Duitsland immuun voor claims nazimisdaden

Duitsland kan niet voor buitenlandse rechtbanken worden gedaagd voor misdaden van het nazibewind. Dat heeft het Internationaal Gerechtshof (ICJ) vrijdag bevestigd.

Volgens het ICJ heeft het Italiaanse Hooggerechtshof in 2008 de Duitse soevereiniteit geschonden met een arrest dat een Italiaanse burger, Luigi Ferrini, schadevergoeding kon eisen voor zijn deportatie in 1944 naar Duitsland, waar hij te werk werd gesteld in de wapenindustrie.

Duitsland voerde aan dat het Italiaanse arrest het hele systeem van Wiedergutmachung onderuit haalt, waarin Duitsland sinds de jaren vijftig tientallen miljarden aan herstelbetalingen deed.

Het ICJ is van oordeel dat de Italiaanse uitspraak in strijd is met de staande regel dat de Duitse staat niet voor buitenlandse rechtbanken kan worden gedaagd.

"De actie van Italiaanse rechtbanken om Duitsland immuniteit te ontzeggen (...) vormt een inbreuk op de plicht die de Italiaanse staat aan Duitsland verschuldigd is", zegt de president van het ICJ, Hisashi Owada. Uitspraken van het hof zijn definitief en voor staten bindend.

De Italiaanse vertegenwoordiger in de zaak, Paolo Pucci di Benisichi, zei niet teleurgesteld te zijn, hoewel hij liever had gezien dat de uitspraak 'dichter bij onze lijn' was uitgekomen. Hij zei dat Rome de zaak waarschijnlijk helemaal niet had opgepakt, als Italianen die in de oorlog door Duitsland waren geïnterneerd niet van bestaande herstelbetalingsregelingen waren uitgesloten. Het ICJ spreekt over deze uitsluiting zijn 'verrassing en spijt' uit.

De Italiaanse zaak werd ondersteund door Griekenland, waar burgers soortgelijke claims hebben tegen Duitsland. In 2008 legde een Italiaanse rechtbank beslag op Villa Vignoni, een Duits-Italiaans cultureel centrum aan het Como-meer, om de compensatieclaims van Italiaanse en Griekse staatsburgers 'af te dwingen'. Het Duitse protest tegen deze beslaglegging vormde onderdeel van de zaak voor het ICJ. Bij de Griekse zaak waren inwoners van het dorp Distomo betrokken, waar Duitse militairen in juni 1944 214 burgers vermoordden.