Saddam verzorgde vogels en onkruid

De wereld kent de zaterdag opgehangen Saddam Hussein als een brute dictator, maar in gevangenschap probeerde hij onkruid in leven te houden en voedde hij vogeltjes. Dat is het beeld dat een Amerikaanse verpleger schetst van de oud-president van Irak die hij tussen januari 2004 en augustus 2005 verzorgde.

De 56-jarige sergeant Robert Ellis zegt in de St. Louis Post-Dispatch niet verbaasd te zijn hoe Saddam zich gedroeg vlak voor zijn ophanging. ''Saddam was een gangster. Brutaal en hard''. Maar hij respecteerde de verpleger en gaf hem nooit problemen. Saddam klaagde weinig en als hij het toch deed was het veelal terecht, aldus Ellis.

In leven houden
Saddam Hussein zat gevangen in Camp Cropper vlakbij het internationale vliegveld van Bagdad. Hij bracht zijn dagen door in een cel van 1,80 bij 2,40 meter. Er stonden een veldbed, een klein tafeltje, een paar boeken, twee plastic stoelen, een bidkleedje en twee waterkommen. In de cel ernaast stond medische apparatuur klaar voor noodgevallen.

Toen Ellis, die eind 2003 als reservist werd opgeroepen, aan zijn arbeid begon, had hij maar een taak. Hij moest Saddam in alle gevallen in leven houden. ''Saddam Hussein kan niet in Amerikaanse detentie sterven. Doe wat je nodig vindt om hem in leven te houden'', vertelde een kolonel hem bij zijn aanstelling.

Controle
Ellis controleerde Saddam (die nooit bij zijn voornaam werd genoemd, er werd alleen gesproken over Victor - zijn militaire codenaam) twee keer daags, waarna hij een uitgebreid verslag schreef.

De oud-leider rookte sigaren en dronk koffie om naar eigen zeggen zijn bloeddruk laag te houden. Toen hij een korte periode naar buiten mocht, spaarde hij broodkruimels om vogels te voeren. Ook verzorgde hij een stuk grond met onkruid. Dat laatste deed Saddam denken aan zijn jeugd, aldus de verpleger. ''Hij zei dat hij een boer was toen hij jong was en dat hij zijn afkomst nooit is vergeten.''

Geen spijt
Saddam verklaarde geen spijt te hebben over zijn daden. ''Hij zei alles te hebben gedaan voor Irak''. Wel kon de man die duizenden mensen uit de weg liet ruimen, met weemoed praten over gelukkiger tijden. Zo vertelde hij dat hij zijn kinderen voor het slapen gaan voorlas en zijn dochter verzorgde als ze buikpijn had.

Ellis moest eind 2005 plotseling vertrekken omdat zijn broer op sterven lag. Bij hun afscheid omhelsde Saddam hem en zei dat ze broeders waren.