DVD: Grizzly Man

Ooit schreef ik welgemeende lovende woorden over een mooie aangrijpende film. Naar aanleiding van het feit dat des heden, woensdag 1 juli 2009 om 20.30 deze film op Nederland 3 wordt uitgezonden, een schop omhoog van deze woorden. Waarom?

Omdat Grizzly Man een bijzondere film is, over een bijzondere man in een bijzondere omgeving. Het is een mengeling van een real life verhaal en een documentaire, gecentreerd rondom Timothy Treadwell, die 14 seizoenen in de wildernis van Alaska en in de habitat van almachtige grizzly beren verbleef, zijn verblijf op meer dan 100 uren video vastleggend. Grizzly Man gaat echter niet over de beren, maar vooral over Timothy Treadwell zélf, een idealist, een dromer, een mislukt acteur, een manipulant, een gek. Die uiteindelijk op gruwelijke wijze tot prooi werd van de prachtige en wrede dieren die hij liefhad en probeerde te beschermen.



Werner Herzog stelde de documentaire samen uit interviews met mensen die vanuit diverse invalshoeken bij dit drama betrokken waren, alsmede een grote selectie uit videobeelden van Timothy zelf. Hij mengt en kneedt ze tot één geheel. Opvallend is de absolute directheid van de filmer. Niet alleen is een groot deel van de beelden afkomstig van de banden van Timothy Treadwell zelf (hij alleen met de camera), maar alles rondom zijn dramatische dood is treffend, bijna pijnlijk, rechtlijnig en bijna plastisch vormgegeven. Bijna zoals de koele realiteit van de dierenwereld. Herzogs vlak-rationele Engelse commentaarstem met Duits accent accentueert dit alleen maar. Het vormt een merkwaardig contrast met het kinderlijke dromerige enthousiasme van Timothy Treadwell, en vanzelfsprekend met de emotie van de gebeurtenissen. Toppunt van dramatiek zijn de audio-opnamen van de fatale aanval, welke nimmer te horen zijn in de documentaire, maar op prachtige serene wijze indirect worden verwerkt. Door merg en ziel, wellicht is deze indirecte methode van vertellen nog aangrijpender dan het simpelweg laten horen van de audio-fragmenten, en eigenlijk is dat meteen het enige moment dat Herzog zijn evenwicht verliest. Dit contrast van emotie en koele verhaal- en filmtrend werkt erg goed.

De documentaire wordt gedragen door de fascinerende contrasten:
sereniteit, idealistisch, dromerig, fantasie, transparant versus hardheid, gewelddadig, meedogenloos, gevoelloosheid, ijdelheid.

De wijze van vertellen maakt dat Herzog niet alleen verhaalverteller (buitenstaander) is, maar soms ook deel van de documentaire wordt. Hij is wel degelijk betrokken. De beelden zijn prachtig, het groen van de grasvelden met witte bergen op de mistige achtergrond, waarin imposante grizzlies rondstruinen, en vossen ronddartelen. Treadwell, die voor camera tegen de beren en vossen praat alsof het mensen zijn, vertederend met ze spreekt en speelt, is bijna surrealistisch klein in deze omgeving. Bijzonder is ook de filmmuziek, met name ingespeeld door Richard Thompson. Hij raakt exact de goede sfeer. Als extra is op de DVD een 'achter de schermen' van bijna een uur over de opnamen van de filmmuziek toegevoegd. Eigenlijk had dit item de status van een separate documentaire verdiend. Erg sfeervol, filmisch en muzikaal, een meerwaarde. Ik zou zelfs zo ver willen gaan, dat de DVD op deze wijze in wezen twee documentaires bevat, en de schijf een meerwaarde tegenover het witte doek geeft.

Het verhaal meandert van een verhaal over grizzlies en hun beschermer naar een verhaal over het ingewikkelde karakter van Timothy Treadwell. Dat karakter blijkt dermate complex, bijna manisch, dat het de kijker prikkelt. Het heeft iets verontrustends, maar tegelijkertijd fascinerends. Herzog doseert met uiterste precisie, en leidt de kijker door dit doolhof, met het nodige gevoel voor drama.

Grizzly Man is, hoe je Timothy Treadwell ook kwalificeert, een buitengewoon ontroerende film. De maker slaagt erin de dramatiek van het verhaal optimaal uit te laten komen, en er een heel persoonlijk document met vele contrasten van te maken. Daartoe gebruikt hij zowel verhaalvorm als beelden.

Ik heb met tranen in mijn ogen gefascineerd gekeken, en Grizzly Man is vijf sterren meer dan waard. Het raakt je.

Een trailer kun je hier bekijken.



Label: A-film Releasedatum: 22 juni 2006 Kijkwijzer:
Waardering:


Must See/Buy/Do
Aanrader
Redelijk
Tsjaa...
STAY AWAY!!!!