Duitse AfD onder vuur vanwege 'remigratie' plannen

Het mediakanaal Correctiv berichtte vorige week over een vermeende extreemrechtse bijeenkomst in november, die volgens het blad werd bijgewoond door leden van de extremistische Identitarian Movement en van de rechtse Alternative für Deutschland (AfD).

Een prominent lid van de Identitarian Movement, de Oostenrijker Martin Sellner, presenteerde hier zijn "remigratie" visie op deportaties. Als rechts-extremisten de term remigratie gebruiken, bedoelen ze meestal dat grote aantallen mensen van buitenlandse afkomst het land moeten verlaten – zelfs onder dwang. Sindsdien gaan tienduizenden mensen elke avond de straat op gegaan om te demonstreren voor de democratie en tegen rechts-extremisme.

De Alternative für Deutschland-partij (AfD) heeft gezegd dat ze geen organisatorische of financiële banden had met een rechts-extremistisch evenement waar ze kort geleden aanwezig waren en dat ze niet verantwoordelijk waren voor hetgeen er tijdens de bijeenkomst werd besproken.

In Duitse peilingen staat de AfD momenteel op de tweede plaats met een totaal van meer dan 20% - achter het centrumrechtse blok van de mainstream oppositie, maar voor de partijen in de impopulaire centrumlinkse regeringscoalitie van kanselier Olaf Scholz. De partij is zelfs sterker in drie regio's in het voormalige communistische oosten, waar in september deelstaatverkiezingen worden gehouden.

De AfD heeft geprobeerd zich te distantiëren van de bijeenkomst door te zeggen dat ze geen organisatorische of financiële banden had met het evenement, dat ze niet verantwoordelijk was voor wat daar werd besproken en dat leden die de bijeenkomst bijwoonden dit op puur persoonlijke titel deden. AfD-co-leider Alice Weidel heeft afstand genomen van een AfD-adviseur, Roland Hartwig, die aanwezig was - terwijl ze ook de berichtgeving zelf hekelt.

Er was donderdag veel ophef in de plenaire zaal van de Duitse Bondsdag toen de geheime bijeenkomst in Potsdam werd besproken. Tijdens de bijeenkomst in Potsdam bespraken rechtsextremisten een masterplan voor zogenaamde remigratie met AfD-politici en leden van de Unie van Waarden. Wat wordt bedoeld met hun versie van remigratie is de verdrijving van miljoenen mensen uit Duitsland, inclusief asielzoekers, buitenlanders met het recht om te blijven, “niet-geassimileerde burgers” en vluchtelingenhelpers. 

Het debat begon met de zichtbaar geschokte SPD-leider Lars Klingbeil. Hij noemde AfD-medevoorzitter Alice Weidel een "rechtsextremist". De verantwoordelijkheid in een extreem-rechtse partij ligt bij hen. "Jullie zijn een wolf in schaapskleren, maar ik zeg jullie dat jullie façade begint af te brokkelen," zei hij tegen de AfD-leden.

Klingbeil richtte zich vervolgens tot de Duitse bevolking en zegt: "De AfD wil miljoenen mensen uit het centrum van Duitsland verdrijven omdat ze niet blank genoeg voor hen zijn, omdat ze niet overeenkomen met hun nationalistische wereldbeeld." En dan probeert Klingbeil alle democraten in de Bondsdag te verenigen: "Wij zeggen tegen alle mensen die zich bedreigd voelen door de AfD: Wij zorgen voor jullie. Jullie maken deel uit van dit land." Deze belofte werd toegejuicht door alle parlementaire fracties behalve de AfD. De plaatsvervangend SPD-fractieleider Dirk Wiese sprak de verbaasde AfD-Kamerleden in de zaal toe. “Ik wil graag mijn dank uitspreken aan de AfD”, legt Wiese uit. Want door deel te nemen aan de geheime bijeenkomst in Potsdam heeft AfD duidelijk gemaakt hier het gordijn voor het bruine moeras te willen openen. Applaus van alle andere groepen. Geschreeuw en gejoel van de AfD.

Maar de democratische solidariteit voor de coalitie brokkelt snel af. Dat wordt duidelijk als de parlementair directeur van de CDU/CSU-parlementsfractie, Thorsten Frei, het podium betreedt. De christendemocraat veroordeelt natuurlijk ook de geheime bijeenkomst, de deportatieplannen en de rechtse ideeën. Op de vraag waarom de AfD zo populair is, laat partijpoliticus Frei echter al van zich horen. "80 procent van de mensen in het land vindt dat de huidige regering geen goed beleid voor het land maakt." 

Minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser beloofde in de Bondsdag dat de staat hard zou optreden tegen rechtsextremisten en hun ideologie. “Wat we hier zien is niet door de geschiedenis vergeten, maar streeft bewust nazi-ideologieën na”, aldus Faeser. Het feit dat AfD-politici bij de bijeenkomst betrokken waren, toont aan “hoe nauw deze partij ermee verbonden is en deze ideologie goedkeurt.” Politici en de rechtsstaat moeten hiertegen "hard optreden", eiste ze. 

AfD-voorzitter Bernd Baumann beschouwt dit alles, onder applaus van AfD-parlementsleden, als een “sluwe campagne van politici en journalisten uit de verwaarloosde links-groene klasse.” Baumann draait de zaak om: de beroerde peilingen van de huidige coalitie en de toenemende steun voor zijn partij zijn de reden om zijn AfD in diskrediet te brengen. "De paniek breidt zich uit. Je kunt je angst bijna ruiken", sneert hij richting de coalitie. 

"Kleine besloten bijeenkomsten worden opgeblazen tot geheime bijeenkomsten die een gevaar vormen voor het publiek," voegde hij eraan toe.

De kwestie heeft ertoe geleid tot het oproepen aan de Duitse overheid tot een verbod op AfD, die sinds haar oprichting in 2013 gestaag naar rechts is opgeschoven.

Veel tegenstanders van AfD hebben zich uitgesproken tegen een eventueel verbod, met als argument dat het proces lang zou duren, succes hoogst onzeker is - en het de partij ten goede zou kunnen komen door zichzelf te presenteren als "slachtoffer".

Ondertussen maakte het mediabedrijf Correctiv verdere details bekend over de bijeenkomst in Potsdam. Volgens Correctiv sprak Mario Müller, die voorheen actief was in de rechts-extremistische ‘Identitaire Beweging’, daar over zijn ‘strijd tegen links’. Müller is een medewerker van AfD-lid van de Bondsdag Jan Wenzel Schmidt. Müller bevestigde tegenover persbureau dpa dat hij aanwezig was bij de bijeenkomst in Potsdam op 25 november 2023 en daar “journalistiek onderzoek over het onderwerp links-extremisme besprak.” Müller verwierp echter verschillende specifieke beschuldigingen uit de publicatie van Correctiv; hij verwierp bijvoorbeeld geweld als politiek middel. AfD-partij en fractievoorzitter Tino Chrupalla ziet nog steeds behoefte aan opheldering. “Ik zal met Jan Wenzel Schmidt praten”, zei Chrupalla desgevraagd.