Op het circuit van Zandvoort zijn vrijdag de eerste twee vrije trainingen verreden voor de Grand Prix van Nederland. Dat verliep voor het gros van de tienduizenden aanwezige Nederlanders niet fantastisch: Max Verstappen was niet bovenaan de tijdenlijsten te vinden.

In de eerste training had de Nederlandse wereldkampioen zeven rondjes gereden, waarna het voorbij was: met een rokende versnellingsbak kwam de Red Bull tot stilstand. Mercedes had de boel wel netjes op orde: George Russell noteerde de snelste tijd, voor Lewis Hamilton. Carlos Sainz zat er goed bij, voor de twee McLaren's en teamgenoot Charles Leclerc. Sergio Perez moest het in de beste Red Bull doen met de zevende plek.

Verstappen kwam in de tweede training wel weer gewoon in actie, maar bleef wel steken op de achtste plek, tweederde van een seconde achter de toptijd. Die werd neergezet door Leclerc, vier duizendsten voor Sainz. Hamilton en Norris zaten er ook bijzonder strak op, voor Russell, Lance Stroll, Fernando Alonso en Verstappen - Perez noteerde de twaalfde tijd.

De volledige uitslagen van de trainingen zijn hier te vinden. Zaterdag begint de derde en laatste vrije training om 12.00 uur, drie uur later start de kwalificatie.

Verstappen in actie in Zandvoort (Foto: FOK!)

Fortuna Sittard moet nog altijd wachten op het eerste punt in de eredivisie. In de thuiswedstrijd tegen FC Utrecht werd er met 3-4 verloren. Voor Utrecht betekende dat de eerste overwinning van het seizoen.

Voor rust vielen er geen doelpunten in Limburg, maar in de tweede helft werd er volop gescoord. Halverwege de tweede helft opende Bas Dost de score, maar lang kon de ploeg van Henk Fräser niet genieten van de voorsprong, want niet veel later kopte Rodrigo Guth de gelijkmaker binnen.

Daarna kwam Utrecht weer op voorsprong dankzij een strafschop van Anastasios Douvikas, waarna het duel even werd stilgelegd door scheidsrechter Lindhout. Daarvoor hadden fans van Utrecht al vuurwerk op het gras gegooid. Na een korte onderbreking ging de wedstrijd weer verder en Douvikas zette op 1-3, waarna Burak Yilmaz uit een penalty de spanning weer terugbracht.

Douvikas zorgde met zijn hattrick voor de beslissing van de wedstrijd, al scoorde Fortuna in de blessuretijd nog de aansluitingstreffer, maar verder kwam de thuisploeg niet, waardoor de Limburgers nog altijd op het eerste punt wacht in de eredivisie.

Fortuna Sittard	3 - 4	FC Utrecht
65' Guth  81' Yilmaz(pen)  90+6' Noslin		62' Dost  69' Douvikas (pen)  75' Douvikas  85' Douvikas
Gele kaart: Tirpan, (Fortuna Sittard), Toornstra, v.d.Maarel, (FC Utrecht)
Stadion: Fortuna Sittard Stadion , Sittard Toeschouwers: 8.763 Arbiter: Lindhout
Opstelling:		Opstelling:
Pandur Noslin Tirpan Guth Siovas Cox (Bassett/74) Duarte Seuntjens Erdogan (Ferati/46) B.Yilmaz Gladon		Barkas Ter Avest (Klaiber/ 61) v.d.Maarel Viergever v.d.Kust (Warmerdam/88) Sylla Toornstra Brouwers Boussaid (Younes/88) Dost Redan (Douvikas/62)

De Franse minister voor energietransitie zei op 2 september dat de Franse elektriciteitsgigant EDF zich ertoe heeft verbonden al zijn kernreactoren deze winter opnieuw op te starten om het land door de brede energiecrisis te helpen die verergerd wordt door de gevolgen van de oorlog in Oekraïne.

D66 en CDA vragen Minister van Energie Rob Jetten duidelijkheid over de situatie van gemeenten die vanwege de sancties aan Rusland door het ministerie verplicht moeten afstappen van hun contract met Gazprom Energy. Zo meldt NOS/Nieuwsuur.

