale activiteiten. Als dat niet binnen een bepaalde termijn zou zijn gebeurd, moest het bedrijf dwangsommen gaan betalen. De provincie wist dat het bedrijf in die periode nooit een nieuwe vergunning zou kunnen krijgen. Dit betekent dat het bedrijf het zogeheten verbeuren van dwangsommen alleen zou kunnen voorkomen door de silo's te slopen en andere activiteiten te staken.

De rechtbank oordeelt dat de provincie onvoldoende uitlegt waarom deze verstrekkende maatregel noodzakelijk is. Het bedrijf is sinds de voorlopige voorziening van juli 2022 deels in werking en is bijna wekelijks gecontroleerd door de provincie. In deze proefperiode kreeg de provincie een beter beeld van de deels afwijkende werking van de installatie. Die opgedane kennis had gebruikt kunnen worden om te kijken of een minder verstrekkende last kon worden opgelegd waarmee de mogelijk nadelige milieugevolgen ook worden voorkomen.

Hoe verder?
De rechtbank stelt de provincie in de gelegenheid om dit gebrek te herstellen. Zij moet beter motiveren waarom de silo’s gesloopt moeten worden en de activiteiten gestaakt. De provincie moet daarbij onder meer de milieugevolgen van de overtredingen in kaart brengen en de geluidsbelasting vanwege het gasveredelingsstation onderzoeken. De rechtbank geeft de provincie 16 weken de tijd om een herstelbesluit te nemen. In de tussentijd blijft de voorlopige voorziening van juli 2022 in stand; de rechtbank verlengt die nu met extra voorwaarden. Als niet aan de voorwaarden wordt voldaan, vervalt de voorlopige voorziening en verbeurt het bedrijf alsnog een dwangsom.

Andere zaken over mestvergister
De rechtbank deed donderdag ook uitspraak in een aantal andere zaken over de mestvergister in Nistelrode. In die uitspraken oordeelt de rechtbank dat de eigenaar een revisievergunning moet aanvragen (en dat de provincie daarom een ingediende aanvraag buiten behandeling mag laten). Daarnaast verleende de provincie onterecht een vergunning voor het bouwen van een deel van een loods en weigerde de gemeente Bernheze terecht de vergunning voor het bouwen van het andere deel van die loods. Verder trad de provincie terecht op tegen de illegale bouw van deze loods, maar matigt de rechtbank wel de verbeurde dwangsom.

Nederlandse musea trokken in 2021 mede door een lange lockdown ruim 2 miljoen (-14 procent) minder bezoekers dan een jaar eerder. In vergelijking met 2019 is het aantal bezoekers zelfs met 64 procent gedaald. Vooral ouderen en mensen met een beperking gingen sinds de uitbraak van corona minder vaak naar een museum. De totale publieksinkomsten namen ten opzichte van 2019 met ruim 60 procent af. Door steun van de overheid lukte het de meeste musea in 2021 wel om met zwarte cijfers af te sluiten. Dat meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers.

Door de coronapandemie waren musea in 2021 maar een deel van het jaar open voor het publiek. De coronamaatregelen hadden een grote impact op de bezoekersaantallen. In 2021 trokken de musea 12,3 miljoen bezoekers, 14 procent minder dan een jaar eerder. De daling was het sterkst onder buitenlandse bezoekers. In 2019 waren buitenlandse gasten nog goed voor 10,3 miljoen bezoekers, twee jaar later was dit met meer dan 85 procent gedaald tot 1,5 miljoen.

Het aantal binnenlandse bezoekers daalde in 2021 vergeleken met twee jaar eerder naar 10,8 miljoen, een afname van ruim 54 procent.

Vooral minder museumbezoek van ouderen en mensen met een beperking
Uit de persoonsenquête Vrije Tijds Omnibus (VTO) blijkt dat in coronajaar 2020, in vergelijking met de jaren 2012-2018, vooral ouderen en mensen met een beperking minder vaak een museum bezochten. In 2020 bezocht 31 procent van de mensen met een beperking een museum in binnen- of buitenland. In de periode voor corona was dat gemiddeld 46 procent. Van de mensen zonder beperking bezocht 45 procent een musea, voor corona was dat gemiddeld 57 procent.

Ook de frequentie van het bezoek door mensen met een beperking daalde: van gemiddeld 4,2 keer per jaar voor corona naar 2,8 keer in 2020. Voor mensen zonder beperking daalde de frequentie van het bezoek van gemiddeld 4,0 naar 3,3 keer.

In 2020 ging 37 procent van de zeventigplussers gemiddeld 3,9 keer naar een museum, voorheen ging 43 procent van hen gemiddeld iets vaker dan 5 keer per jaar naar het museum.

