De 73e Boekenweek

Sinds 1932 wordt er jaarlijks tien dagen lang een Boekenweek georganiseerd door het CPNB (Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek). Met een paar gemiste jaren in de tweede Wereldoorlog staat de teller dan nu op 73. De Boekenweek is een welbekend fenomeen, waar steeds meer mensen op af komen. Dankzij de NS-actie 'gratis reizen met het boekenweekgeschenk' komen er ook mensen de boekhandel in, die normaal eigenlijk alleen een krantje lezen. Die komen dan niet het boekenweekgeschenk halen om te lezen, maar om er mee te zwaaien naar de conducteur op die bewuste gratis reiszondag (16 maart). Een soort luxe treinkaartje dus. Elke Boekenweek heeft een thema en dit jaar is dat VAN OUDE MENSCHEN… De derde leeftijd en de letteren, een thema dat, net zoals alle thema's van vorige jaren, de één zal aanspreken en de ander absoluut niet.

Voor oma…
Het thema van dit jaar is wel uitdrukkelijk voor een bepaalde bevolkingsgroep bestemd. Jeugdige lezers zul je niet zo snel de winkel in krijgen, tenzij oma binnenkort jarig is. Wie gaat er nou lezen over alle aspecten van het ouder worden als je nog geen Sara of Abraham in de tuin hebt gehad? Misschien krijgen we volgend jaar weer iets frivools te zien in de Boekenweek, want het lijkt erop dat de wat serieuzere thema's afgewisseld worden met iets heel luchtigs. Zo hadden we de laatste jaren opeenvolgend als thema's: liefde, dood, Frankrijk, geschiedenis, muziek, zotheid en dan nu ouderdom…

Bernlef & Dorrestein
Standaard in de Boekenweek is ook het al genoemde treinkaartje/boekenweekgeschenk. Bij aankoop van een bepaald bedrag aan boeken, krijg je een novelle cadeau. Het ene jaar valt het boekje wat beter in de smaak dan het andere jaar. Wolkers en Giphart deden het bij de gematigde en oudere mens niet zo goed. Dit jaar kan er weinig misgaan, gezien het thema. En inderdaad wordt De Pianoman van Bernlef niet veel geweigerd. Dit jaar heeft de Boekenweek ook een vrij populair Boekenweekessay, een kleine verhandeling over het thema voor een miniprijsje. Renate Dorrestein stak hier tijd in en kwam met Laat me niet alleen. Inmiddels is dit boekje vrijwel overal in de laatste dagen van de Boekenweek uitverkocht geraakt.

Doel
Het officiële doel van het CPNB luidt als volgt: "De Boekenweek heeft tot doel de positie van het algemene boek in de samenleving steviger te verankeren, eerst en vooral door het publiek te laten ontdekken welk een rijk boekenaanbod er het hele jaar rond in de boekwinkel te vinden is." Of dat doel bereikt wordt, is maar de vraag. De Boekenweek trekt mensen de winkel in die exact één keer per jaar de boekhandel bezoeken. Ze komen geen boek halen, maar een treinkaartje en een Gratis Artikel (je bent Hollander of je bent het niet). Dat boekje wordt op zijn best na de gratis treinzondag in een kast gezet en niet bij het oud papier gegooid. Mensen die het geschenk werkelijk lezen zijn zeldzaam. Het geschenk en het essay zijn toch voornamelijk een vreemd soort verzamelobject geworden, waarbij voor zeldzame exemplaren best een leuk bedrag wordt neergelegd. Op boekenmarkten vind je stapels en stapels van de wat minder populaire exemplaren.

Barstensvol
Zo lijkt de Boekenweek op verschillende manieren beleefd te worden. Er zijn de literaire lezers, die weken van tevoren een boek van ¤ 11,50 (het bedrag waarboven men het geschenk ontvangt) uitkiezen en dat op de eerste dag van de Boekenweek komen halen. En er zijn mensen die rondneuzen in de boekhandel op zoek naar een niet al te ellendig boek, dat met een beetje geluk nog te gebruiken is als cadeautje voor een toekomstige jarige, met als uiteindelijke doel dat gratis treinkaartje. Of die hele gratis treinzondag leuk is, is maar de vraag. De conducteurs houden zich deze dag meestal erg koest, omdat de treinen barstensvol zitten en het amper zin heeft om kaartjes te gaan knippen. Dit jaar leverde weer veel staande reizigers op, zo'n 175.000 tot 200.000 reizigers maakten gebruik van deze Boekenweek/NS-actie.