State of the Climate Report: Europa warmt het snelst op
Volgens de EU-klimaatdienst Copernicus zijn de gevolgen van de opwarming van de aarde zichtbaar in veel weersverschijnselen op het Europese continent. Europa is het continent dat het snelst opwarmt en de gevolgen van klimaatverandering zijn duidelijk, zo blijkt uit een rapport dat gezamenlijk is gepubliceerd met de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO).
Klimaatexperts beschrijven in het rapport een aantal gevallen van extreme weersomstandigheden in Europa. Vorig jaar werd het continent getroffen door de zwaarste overstromingen en inundaties sinds 2013. Geschat wordt dat stormen en overstromingen 413.000 mensen op het continent hebben getroffen en minstens 335 mensen het leven hebben gekost. Bovendien is er voor zeker 18 miljard euro aan schade aangericht door extreem weer.
Arctische landoppervlakten warmen snel op
Copernicus noemt verschillende redenen voor de snelle opwarming van het continent: het grote deel van de landoppervlakten in het Noordpoolgebied, dat sneller opwarmt dan enig ander gebied op aarde, de verandering in atmosferische circulatie die zomerse hittegolven bevordert en de afname van aerosoluitstoot. Dit zijn kleine deeltjes in de lucht die zonlicht reflecteren en zo warmte tegengaan.
Verschillen tussen Oost en West
Wat Europa betreft, rapporteren Copernicus en de WMO over het uitgesproken oost-westcontrast met “droge, zonnige en extreem warme omstandigheden in het oosten en bewolktere, nattere en minder warme omstandigheden in het westen”. West-Europa beleefde een van de tien natste jaren sinds 1950. Daardoor voerden de rivieren daar meer water af dan het langjarig gemiddelde. In Oost-Europa werd echter aanzienlijk minder water aangevoerd vanwege de extreme droogte.
Dagen met ‘hittestress’ nemen toe
Volgens het rapport was het aantal dagen met ernstige tot extreme hittestress in Europa in 2024 het op één na hoogste sinds het begin van de metingen. Temperaturen boven de 32 graden Celsius worden gezien als ernstige hittestress, en temperaturen boven de 38 graden Celsius als extreme hittestress. De landen in Zuidoost-Europa werden bijzonder hard getroffen. Daarentegen daalde het aantal dagen met vorst aanzienlijk.
Europese zeeën te warm
De temperatuur van het zeeoppervlak in Europa lag 0,7 graden boven het langjarig gemiddelde. In het Middellandse Zeegebied werden de gemiddelde temperaturen zelfs met 1,2 graden overschreden, zo vervolgt het rapport. In alle getroffen regio's in Europa was er sprake van ijsverlies. De gletsjers in Scandinavië en op Spitsbergen registreerden zelfs het grootste massaverlies sinds men met metingen begon.
Wat wel al zeker is, is dat het Europese continent, net als de rest van de wereld, in 2024 de hoogste gemiddelde temperatuur heeft doorgemaakt sinds het begin van de metingen. Volgens de WMO lag deze temperatuur wereldwijd 1,55 graden boven het industriële niveau (1850-1900). In Europa was dat volgens Copernicus plus 2,92 graden. In Midden-, Oost- en Zuidoost-Europa werd in 2024 een recordhitte gemeten.
Stadsplannen voor aanpassing
Het rapport is positief over het feit dat het aandeel hernieuwbare energiebronnen in de elektriciteitsvoorziening een recordhoogte van 45 procent heeft bereikt. Dat was twee procentpunten meer dan een jaar eerder. In 20 van de 27 EU-landen werd meer elektriciteit opgewekt uit hernieuwbare energiebronnen dan uit fossiele brandstoffen.
Ook meldde het rapport dat 51 procent van de Europese steden inmiddels plannen heeft ingediend om zich aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering. De uitvoering is eveneens begonnen.
Het rapport 'European State of the Climate 2024' bevat ongeveer honderd wetenschappelijke bijdragen. Deze bieden een uitgebreid overzicht van het klimaat in Europa en de klimaatgerelateerde gevolgen van het afgelopen jaar.
Klimaatverandering (@ Pixabay)