Update 19.00 uur: Pieter Omtzigt heeft vandaag getwitterd dat Minister Jetten de voorkeur geeft aan zijn aanwezigheid op het Global Clean Energy Action Forum in plaats van de Algemene Politieke Beschouwingen in de Tweede Kamer op 20 en 21 september a.s. Direct na Prinsjesdag bespreken de fractieleiders van de politieke partijen in de Kamer de hoofdlijnen van de miljoenennota en de rijksbegroting. Dat gebeurt tijdens de 'Algemene Politieke Beschouwingen'. Dit is een belangrijk debat, omdat daarin duidelijk wordt welke ruimte het kabinet heeft om zijn plannen daadwerkelijk uit te voeren en hoe groot de steun daarvoor is. Deze week was is Minister Jetten op Bali voor een ander klimaatcongres terwijl in ons land aluminiumproducent Aldel vanaf zondag een deel van de productie sluit vanwege de hoge gasprijzen.

Het ministerie van EZK heeft verder laten weten dat burgemeesters en wethouders niet het gevang in hoeven als ze hun goedkope Gazprom contract niet opzeggen.

Gisteren was hij op Bali, nu onderweg naar Chicago. Rob Jetten vliegt de hele wereld over om het klimaat te redden. https://t.co/aml9yfKj5j

— Sander van Dam (@Sandervandam2) September 2, 2022

Ik zal medestanders zoeken om hem te verzoeken aanwezig te zijn (en het liefst zsm ook zelf met hem in debat te gaan) over hoe mensen de rekeningen kunnen blijven betalen en hoe woekerwinsten kunnen worden aangepakt
(2)

— Pieter Omtzigt (@PieterOmtzigt) September 2, 2022

We liggen goed op schema om het Europese vuldoel voor 1 november te halen. Naar verwachting zijn de bergingen volgende week al voor 80 procent gevuld. Daarna blijven we doorgaan met vullen. https://t.co/vRqZn6xrmX

— Rob Jetten (@MinisterKenE) September 2, 2022

In Indonesia today .. pic.twitter.com/c9YLF1tL6t

— Willem Middelkoop (@wmiddelkoop) September 2, 2022

te spannen om hun contracten met Russische leveranciers op te zeggen en een alternatief te vinden. Wij horen van veel gemeenten dat dit al is gelukt. Als dit niet lukt, kunnen gemeenten een ontheffing krijgen. Veel aanvragen zijn nog in behandeling en op dit moment hebben 2/3

— Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (@MinisterieEZK) September 2, 2022

Aldel legt fors deel productie stil pic.twitter.com/qsu62URVYa

— NOS Teletekst (@Teletekst) October 7, 2021

Eerdere berichtgeving:
Door de schaarste op de gasmarkt zijn andere aanbieders bijna niet te vinden, of moeten de gemeenten een peperduur contract aangaan: zo moet de gemeente Utrecht bijvoorbeeld 11 miljoen extra betalen door een nieuw contract vanwege de gedwongen overstap.

De coalitiepartijen vragen daarom aan Jetten hoe noodzakelijk deze stap is. De Minister gaf gemeenten, waterschappen, bedrijven en onderwijsinstellingen eind april de opdracht om het lopende gascontract met de Nederlandse dochter van het staatsgasbedrijf binnen een half jaar te verbreken. "Het is onwenselijk als Europese landen op deze manier bijdragen aan de Russische staatskas", zei de minister toen.

Toen waarschuwden verschillende media, wethouders en de Kamer minister Jetten al dat de opdracht Rusland juist extra geld op zou gaan leveren. Elk in een goedkopere tijd afgesloten Gazprom contract wat moet worden opgezegd, moet vervangen worden door nu op de Europese gasmarkt nieuw gas inkopen. Deze markt wordt bevoorraad door onder andere Amerikaans en Noors gas, maar ook nog steeds door Rusland. Afnemers die deze gasmix inkopen kunnen niet tegenhouden dat er Russisch gas wordt ingekocht, en doordat de prijs inmiddels ruim vijftien keer zo hoog is als waarvoor het onder de oude gascontracten is ingekocht, levert het juist Rusland juist dikke winst op.

