HZO - Sterf mens!

Iedere zondagmorgen deel ik als Het Zondags Orakel mijn gedachtekronkels over een column of columns van de afgelopen week. Voor de goede orde: ik heb niet altijd gelijk. Ik heb wel altijd een mening.

Vandaag over briljant leven en sterven.

Doorwerken tot je honderdste – Bakoenin
Jan filosofeert in zijn column over de mogelijkheden om de levensduur van mensen steeds verder op te rekken. Ik ben het dan wel met Jan eens: zelfs als het mogelijk zou zijn, is het geen al te beste ontwikkeling. Als er één zekerheid op een geboorte volgt, is het toch wel de dood. En ongeacht de religie of ideologie die je aanhangt, zou het uitblijven van de dood een hele hoop systemen en ideeën stevig overhoop halen.

Denk alleen maar eens aan zowat alle financiële concepten. Verzekeringen. Pensioenen. Spaarrekeningen. Leningen en hypotheken. Zorgsystemen. Bejaardenhuizen. Alle kosten en risico's zijn gebaseerd op leeftijden die zo'n beetje tussen de vijfenzestig en honderd jaar liggen. We worstelen nu al om die verhoging van de levensverwachting met een jaar of vijftien op te kunnen vangen!

Het is natuurlijk maar de vraag of de medische wetenschap daadwerkelijk een permanent groeiende levensverwachting tot doel wil stellen. Het is sowieso niet echt het eerste doel dat mensen voor ogen hebben. Tot mensen 'een zekere leeftijd' bereiken, maken ze zich amper zorgen over de leeftijd die ze gaan bereiken. Als ze met recht bejaard mogen worden genoemd, schikken ze zich juist eerder in het feit dat het leven nu eenmaal eindig is. In feite hebben we rondom de dood dus eerder de neiging om het eerst volledig te negeren en ons er uiteindelijk in te berusten, dan dat we er nog een paar honderd jaar aan vast willen plakken.

Eigenlijk maken we ons pas echt druk over de dood, als we van een arts te horen krijgen dat die dood wel verrekte dichtbij komt. En dan maakt leeftijd niet eens zoveel uit. Een jonge god maakt zich net zo druk over kanker, een falende hartklep of een verrotte nier, als een bejaarde. Maar volgens mij is de angst voor die nogal rappe slijtage van het lijf dan de grootste zorg. Na genezing van de kanker zal de jonge god zich weer onsterfelijk wanen en zal de bejaarde zich er weer in berusten dat hij morgen alsnog dood neer kan vallen bij de Aldi.

Als de medische wetenschap en de farmaceutische industrie zich dan toch een beetje in stand willen houden, is een goede pil tegen kanker toch een slimmere zet dan een pil die voorkomt dat je sterft. Een wereld vol gezonde bejaarden zou commercieel geen succesverhaal voor hen worden.

Dan blijft natuurlijk wel de prangende vraag of we er de komende eeuw opnieuw een jaartje of vijftien bij gaan krijgen. Ik betwijfel dat.

Waarom worden veel mensen in Nederland tegenwoordig een stuk ouder? Toch vooral omdat we naar verhouding voldoende doodsoorzaken uit de weg hebben genomen. Meer ziektes zijn te genezen. Je moet hier je best doen om van de honger te sterven. We weten meer over gezonde voeding. We kennen al een eeuwigheid geen oorlogen. Allemaal zaken waar in het verleden nogal wat slachtoffers door vielen.

Daar staat tegenover dat we weer heel wat nieuwe manieren hebben gecreëerd om de pijp uit te gaan. Obesitas. Anorexia. Stress. Pillen tegen de stress. In plaats van versleten lijven door zware, lichamelijke arbeid zien we nu lichamen die verslijten door luiheid. En hadden ze in 1905 al wel cijfers over verkeersslachtoffers?

Eigenlijk is dat ook wel weer het geinige aan de mensheid. Briljant in het overwinnen van de vreselijkste levensbedreigingen. Maar na het overwinnen van teelbalkanker, springt een kerel net zo gemakkelijk aan een elastiek van een brug. Waar we aan de ene kant een ziekte overwinnen, bedenken we aan de andere kant wel weer een nieuwe optie om sneller het loodje te leggen.

Dood gaan we! Is het niet linksom, dan wel rechtsom!