HZO - Fatsoenlijk bankieren
Iedere zondagmorgen deel ik als Het Zondags Orakel mijn gedachtekronkels over een column of columns van de afgelopen week. Voor de goede orde: ik heb niet altijd gelijk. Ik heb wel altijd een mening.
Vandaag over fatsoenlijk bankieren.
Suffe Nederlandse Staat – Column2011
Over banken en bankiers kun je blijven schrijven. Waarbij wanbeleid en hebzucht voorlopig toch echt de boventoon blijven voeren. En terecht! Als er al een bank over is, waar op een redelijke en gezonde manier met het geld van klanten om is gegaan, moet het haast wel een absolute uitzondering zijn. Maar ik vraag me ook af of het sowieso al mogelijk is geweest om de laatste decennia op een fatsoenlijke wijze bankzaken te doen.
Oké. De SNS heeft in zijn beleid ooit de lading van de naam Samenwerkende Nederlandse Spaarbanken gedekt. Zoals we ook ooit de in de Rabobank opgegane Boerenleenbank hadden, die een heel duidelijke en afgebakende functie had. Maar je kunt dit ook verder doortrekken naar bijvoorbeeld woningbouwcoöperaties, die enkel als functie hadden om voor een specifieke groep een dienst en product te leveren.
Maar hoe houd je zulke prachtige doelstellingen vast, als heel de wereld om je heen een andere kant op gaat? Want inderdaad: letterlijk iedereen in de markt van het geld, lenen, hypotheken en beleggen, koos een compleet nieuwe weg, die nog eens bijzonder lucratief bleek te zijn ook. Wat doe je als je concurrenten en collega's bij die concurrenten het geld met bakken binnenslepen?
Hou me ten goede: ik ga niks goed praten. Maar ik vraag me serieus af of we hier niet allemaal heel makkelijk in mee zouden zijn gegaan.
Achteraf kunnen we prima de waanzin van al die waanproducten duiden. De illusie dat een huis onbeperkt in waarde kan blijven stijgen. De domme gedachte dat je geld kunt verdienen met tweedehands schulden en hypotheken. Het idiote principe van bonussen voor kwantiteit in plaats van beloningen voor kwaliteit.
Maar daar staan de enorme verleidingen tegenover. Verleidingen die zo aantrekkelijk werden, dat het een religie werd. Aan de top zullen zeker een aantal figuren hebben gestaan, die de waanzin begrepen en bewust foute besluiten namen. Verder waren er echter duizenden, die echt niet meer beter wisten. Door foute managers opgevoede managers, leiden nieuw personeel op in een wereld waarin foute besluiten en foute producten de normaalste zaak van de wereld waren. En daar kreeg je als nieuwe medewerker nog een enorme berg geld voor ook!
Mij lijkt het verdomde lastig om een systeem waarin je legaal bakken met geld voor je werk krijgt, als verkeerd te zien. Het was nu ook weer niet zo dat er in achterkamertjes klanten werden gemarteld of waar je knieën kapot moest schieten om deals te sluiten.
Nogmaals: achteraf weet iedereen hoe het werkelijk zat. Toestanden als vijf jaar terug, zullen we (waarschijnlijk) niet meer gaan zien. Ik geloof alleen ook weer niet dat we die religie al meteen uit de hoofden van de vele duizenden bankmedewerkers en managers kunnen rammen. En dan kan ik hooguit de hoop uitspreken dat de politiek en de maatschappelijke druk hen regelmatig nog even de oren wassen, als oude streken weer boven komen drijven.
Alle hoop op de toezichthouder dus. In de hoop dat dit een vreselijk ouwe zak is, die er nog gruwelijk ouderwetse normen en waarden op nahoudt. Zo eentje die nog tevreden is met een redelijk salaris, maar tegelijkertijd een pesthekel heeft aan mensen die meer verdienen dan hijzelf.
Je moet er niet aan denken dat zo'n nieuwe manager het nieuwe management gaat controleren.