Minister Jetten houdt vast aan het idee dat Nederland nu eenmaal verplicht is om de contracten op te zeggen vanwege de Europese sancties tegen Rusland. Die schrijven voor dat (semi-)publieke diensten geen contracten mogen hebben met bedrijven die Russisch eigendom zijn. Dat geldt dus ook voor Gazprom Energy dat de dochteronderneming is van het Russische staatsgasbedrijf volgens het ministerie.

Nederland interpreteert de sanctieregels anders 
Vorige week liet het programma Nieuwsuur zien dat de Duitse overheid al enkele weken voordat minister Jetten de gemeenten opdroeg hun lopende contracten te verbreken, de controle had overgenomen van het Europese hoofdkantoor van Gazprom waar ook de Nederlandse dochteronderneming onder valt. De CEO werd Duits, een deel van het personeel werd vervangen en de inkomsten, zo laat de Duitse overheid weten, gaan sindsdien niet meer naar Rusland. Ook de naam Gazprom veranderde naar SEFE (Securing Energy for Europe).

Nederland staat alleen in zijn interpretatie van de Europese sanctieregels. Zeven landen, waaronder de Verenigde Staten, Duitsland en Italië, doen nog gewoon zaken met SEFE. Duitsland riep Nederlandse afnemers, zoals gemeenten, een half jaar geleden al op de contracten met het bedrijf te blijven respecteren.

Klem
Gemeenten zien zich echter gedwongen om zich netjes aan de deadline van het ministerie te houden. Als er geen andere leverancier kan worden gevonden is er ontheffing aan te vragen bij het Rijk. Maar volgens aanbestedingsadvocaat Alexander Klein Hofmeijer, die al meerdere gemeenten begeleidt, is dat een onzekere route: "Ik zie dat aanvragen worden afgewezen omdat het Rijk vindt dat de gemeente er niet alles aan heeft gedaan om een nieuwe leverancier te vinden, of bij de onderhandelingen niet ver genoeg is gegaan."

Daar kunnen wethouders soms niet aan kunnen voldoen, legt de advocaat uit. "Zo is er soms überhaupt geen aanbieder. Met een aanbieder die niet bestaat kan je ook niet onderhandelen." De gemeente Den Haag werd daarmee geconfronteerd. Ze ontvingen in een half jaar geen enkele reactie op de aanbesteding en moet nu hopen op ontheffing van het rijk.

Economisch delict
Gemeenten zitten klem, ziet Klein Hoffmeijer, en lopen niet alleen financiële, maar ook juridische risico's. "Als ze de deadline niet halen en geen ontheffing krijgen, plegen ze een economisch delict." Waardoor de burgemeester en wethouders hoofdelijk aansprakelijk zijn. Ook al hebben ze alles op alles gezet om aan de opdracht van het ministerie te voldoen, "lopen ze volgens de wet dan het risico op een gevangenisstraf", volgens de aanbestedingsadvocaat.

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat laat in een reactie aan Nieuwsuur weten dat dat "technisch gezien juist is". De beslissing om tot vervolging van een gemeente over te gaan is uiteindelijk aan het Openbaar Ministerie. EZK liet verder weten dat er inmiddels dertien aanvragen tot ontheffing zijn ingediend, waarvan er vier zijn goedgekeurd en één is afgewezen.

Rob Jetten heeft het sanctiebeleid van de EU foutief geïnterpreteerd. Waar de EU een uitzondering maakt voor gas, doet Jetten dat niet. Waardoor gas in NL nóg duurder is dan elders. Jetten komt nu met tips om gas te besparen. De idioot. pic.twitter.com/O6xQxCxJY9

— Mirjam152 (@Mirjam152) September 1, 2022

CDA-kamerlid @HenriBontenbal wil duidelijkheid van minister Jetten over het dwingen van gemeenten om hun gascontracten met Gazprom op te zeggen. #Nieuwsuur pic.twitter.com/reT5I3TBpR

— Nieuwsuur (@Nieuwsuur) August 31, 2022

Gemeenten die, gedwongen door minister Jetten van Klimaat en Energie, hun energiecontracten met de Nederlandse dochter van het Russische Gazprom opzeggen, moeten voor extreem hoge prijzen gas op de Europese gasmarkt kopen. Dit stuit op steeds meer onbegrip. #Nieuwsuur pic.twitter.com/cVn3M2K319

— Nieuwsuur (@Nieuwsuur) August 31, 2022

Op de US Open is tennisser Matwé Middelkoop in de eerste ronde van het mannendubbelspel al uitgeschakeld. Samen met de Indiër Rohan Bopanna was de 38-jarige Nederlander als negende geplaatst in New York, maar de Italianen Lorenzo Sonego en Andrea Vavassori waren met 6-7 (2), 2-6 te sterk.

