Sporthistorie: Gerrie Knetemann wereldkampioen

Op 27 augustus 1978 pakt Gerrie Knetemann op de Nürburgring in Duitsland verrassend de wereldtitel. Knetemann weet in de sprint de Italiaan Francesco Moser nipt te verslaan. De sprint is meteen voer voor geruchten. Knetemann zou van Moser de zege gekocht hebben, ging het verhaal. Hoe had hij anders de Italiaan ooit kunnen verslaan? Maar de waarheid lag iets anders: juist Moser bood Knetemann geld, die daarin half instemde maar uiteindelijk toch nog de winst pakte.

Het is koud en guur op de Nürburgring. Waar het een jaar eerder nog snikheet was in Venezuela, komt het water nu met bakken uit de hemel. Moser was een jaar eerder wereldkampioen geworden in dat hete Venezuela. Maar ook in het koude Duitsland rijdt de Italiaan een paar kilometer voor de finish weer op kop.

Dát Moser op kop rijdt, is op zich al verwondelijk. Moser is terug aan kop gekomen doordat een groepje met Knetemann, Saronni en Hinault is teruggehaald. De Belgen hebben als dollemannen het gat dichtgereden. Dat verbaast menig toeschouwer. De topfavoriet van de Belgen, Freddy Maertens, is eerder al gevallen en afgestapt. Waarom nemen juist de Belgen dan de verantwoordelijkheid om dit gat te dichten?

Beppe Conti, Wielerjournalist van TuttoSport, denkt jaren later de reden wel te weten: "Die Belgen waren in de slag genomen door Moser. Als die groep op kop zou blijven was er een grote kans dat Beppe Saronni wereldkampioen zou worden. Niet Moser, maar Saronni zou dan de grote meneer worden in het Italiaanse wielrennen en dat mocht niet gebeuren”.

En zo geschiedde. De Belgen brengen het peloton weer terug bij de koplopers. Het is vlak voor de finish en de koers is weer open. Moser ontsnapt kort daarop met –opnieuw- Knetemann uit de groep met favorieten. De finish is niet ver meer en de twee mannen rijden kop over kop. Dan gaat Moser de conversatie aan met Kneet. De hele wereld is getuige van het gesprek en de wielerwereld weet dan: hier worden afspraken gemaakt.

Eensgezind rijden de twee naar de finish. Een sprint zal de winnaar aanwijzen. Knetemann: ”Ik dacht één ding: "Moser, jij gaat er aan”. Hij dacht misschien: “Als ik Saronni maar voorblijf”. Hij deed meer kopwerk. Ik voelde me bij elke trap beter worden. En ik gooide mijn bidon eerder overboord. Hij moest meer ballast mee zeulen. Misschien heeft hij zich achteraf wel voor zijn kop geslagen: met een paar centimeter verliezen, omdat je vergeten bent je bidon weg te gooien”.

Op 250 meter van de streep drukt Knetemann geleidelijk wat nadrukkelijker op de pedalen. "Ik schakelde op de 13. Ik rijen, rijen, maar Moser vloog me voorbij. Toen maakte hij volgens mij de fout weer in het zadel te gaan zitten, terwijl ik bleef staan. Ik kon ook een beetje profiteren van de luwte, even recupereren. En ineens viel hij stil. Toen ben ik gekomen. Maar op de streep wist ik niet wie er gewonnen had. Ik dacht: Ik ben geklopt het is Moser. Tot ik plotseling besefte dat hij zijn hand niet had opgestoken. Jezus Christus, dacht ik, nou ben ik nog wereldkampioen geworden ook."

En wat zei de geklopte Moser? "Ik was er zeker van te zullen winnen. Maar vijftien meter voor de streep kwam Knetemann terug. En daar had ik helemaal niet meer op gerekend. Toen was het te laat voor mij. Had de streep twintig meter verder gelegen, dan had ik hem zeker nog gepakt. Sterker, zeven op de zeven keer win ik zo'n sprint van hem."

Twintig seconden later eist de Deen Marcussen het brons op door favorieten als Saronni, Hinault en Zoetemelk te kloppen. Jan Raas wordt dertiende, net voor de vooraf als absolute topfavoriet gestarte Duitser Dietrich Thurau.

Na de finish zijn de speculaties niet van de lucht. Waar ging dat gesprekje vlak voor de finish over? Knetemann had gewonnen van een Moser die normaal in een sprint van Knetemann zou kunnen winnen. Had Knetemann dan geld geboden aan Moser? De twee laten meteen na de wedstrijd niets los. Jaren later wordt er meer bekend over de ware toedracht. Knetemanns trouwe helper en vriend Aad van den Hoek verklaart in het tv-programma “KRO-reporter“ hoe de vork in de steel zit.

“Knetemann heeft Moser nooit geld geboden, het was juist andersom”, vertelt Van den Hoek in de uitzending. Van den Hoek hoorde het verhaal van Knetemann zelf toen ze na afloop van het WK vanuit Duitsland in de auto samen terug naar huis reden. "Moser wilde er zeker van zijn dat ie zou winnen en bood Gerrie een bedrag. Gerrie wekte daarop min of meer de indruk dat dat akkoord was. Iets van: het zit wel goed, rijden maar. Met in het achterhoofd: als ik je kan kloppen, dan klop ik je."

Die suggestie zette Moser vervolgens op het verkeerde been. "Gerrie heeft Moser bij de eindsprint dus verrast." Moser ontkent dat hij een afspraak heeft willen maken. Volgens de Italiaanse supersprinter was Knetemann die dag simpelweg sterker.

Moser baalt als een stekker. Knetemann heeft hem een loer gedraaid maar het kost Moser bovendien nog geld ook. De Italiaanse knechten houden namelijk de hand op na de koers. Ze hebben zich vandaag toch niet uitgesloofd om met lege handen naar Italië terug te keren? De overwinning is dan wel niet voor Moser, maar de kopman zal toch wel iets met Knetemann hebben geregeld?

Dat heeft Moser niet. Maar Knetemann wordt niet voor niets een slimme renner genoemd. Hij heeft heel goed in de gaten dat hij deze wereldtitel niet alleen financieel dient te regelen met het Nederlandse team, maar dat hij, wil hij zich zonder gevaar in Italiaanse koersen kunnen wagen, hij ook Moser en zijn team schadeloos moet stellen. Knetemann betaalt uiteindelijk een bedrag aan Moser waar je zoals Kneet het zegt "een mooie doorzonwoning van kunt kopen".