Daling publieksinkomsten, stijging steunbijdragen en private bijdragen
De daling van de bezoekersaantallen werkt logischerwijs door in de publieksinkomsten uit de entree en Museumkaartvergoeding. De publieksinkomsten daalden in 2021 tot 98,9 miljoen euro, een afname van ruim 60 procent ten opzichte van twee jaar eerder. Ook de inkomsten uit de museumwinkel en -horeca slonken; met bijna de helft tot ongeveer 50 miljoen euro.

De totale directe opbrengsten waren in 2021 vergeleken met twee jaar daarvoor gehalveerd naar 219 miljoen euro. Doordat de totale indirecte opbrengsten echter toenamen bleven de totale bedrijfsopbrengsten op hetzelfde niveau.

De belangrijkste toename van indirecte opbrengsten kwam van corona-steunmaatregelen (145,8 miljoen euro in 2021). Maar ook de opbrengsten uit private middelen zoals schenkingen namen toe tot 156 miljoen euro.

Besparingen op tentoonstellingskosten en inhuur van personeel
De totale uitgaven van de musea bedroegen 1 miljard euro in 2021, een daling van 9 procent vergeleken met twee jaar eerder. Naast besparingen op de inkoopkosten voor winkel en horeca, bespaarden de musea ook op de kosten voor tentoonstellingen, marketing en communicatie en de inhuur van personeel. Dat laatste is ook terug te zien in de daling van het aantal ingehuurde krachten; dat nam af van bijna 4 900 in 2019 naar 3 200 twee jaar later. Het aantal werknemers in loondienst bleef met ruim 9 800 daarentegen ongeveer gelijk aan 2019.

Mede door de steunmaatregelen van de Nederlandse overheid konden de meeste musea ook 2021, een jaar met minder bezoekers en publieksinkomsten door lockdowns, zonder tekorten afsluiten.

De rechtbank Noord-Holland heeft een 19-jarige man veroordeeld voor oplichting van zeven (hoog)bejaarde vrouwen. Dat gebeurde in juni en augustus 2022 in onder meer Krommenie, Heemskerk en Heiloo. De verdachte deed zich voor als pakketbezorger die betaald moest worden voor de bezorging van een pakket. De verdachte heeft een celstraf opgelegd gekregen van 24 maanden waarvan 8 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 3 jaar. 

Oplichting
De slachtoffers lijken door de verdachte te zijn geselecteerd op criteria als hoge leeftijd, type woning en of zij alleen woonden. Door zich voor te doen als pakketbezorger die betaald moest worden voor de bezorging van een pakket, heeft hij de slachtoffers bewogen tot afgifte van hun pinpas en pincode. In zes van de zeven gevallen heeft hij vervolgens geld opgenomen, waarbij de bedragen per slachtoffer opliepen tot ruim 3000 euro. Dat deze bedragen niet hoger waren, komt door alerte bankmedewerkers of blokkering van de pinpas door (naasten van) de slachtoffers.

Verder maakte de verdachte zich nog schuldig aan poging tot een soortgelijke oplichting. De verdachte ging weliswaar naar de woning van een potentieel slachtoffer toe. Alleen deed niet een oudere dame de deur open zoals hij had verwacht, maar een mannelijke verbalisant in burgerkleding. 

Oordeel rechtbank
De verdachte verklaarde later zelf dat hij een ondergeschikte rol heeft gehad ten opzichte van twee andere, buiten beeld gebleven mededaders. Maar de rechtbank gaat daar niet in mee. De rechtbank oordeelt dat de verdachte een sturende en bepalende rol heeft gehad in de keuze van slachtoffers. Ook ging hij zelf op voorverkenning, zodat hij vanaf de woning van de slachtoffers zo snel mogelijk bij een pinautomaat kon komen. Bovendien is hij degene geweest die telkens naar de betreffende woningen toe ging en zo de oplichting daadwerkelijk uitvoerde.

De verdachte zag zijn slachtoffers als een gemakkelijke prooi, die hij zonder veel risico en met eenvoudige middelen geld afhandig kon maken. De slachtoffers zijn erg geschrokken en hebben veel overlast ondervonden. Hun vertrouwen in de medemens is ernstig geschaad. De rechtbank rekent het de verdachte aan dat de bankpassen waarmee hij het geld heeft weggenomen telkens aan de deur bij de slachtoffers zijn meegenomen. Het gevoel van veiligheid dat iedereen rond het eigen huis zou moeten hebben, is daardoor aangetast.

Strafmaat
In de strafmaat heeft de rechtbank rekening gehouden met de jonge leeftijd van de verdachte. Daarom krijgt hij een deels voorwaardelijke straf opgelegd. Daaraan zitten voorwaarden verbonden zoals verplichte begeleiding door de reclassering. Hij moet zich gedurende de proeftijd van drie jaar aan deze voorwaarden houden zodat hij aan zichzelf kan werken. Ook moet hij een slachtoffer een vergoeding van 500 euro betalen voor immateriële schade.

Tot slot pleegde de verdachte de oplichtingen terwijl hij nog in de proeftijd zat van twee delicten waarvoor hij eerder voorwaardelijke straffen kreeg opgelegd. Deze straffen worden nu alsnog ten uitvoer gelegd. Het gaat om een taakstraf van 20 uur en jeugddetentie van 19 dagen.