De Australische vrienden Thanasi Kokkinakis en Nick Kyrgios, die in de eerste ronde van het enkelspel nog tegenover elkaar stonden, kwamen wel een ronde verder: de nummers acht van de plaatsinglijst waren met 4-6, 6-3, 6-4 te sterk voor het Frans-Italiaanse duo Hugo Gaston en Lorenzo Musetti.

Serena en Venus Williams dubbelden in New York in 1999 al naar de toernooizege en herhaalden dat tien jaar later - twee van de veertien Grand Slam-titels die ze samen wonnen. Dit keer eindigde het echter in ronde één: de wildcardzussen werden met 6-7 (5), 4-6 aan de kant geschoven door het Tsjechische duo Lucie Hradecka/Linda Noskova.

Het was sowieso niet de beste Amerikaanse dubbelavond, want de nummers twee van de plaatsingslijst vlogen er ook uit: Coco Gauff en Jessica Pegula sneuvelden met 6-3, 5-7, 6-7 (5) tegen Leylah Fernandez (CAN) en Daria Saville (AUS).

Het stoffelijk overschot van Simmie Poetsema is in Nederland aangekomen. De 26-jarige commando overleed begin deze week in de Verenigde Staten aan zijn verwondingen. Hij liep die op nadat hij en twee collega’s in Indianapolis werden beschoten. Onder een ere-escorte van lokale politieagenten uit de staat Indiana is het lichaam van Simmie Poetsema naar een vliegveld gebracht.

Een toestel, met aan boord de familie van Poetsema, zijn twee gewond geraakte collega’s en zijn eenheid, landde vanmiddag op vliegveld Eindhoven.

Minister van Defensie Kajsa Ollongren heeft haar medeleven overgebracht aan de familie.

Verdachte opgepakt
Er is een 22-jarige verdachte opgepakt. Volgens Amerikaanse media maakte hij deel uit van een groep die op zoek was naar ruzie. De vermoedelijke dader is aangeklaagd voor moord en twee keer poging tot moord.

Simmie Poetsema (foto: Ministerie van Defensie)

Na drie tweede plaatsen heeft Mads Pedersen eindelijk zijn ritzege in de Vuelta te pakken. In de dertiende rit van de Ronde van Spanje was de voormalig wereldkampioen duidelijk de snelste. Hij won met meerdere fietslengtes voorsprong op Bryan Coquard. In het algemeen klassement is er niks veranderd en blijft Remco Evenepoel ruim aan de leiding staan.

De rit naar Montilla was gemaakt voor de sprinters en die kans grepen ze ook aan. De dertiende etappe verliep perfect voor de sprintersploegen. Een groep van drie renners gingen voor de aanval, maar die werd makkelijk gecontroleerd door de sprintersploegen in het peloton en zouden ruim voor de finish worden gegrepen.

In de straten van Montilla kon er gesprint worden, al liep het wel wat omhoog. Pascal Ackermann ging de sprint van veraf aan en probeerde zo iedereen te verrassen, maar Pedersen had snel het wiel te pakken van de Duitser en ging er makkelijk over. Niemand kwam in de buurt van de voormalig wereldkampioen en pakte zijn eerste zege voor deze Vuelta. Coquard reed vanuit de achtergrond nog een sterke sprint en kwam als tweede over de streep, voor Ackermann.

In het algemeen klassement veranderde er niks, waardoor Evenepoel ruim aan de leiding blijft staan. In het weekend volgen twee bergetappes in de Vuelta.

Nederland zal de stikstofdoelen opnieuw moeten beoordelen. Er liggen nieuwe wetenschappelijke bevindingen die direct van invloed kunnen zijn op het beleid, bevestigt het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit na berichtgeving van de NOS. Zo meldt RTL Nieuws.

