De vijfde van Guus

Afgelopen week behaalde Guus Hiddink zijn vijfde Nederlandse landskampioenschap. Hiermee is de sympathieke Achterhoeker recordhouder binnen het vaderlandse trainersgilde. Dit gegeven op zich is al best verrassend. Guus boven Cruijff, Michels, Van Hanegem, Van Gaal en al die andere grootheden? Guus zei in een interview zelf al dat hij er trots op was en voegde er de woorden 'mag het?' aan toe. Ja, dat mag.

Want hoewel het erg makkelijk is om de prestatie van Guus naar beneden te halen, zou dat niet terecht zijn. Beter gezegd, het zou niet terecht meer zijn. Natuurlijk, wie maar lang genoeg trainer is van Ajax of PSV haalt de Nederlandse landstitels vanzelf wel binnen. Een kwestie van kwaliteit. Als je nu Feyenoord, AZ of Heerenveen traint en kampioen wordt, dan is het wat anders. Die wereldbeker die Guus met Real Madrid pakte, sprak ook niet echt tot de verbeelding met dat materiaal. De vierde plaats met Zuid-Korea op het laatste WK was knap en verrassend, maar, heel voorzichtig geconstateerd, kun je stellen dat de omstandigheden toen bepaald niet in Koreaans nadeel waren.

Nee, Guus Hiddink, dat was die ietwat luie trainer, die tactisch niet tot de besten behoorde. Guus zou liever culturele feestjes bijwonen, snoepreisjes maken voor sponsoren en door de Achterhoek tuffen op zijn motor, dan dat hij fatsoenlijke trainingen gaf. Guus besteedt alles uit aan zijn assistenten. Vervolgens was hij dan wel zo slim zelf de eer op te strijken. Dat was het stempel dat op Guus kleefde. Ik heb het ook lange tijd gevonden. Ik was niet echt onder de indruk van Guus.

Hoe anders is dat nu. Hiddink kreeg dit seizoen te maken met een vernieuwde selectie en maakte een ronduit desastreuze voorbereiding mee met PSV. Dit team zou nooit kunnen concurreren met Ajax en het onder Gullit weer swingende Feyenoord. Ook Europees zou het niet veel klaar gaan maken. Zeker niet met Hiddink als trainer.

Guus heeft zelf nooit openlijk zijn irritaties laten blijken over die verhalen. Het zal hem vast gestoken hebben, maar slim als hij is, boog hij het om in zijn voordeel. Want was het niet Hiddink die het aandurfde om de veel grotere namen Neeskens, Koeman en Rijkaard als assistenten mee te nemen naar het WK van 1998? Om ze gewoon met groepen te laten werken, zonder zich bedreigd te voelen? Doet hij nu niet hetzelfde bij PSV met Fred Rutten, in eerste instantie Erwin Koeman en nu René Eijkelkamp? Guus bekijkt waar hij aangevuld kan worden door capabele assistenten en benut dan hun sterke kanten, zonder ook maar ergens ruimte te laten voor twijfel aan zijn leiderschap. Dat het ook anders kan, bewees Dick Advocaat. Die liet al na twee persconferenties duidelijk weten dat hij de baas was bij Oranje en niemand anders, bang als hij was dat Van Hanegem hem zou overvleugelen.

Dat Guus in zijn tijd als bondscoach niet net als Van Gaal een lijvig beleidsplan heeft geschreven over de toekomst van ons voetbal, is hem ook vergeven. Zijn prestaties waren goed, dat telt. Bovendien is het plan van Van Gaal nooit goed van de grond gekomen en heeft het alleen maar tijd en geld gekost. Hiddink is geen groot visionair of wil er althans niet zo te koop mee lopen als bijvoorbeeld Van Gaal en Adriaanse.

Guus doet andere dingen. Die smeedt een team, zelfs van een niet direct van topkwaliteit overlopende selectie. Niemand maakt mij wijs dat het PSV van nu zoveel topkwaliteit heeft. Er lopen aardige tot goede spelers rond, die door Hiddink echter stuk voor stuk op de juiste manier bespeeld en geraakt worden en zo voor hem en voor elkaar door het vuur willen gaan. Daarbij spelen ook zijn assistenten een rol, die van Guus rustig een training of zelfs een wedstrijd mogen doen als hij andere verplichtingen heeft. Hij waardeert hen en andersom, zonder dat het eng klef wordt zoals bij Gullit en Petrovic. Ook tussen hem en de spelers botert het, daar waar Koeman bij Ajax uiteindelijk mede ten onder ging aan interne strubbelingen.

Vooraf kansloos gewaand, maar ruim voor het einde al kampioen. Zonder de exceptionele kwaliteiten van een Robben en de goals van Kezman, zonder de winnaarsmentaliteit van Waterreus. Maar met een degelijk elftal, dat speelt naar eigen mogelijkheden en het soms zelfs rustig aan leek te doen. Het bleef ook rustig, ook toen AZ lang mee bleef doen. Omdat Guus ook rustig bleef. Niemand die PSV in eigen land wist af te straffen voor de soms achteloze manier waarop het een kleine voorsprong over de streep wilde tillen. Alleen Roda JC wist een keer te winnen. Nee, een trainer die dat voor elkaar krijgt, moet een goede coach zijn.

Laat ze maar zeggen dat Guus lui is, laat ze maar twijfelen aan hem. Ik ben om, sinds dit seizoen. Sterker nog, ik denk dat het goed zou zijn geweest als Ronald Koeman meer boeken had gelezen en hij ook af en toe eens een literair feestje had bezocht. Wie in Rotterdam komt op het idee om Ruud Gullit een motorfiets te geven? Heeft Danny Blind al een bibliotheekkaart? Alleen dan wordt misschien verhinderd dat Guus volgend jaar ook zijn zesde titel pakt.