Gustavo Petro: eerste linkse president Colombia

Jippie

Voor het eerst in de geschiedenis betrekt een linkse politicus het presidentiële paleis in Colombia. Veel mensen in het door geweld geteisterde land vestigen hun hoop op voormalig rebel Gustavo Petro. De machtswisseling in Bogotá zou echter een probleem kunnen vormen voor de energieplannen van enkele Europese landen.

Een koerswijziging voor Amerika's belangrijkste bondgenoot in Zuid-Amerika: voormalig guerrilla Gustavo Petro won net aan de presidentsverkiezingen in Colombia. Volgens de voorlopige telling kreeg de voormalige burgemeester van de hoofdstad Bogotá volgens het kiesbureau 50,5 procent van de stemmen. De vastgoedondernemer Rodolfo Hernández kreeg 47,3 procent.

Dit is de eerste keer in de recente Colombiaanse geschiedenis dat een uitgesproken linkse politicus zijn intrek neemt in het presidentiële paleis in Bogotá. Het op een na dichtstbevolkte land van Zuid-Amerika met ongeveer 50 miljoen inwoners is traditioneel conservatief. De sociale kloof is groot, maar de linkse politiek heeft tot nu toe een slechte reputatie gehad door het geweld van guerrillagroepen in decennia van gewapende conflicten. "Vandaag is een dag van vreugde voor de mensen", schreef Petro op Twitter nadat de stembureaus waren gesloten. "Dit is een overwinning voor God en voor mensen en hun geschiedenis. Vandaag is de dag van straten en pleinen."

De zittende president erkende ook de verkiezingsoverwinning van het voormalige lid van de guerrillaorganisatie M-19. "Ik heb Gustavo Petro gebeld om hem te feliciteren als de gekozen president van het Colombiaanse volk", schreef de conservatieve leider Ivan Duque op Twitter. "We hebben afgesproken elkaar de komende dagen te ontmoeten om te beginnen met een soepele, institutionele en transparante overgang." De verliezende kandidaat gaf ook zijn nederlaag toe. "De meerderheid van de burgers die vandaag hebben gestemd, heeft op de andere kandidaat gestemd", zei Hernández in een videoboodschap. "Ik accepteer het resultaat."

Naar eigen zeggen wil Petro het land pacificeren, de exploitatie van grondstoffen afremmen, toerisme en belastingbedrijven sterker promoten. Dit kan ook gevolgen hebben voor Europese landen, die in de toekomst meer kolen uit Colombia willen importeren vanwege de sancties tegen Rusland vanwege de agressieoorlog tegen Oekraïne. 

Voor de Verenigde Staten is Colombia de belangrijkste bondgenoot in de strijd tegen de drugshandel. Het Zuid-Amerikaanse land is 's werelds grootste producent van cocaïne, die vooral naar de Verenigde Staten en Europa wordt verscheept. Colombia werkt nauw samen met de VS om drugssmokkel te bestrijden en ontvangt jaarlijks miljoenen dollars voor samenwerking in de oorlog tegen drugscriminelen.

Het geweld is terug
De uitdagingen voor het nieuwe staatshoofd zijn groot: Colombia kampt met de economische gevolgen van de coronapandemie, groot sociaal onrecht en geweld. De zittende conservatieve regering voerde het vredesakkoord met de FARC-rebellen slechts halfbakken uit. Colombia leed 52 jaar onder een bloedige burgeroorlog tussen linkse rebellen, rechtse paramilitairen en staatsveiligheidstroepen. 220.000 mensen kwamen om het leven en miljoenen raakten ontheemd. In 2016 tekende de regering een vredesverdrag met de linkse FARC-guerrillastrijders en de hoop op een opleving was groot. Maar het geweld is terug, vooral op het platteland.

Aan Petro's zijde zal de verkozen vice-president Francia Márquez, een Afro-Colombiaanse mensenrechtenactivist en milieuactivist, het staatshoofd overnemen. Ze vocht tegen de illegale goudwinning in de regio Cauca, die bijzonder zwaar werd getroffen door het geweld, en werd meerdere keren bedreigd. In 2018 ontving ze de prestigieuze Goldman Award voor haar gevecht.