Deskundigen hebben aan de omroep verteld dat het rapport waarschijnlijk betekent dat de regels strenger zouden moeten. De wetenschappers hebben gekeken hoe natuur beïnvloed wordt door de uitstoot van stikstof.

De bevindingen worden gebruikt om vast te stellen hoeveel stikstof uitgestoten kan worden zonder te grote schade aan beschermde natuur. Bepaalde soorten natuur blijken gevoeliger voor stikstof dan tot nu toe werd aangenomen.

Het rapport, wat onder VN-toezicht is verschenen, stelt nieuwe grenzen vast waarbinnen ook de Nederlandse stikstofnormen in de toekomst moeten vallen. Het gaat om de zogeheten kritische depositiewaarde (KDW), die aangeeft hoeveel stikstof een natuurgebied aankan voordat er schade aan de natuur ontstaat. Die KDW wordt niet bepaald door de politiek, maar door ecologen in opdracht van het ministerie van LNV.

De gevolgen van het rapport zijn groot: in tientallen Nederlandse natuurgebieden blijken de huidige stikstofnormen niet streng genoeg om te voldoen aan de nieuwe eisen. De NOS vergeleek de nieuwe internationale eisen naast de huidige KDW's in Nederland. Daaruit blijkt dat 25 tot 30 procent van de oppervlakte van de Nederlandse Natura 2000-gebieden niet binnen de nieuwe strengere bandbreedte valt. In bijna alle Nederlandse Natura 2000-gebieden ligt wel een stukje natuur waarvoor de KDW omlaag gaat en de stikstofnormen dus strenger  moeten worden.

Hit nieuwe rapport van internationale wetenschappers komt voor het kabinet op een ongelegen moment. Stikstofminister Van der Wal heeft al de grootst mogelijke moeite om de Tweede Kamer en boerenorganisaties te overtuigen van de noodzaak om de huidige KDW te gebruiken als uitgangspunt bij het natuurherstel.

Het kabinet beloofde deze week opnieuw op zoek te gaan naar een alternatief voor de KDW. Dat deed het vorige kabinet ook al, waarna geconcludeerd werd dat er geen 'bruikbare alternatieven' zijn voor de KDW.

Tennisster Iga Swiatek heeft zich zonder noemenswaardige problemen geplaatst voor de derde ronde op de US Open. De Amerikaanse US Open-winnares van 2017, Sloane Stephens, kon het de Poolse nummer één van de wereld niet moeilijk maken: 6-3, 6-2.

Voor Paula Badosa eindigde het toernooi al na twee wedstrijden. De als vierde geplaatste Spaanse begon nog wel aardig tegen Petra Martic, maar na het winnen van de eerste set maakte ze geen schijn van kans meer tegen de Kroatische, die met 6-7 (5), 6-1, 6-2 de sterkste was.

Via een 2-6, 7-6 (8), 6-4 zege op de Estse veterane Kaia Kanepi plaatste de Wit-Russische Aryna Sabalenka (6) zich voor de derde ronde, terwijl de Amerikaanse hoop Jessica Pegula (8) de Wit-Russische Aliaksandra Sasnovich met twee keer 6-4 opzij schoof.

Garbiñe Muguruza (9) uit Spanje maakte met 6-0, 6-4 hardhandig een einde aan de droom van de 17-jarige Tsjechische Grand Slam-debutante Linda Fruhvirtova, terwijl de Zwitserse Belinda Bencic (13) met een 3-6, 7-5, 6-2 zege Sorana Cirstea terug naar Roemenië stuurde.

Er is op dit moment geen aanwijzing dat het overlijden op 24 augustus jl. van een baby in het aanmeldcentrum in Ter Apel het gevolg is geweest van een strafbaar feit. Dat concludeert het Openbaar Ministerie (OM) op basis van het onderzoek door de forensische opsporing en het NFI. Ook zijn er getuigen gehoord.

Het Openbaar Ministerie (OM) in Noord-Nederland stelt daarom geen strafrechtelijk onderzoek in. De officier van justitie heeft het lichaam vrijgegeven.