Volgens de 'New York Times' zou een eenheid van het Russische leger een rol hebben gespeeld bij het bloedbad in de West-Oekraïense stad Bucha. Parachutisten van de 234th Airborne Division zouden verantwoordelijk zijn voor de dood van tientallen burgers in de Jablunska-straat in Bucha.

Volgens Oekraïense bronnen werden in april meer dan 460 lichamen gevonden in Bucha, een voorstad van Kyiv, nadat het Russische leger zich had teruggetrokken. De wreedheden tegen de burgerbevolking veroorzaakten wereldwijd afschuw. Rusland ontkent verantwoordelijkheid voor de misdaden en heeft gezegd dat de beelden van de doden in scène zijn gezet.

"Soldaten hebben ongewapende volwassen mannen ondervraagd en geëxecuteerd, en ze hebben mensen vermoord die hen onbedoeld voor de voeten liepen- of het nu kinderen waren die met hun families op de vlucht waren, buurtbewoners op zoek naar voedsel, of mensen die gewoon op hun fiets naar huis reden." schrijft de New York Times. De krant zegt acht maanden bezig te zijn geweest met het praten met bewoners, het evalueren van beelden van beveiligingscamera's en het analyseren van overheidsdocumenten. Daarnaast werden telefoongegevens en informatie in sociale netwerken gebruikt voor onderzoek.

De NYT heeft een soort van 'reconstructie-video' gemaakt van hun bevindingen:

Onderzoekers uit de VS hebben een mogelijke oorzaak gevonden voor de verminderde smaak en geur bij long-Covid-patiënten. De oorzaak zou een permanente ontsteking in het neusslijmvlies zijn.

Een van de langdurige Covid-symptomen is het permanent verlies van het reukvermogen– ook al is de COVID-19 infectie allang verdwenen. Onderzoekers van verschillende universiteiten in de VS hebben naar de oorzaken gezocht - en hebben gevonden wat ze zochten in de cellen van het neusslijmvlies.

Ze namen processen waar die vergelijkbaar zijn met die bij een auto-immuunziekte, waarbij de afweermechanismen van het lichaam zich tegen het eigen lichaam keren. Ze vonden T-cellen die blijvende ontstekingen in het neusslijmvlies veroorzaakten - ook al waren er geen coronavirussen meer om te bestrijden. Volgens de studie veroorzaakte de ontsteking ook schade aan het weefsel – waardoor minder reukzenuwcellen.

De onderzoekers hopen met de bevindingen behandelmethoden tegen het geur- en smaak verlies te kunnen ontwikkelen.

President Zelenskyy is zeer tevreden met de resultaten van zijn bezoek aan het Amerikaanse congres en de gesprekken met de Amerikaanse president Joe Biden. "Ik kom terug uit Washington met goede resultaten", zei hij in zijn dagelijkse videotoespraak.

De VS zijn van plan een Patriot-luchtverdedigingssysteem naar Oekraïne te sturen als onderdeel van een nieuw militair hulppakket van $ 1,85 miljard, en de Oekraïners is ook nieuwe munitie beloofd. Zelenskyy benadrukte dat de Patriot-luchtafweerwapens zowel het land als de mensen konden beschermen. "Dit probleem is opgelost voor Oekraïne." Zelenskyy bedankte Biden en het Amerikaanse Congres. Hij is van plan om op een later tijdstip verdere in Washington gemaakte afspraken bekend te maken.

De Oekraïense president deed ook verslag van zijn gesprek met de Poolse president Andrzej Duda, die hij ontmoette op de terugweg uit Washington. "Vandaag hebben we onze interactie met Andrzej een-op-een besproken", zei Zelenskyj. Hij heeft Duda verteld over de strategische visies van Oekraïne voor het komende jaar. "We bereiden ons voor en versterken onze gezamenlijke krachten."

Rusland heeft aangekondigd dat het van plan is de Patriot-luchtverdedigingssystemen te vernietigen nadat ze aan Oekraïne zijn geleverd. "Demilitarisering is een van de doelen van de militaire speciale operatie", zei Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov volgens het Russische persbureau Interfax, toen hem werd gevraagd naar de reactie van Moskou op de beloofde Amerikaanse wapenleveranties aan Kyiv.

Hij bekritiseerde dat de VS praktisch oorlog zouden voeren tegen Rusland. De Verenigde Staten en andere staten voorzien Oekraïne voortdurend van nieuwe soorten wapens met grotere technische mogelijkheden. "Dat draagt niet bij aan een snelle afwikkeling van de situatie, integendeel", aldus Peskow. Rusland zal zich niet laten weerhouden van zijn oorlogsdoelen, volgens Peskov.

America welcomes you, Mr. President. pic.twitter.com/emqWCAYaTv

— President Biden (@POTUS) December 21, 2022