Film: Pan's Labyrinth
We hebben er lang op moeten wachten, maar Guillermo Del Toro's El Laberinto del fauno is nu dan ook in de Nederlandse bioscopen te bewonderen. De film heeft al vele prijzen gewonnen, waaronder een aantal Oscars, en is ook commercieel gezien een aardig succes. El Laberinto del fauno of Pan's Labyrinth zoals de Engelse titel luidt - een enigszins vreemde keuze resulterend in het misverstand dat de faun wiens naam nooit wordt genoemd Pan zou zijn, een Griekse god die meestal wordt afgebeeld met dezelfde uiterlijke kenmerken als een faun - heeft veel gemeen met Del Toro's The Devil's Backbone en speelt zich ook af vlak na de burgeroorlog in Spanje waar Franco de scepter zwaait en het fascisme hoogtijdagen viert. Waar The Devil's Backbone een iets breder perspectief biedt, is deze film kleiner en zodoende ook de meest persoonlijke film van Guillermo tot nu toe. Is alle hype omtrent Pan's Labyrinth terecht?
Het is het jaar 1944 en de burgeroorlog in Spanje is officieel al vijf jaar voorbij. Toch is er een kleine groep rebellen die tegenstand blijft bieden in de bergen bij Navarra. Het is dit gebied waar Ofelia en haar hoogzwangere moeder, Carmen, naartoe verhuizen om bij Carmens nieuwe echtgenoot, kapitein Vidal, te zijn, die een verwoede strijd voert met de rebellen. Vidal is van mening dat zijn kind in zijn bijzijn moet worden geboren, dus moeten Ofelia en Carmen maar in deze uiterst onvriendelijke omgeving bivakkeren. Ofelia moet niets hebben van haar stiefvader en Vidal doet alles behalve moeite om door haar of wie dan ook aardig gevonden te worden. Alleen Mercedes, de dienstmeid, en Carmen schenken enige aandacht aan Ofelia en die dwaalt al snel af van de harde realiteit en komt geleid door een vreemd magisch insect terecht in het vlakbij gelegen labyrint. Diep in het labyrint heeft Ofelia een ontmoeting met een magisch wezen, een faun. De faun vertelt haar dat ze de lang verloren dochter is van de koning van een magisch koninkrijk. Het wezen wil haar helpen om terug te keren en haar troon in deze onderwereld op te eisen. Ofelia moet echter nog wel drie gevaarlijke taken vervullen om te bewijzen dat zij echt de prinses is. Ofelia stemt in en begint haar reis door een wonderlijke wereld.
Pan's Labyrinth is het best te omschrijven als een donker sprookje voor volwassenen dat zich voor een groot deel afspeelt in de echte wereld waar de strijd tussen Franco's mannen en de rebellen hevig woedt, Carmen vecht voor haar leven en dat van haar ongeboren baby, en Ofelia zich staande probeert te houden tussen alle narigheid. De grimmige realiteit laat voor Ofelia maar één uitweg over, en dat is te vluchten in de fantasiewereld, die hoewel compleet anders, wel degelijk gelijkenissen toont met de realiteit. Langzaam maar zeker ontdekt Ofelia door haar rebelse karakter wie ze is.
Het acteerwerk is meer dan aardig. Ivana Baquero (Frágiles) weet over het algemeen goed vorm te geven aan de jonge Ofelia, maar ook de andere rollen zijn goed te noemen. De rol van Mercedes komt voor rekening van Maribel Verdú (Y tu mamá también). Het rebelse karakter heeft veel gemeen met Ofelia met de grote uitzondering dat Mercedes haar onschuld al lang heeft verloren en daardoor in staat is tot acties die Ofelia nooit zou doen. Vidal wordt gespeeld door Sergi Lopez (Harry un ami qui veut du bien) en hij zet een heel nare man neer die over lijken gaat om zijn loyaliteit aan Franco ten toon te stellen. Het grootste monster in de film is dan ook niet één van de magische wezens, maar juist deze man van vlees en bloed.
Eén van de Oscars die Pan’s Labyrinth heeft gewonnen is de Oscar voor de beste cinematografie. Of je het uiterlijk van de film mooi vindt is een kwestie van smaak, maar dat er goed over is nagedacht is duidelijk. De fantasiewereld wordt weergegeven met behulp van warme gouden en rode kleuren. Gedetailleerde omgevingen met veel ronde voorwerpen en veel aankleding. In contrast is er dan de echte wereld die er grauw uit ziet met koude blauwe en groene kleuren en de omgevingen zijn juist niet zo gedetailleerd. Zo zal je bijvoorbeeld in de kamers geen portretten aan de muren zien hangen of andere verfraaiingen. Ook zie je juist meer hoekige en rechtlijnige vormen. Enige uitzonderingen hierop zijn de kamer van kapitein Vidal die vol staat met meubels en voorwerpen, en op het einde is te zien dat de warme kleuren uit de fantasiewereld oversteken naar de realiteit.
Andere dingen die veel voorkomen zijn herhaling en de 'rule of three'. Zo zijn de hoornvormen van de faun door de hele film waar te nemen, kijk bijvoorbeeld naar de boom op de poster die een hoornachtige vorm heeft en alle deuren in de film hebben hoornversieringen. De 'rule of three' suggereert dat alles wat in drieën komt, effectiever is. Zo wordt van alles in de film qua verhaal en uiterlijk als eenheden van drie getoond.
En dan hebben we het niet eens gehad over de twee magische wezens die de vele alternatieve posters versieren, de faun en de 'pale man'. De faun is een soort grote half-geit/half manachtig wezen dat door zijn natuur/boomachtige uiterlijk al eeuwenlang door de omgeving lijkt te lopen. Hij ziet er aardig en te vertrouwen uit, maar tegelijkertijd ook gevaarlijk en huichelachtig. En misschien wel nog beter gelukt is de onmogelijk uitziende gezichtsloze 'pale man' die zijn ogen in zijn handen heeft. Bizar en tevens prachtig. Het geluid en de muziek helpen de donkere sfeer in de film verder te realiseren. De muziek is snel herkenbaar en simpel net zoals ook de meeste sprookjes in wezen simpel van aard zijn.
Pan's Labyrinth is met afstand Del Toro's beste film en we zien veel van zijn oudere films er in terugkomen, maar dan nog een tikkeltje beter uitgevoerd. Toch mist er mijns inziens net dat beetje extra om de film als een meesterwerk te betitelen. En dat extra is vooral iets subjectief. Voor de vijf sterren moet een film wat mij betreft ook een grote emotionele impact hebben en daar komt de film net een beetje te kort. Veel mensen zullen dat echter anders zien, dus laat dat je vooral niet tegenhouden om te verdwalen in het labyrint van Guillermo Del Toro.
Label: Paradiso Filmed Entertainment Releasedatum: 26 april 2007
Kijkwijzer:
Waardering: 