Het OM had het NFI opdracht gegeven om onderzoek te doen naar de doodsoorzaak. Dat onderzoek heeft op dit moment niet geleid tot een vaststelling van de doodsoorzaak van de baby. Daarnaast heeft overig onderzoek niet geleid tot de verdenking van enig strafbaar feit.

Bij het overlijden van kinderen tot 1 jaar doet het NFI standaard neuropathologisch onderzoek, dat het NFI laat uitvoeren door gespecialiseerde forensisch neuropathologen. Het resultaat daarvan laat zo’n zes tot negen maanden op zich wachten. Een definitief oordeel kan daarom pas later worden gegeven.

Het OM heeft ervoor gekozen om nu al dit voorlopige, maar zeer waarschijnlijke oordeel, bekend te maken. De reden daarvan is de grote maatschappelijke onrust rond deze tragische gebeurtenis in het aanmeldcentrum in Ter Apel.

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en de Inspectie Justitie en Veiligheid doen verder onderzoek naar alle mogelijke aspecten die bij het overlijden van de baby een rol kunnen hebben gespeeld. Dat onderzoek is niet strafrechtelijk van aard.

NS rijdt het hele Formule 1-weekend 12 treinen per uur tussen Amsterdam Centraal en Zandvoort. Dit betekent iedere 5 minuten een trein. Zo kunnen er 10.000 reizigers per uur naar de F1 gebracht worden. Ruim 300 extra medewerkers per dag helpen alle racefans dit weekend op weg naar het circuit en 's avonds weer naar huis.

Sinds gisteren zijn de stations langs het traject voorzien van looproutes in Formule 1-stijl en zijn de Sprinters, die het hele weekend op maximale lengte heen en weer rijden, richting Amsterdam en Zandvoort gebracht. 

Rond 7.00 uur vanmorgen arriveerden de eerste enthousiaste racefans op Amsterdam Centraal. Sinds 8.00 uur komt de stroom met reizigers goed op gang en rijden alle 12 treinen per uur. De sfeer is feestelijk.

Op station Amsterdam Centraal geven extra collega's racefans gedoseerd toegang tot het perron, zodat de treinen veilig en snel kunnen vertrekken. Er wordt ruimte vrijgehouden voor fans die op de tussengelegen station instappen.

Een sfeerimpressie van de situatie op Amsterdam CS.

F1-hysterie op Amsterdam CS (Foto: FOK!/DJMO )
F1-hysterie op Amsterdam CS (Foto: FOK!/DJMO )
F1-hysterie op Amsterdam CS (Foto: FOK!/DJMO )
F1-hysterie op Amsterdam CS (Foto: FOK!/DJMO )
F1-hysterie op Amsterdam CS (Foto: FOK!/DJMO )

De Nederlandse deelname in het mannenenkelspel op de US Open is voorbij: na Botic van de Zandschulp, Tallon Griekspoor en Tim van Rijthoven vloog ook Gijs Brouwer er in New York uit, net als Van de Zandschulp en Van Rijthoven in de tweede ronde.

Qualifier Brouwer, die het tennisjaar van zijn leven kent, nam het op tegen de als 26e geplaatste jonge Italiaan Lorenzo Musetti. De in Houston geboren Nederlander begon uitstekend en won set één met een dominant optreden in de tiebreak, maar vervolgens begon hij foutjes te maken. Musetti kwam beter in zijn spel en welgeplaatste breaks maakten een einde aan Brouwer's hoop: 7-6 (1), 6-3, 6-4, 6-2.

Rafael Nadal (2) begon net als in de eerste ronde stroef aan zijn partij, Fabio Fognini pakte de eerste set vrij simpel. Vervolgens kwam de Spanjaard echter op dreef en zijn Italiaanse opponent kon niet echt een vuist meer maken: 2-6, 6-4, 6-2, 6-1. Landgenoot Carlos Alcaraz (3) had het makkelijker: hij was de Argentijn Federico Coria met 6-2, 6-1, 7-5 soepel de baas.

De Brit Cam Norrie (7) had het even lastig met João Sousa, maar klopte de Portugees met 6-4, 6-4, 7-6 (4), terwijl een vierde top-10-speler vroegtijdig sneuvelde: de Pool Hubert Hurkacz (8) kwam niet voorbij de Wit-Rus Ilya Ivashka, die hem met 6-4, 4-6, 7-6 (5), 6-3 de baas was.

