Eigenaar te positief over waarde eigen woning
Driekwart van de Nederlandse woningeigenaren heeft een te rooskleurig beeld van de huidige waarde van hun huis. De gemiddelde woningeigenaar schatte de woningwaarde tussen 2003 en 2012 gemiddeld dertien procent hoger in dan de werkelijke waarde. Een groot deel van de huiseigenaren denkt bovendien dat de prijs van hun woning zich de komende tijd gunstiger ontwikkelt dan de huizenmarkt als geheel. Dat blijkt uit donderdag gepubliceerd onderzoek van De Nederlandsche Bank (DNB).
De 'roze bril' van de huiseigenaren is het beeld sinds het inzakken van de huizenmarkt wel wat minder gaan vertekenen, tekenen de onderzoekers aan. Het aanpassingsproces is echter langzaam. "Zelfs jaren na het omslaan van de markt blijft een groot aandeel van de woningeigenaren te optimistisch", schrijft DNB. Ten opzichte van de piek in 2008 zijn de huizenprijzen met twintig procent gedaald.
De overschatting van de huizenprijs komt volgens de onderzoekers door twee psychologische processen. Het ene is het eigendomseffect. Naarmate mensen langer iets in bezit hebben, is de neiging groter om hier grotere waarde aan toe te kennen. Het tweede proces dat een rol speelt is verliesaversie. Dat betekent dat de weerzin tegen verlies groter is dan het positieve effect dat een eventuele winst veroorzaakt. Vooral huiseigenaren met een hoge hypotheek hebben hierdoor de neiging om het verlies niet al te groot in te calculeren.
DNB vindt het van belang dat huiseigenaren een realistisch beeld hebben van de waarde. "De woning vormt een belangrijk onderdeel van het huishoudvermogen en speelt een rol in consumptie-, spaar- en pensioenbeslissingen", schrijft DNB. Een verkeerde inschatting leidt mogelijk tot slechtere financiële beslissingen.
Het rooskleurige beeld van huiseigenaren speelt bijvoorbeeld ook een versterkende rol in de slechte huizenmarkt. Hierdoor hebben verkopers namelijk de neiging om de vraagprijs niet al te snel te laten zakken. Dat heeft weer een effect op het aantal transacties.