Met een 6-3, 6-0, 6-4 zege op de Zuid-Koreaan Kwon Soon-woo ging de Rus Andrey Rublev (9) wel door, terwijl de Italiaan Jannik Sinner (11) de Amerikaanse qualifier Christopher Eubanks met 6-4, 7-6 (8), 6-2 de baas was.

Diego Schwartzman (14) uit Argentinië klopte de Australiër Alexei Popyrin in een thriller, ondanks dat het bij drie sets bleef: 7-6 (3), 7-5, 7-6 (6). Om de top-15 af te sluiten: de Kroaat Marin Cilic (15) klopte Albert Ramos Viñolas uit Spanje met 6-3, 7-6 (4), 6-3.

In Barneveld (provincie Gelderland) is op een legpluimveebedrijf vogelgriep vastgesteld. Het gaat waarschijnlijk om een hoogpathogene variant. Om verspreiding van het virus te voorkomen worden de circa 41.000 kippen op de locatie geruimd door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).

In de 1 kilometer zone van het besmette bedrijf liggen geen andere pluimveebedrijven. In de 3 kilometer zone van het besmette bedrijf liggen 34 andere pluimveebedrijven die door de NVWA worden gescreend op vogelgriep. Daarnaast worden deze bedrijven de komende 14 dagen intensief gemonitord op ziekteverschijnselen die op vogelgriep kunnen wijzen. In de 10 kilometer zone liggen 220 pluimveebedrijven, waarvoor het vervoersverbod per direct geldt.

Vervoersverbod
Een vervoersverbod heeft betrekking op alle vogels en broed- en consumptie-eieren vanaf een locatie met vogels. Ook geldt het verbod voor mest van vogels en gebruikt strooisel, en voor andere dieren en dierlijke producten afkomstig van bedrijven met gevogelte. Daarnaast gelden regels voor de jacht, zo is het in dit gebied onder andere verboden te jagen op eenden of te jagen in gebieden waar dat watervogels kan verstoren Bekijk de actuele besmettingen en maatregelen op de kaart in de Dierziekteviewer van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

Landelijke maatregelen
Er gelden nog altijd landelijke maatregelen zoals een verbod op het bezoeken van vogelverblijfplaatsen van risicovogels, tenzij dit absoluut noodzakelijk is. Onder risicovogels vallen gehouden hoenderachtigen (zoals kippen), watervogels en loopvogels.

Ook is in een aantal regio’s, waaronder de regio waar deze besmette inrichting in ligt, de ophok- en afschermplicht nog onverminderd van kracht. In deze regio’s geldt de ophokplicht voor commercieel gehouden vogels, deze worden naar binnen gebracht (behalve fazanten, sierwatervogels en loopvogels). Voor niet-commercieel gehouden risicovogels (hoenderachtigen/kippen, (sier)watervogels en loopvogels), bijvoorbeeld in dierentuinen, kinderboerderijen en van eigenaren van vogels en kippen, en voor commercieel gehouden fazanten, sierwatervogels en loopvogels, geldt een afschermplicht. Op de website van de NVWA staat meer informatie over de ophok- en afschermplicht. Ook is er een verbod ingesteld op het tentoonstellen van pluimvee, watervogels en loopvogels.

In juli 2022 waren de woninghuren gemiddeld 3,0 procent hoger dan een jaar eerder. Dit is de sterkste huurstijging na 2014. De huren van sociale huurwoningen stegen in 2022 gemiddeld met 2,6 procent, voor vrijesectorwoningen was de stijging 3,8 procent. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers.

Het huurbeleid is per 1 juli 2022 aangepast: in tegenstelling tot 2021 mogen de huren voor gereguleerde huurwoningen verhoogd worden. Deze huren mogen met een vast bedrag verhoogd worden: maximaal 50 euro voor middeninkomens en maximaal 100 euro voor hoge inkomens. Huren onder 300 euro mogen met 25 euro verhoogd worden, ongeacht het huishoudensinkomen van de huurder. Voor alle overige inkomens geldt dat de huur met maximaal 2,3 procent mag worden verhoogd.

Voor vrijesectorwoningen is de huurverhoging in 2022 begrensd tot de gemiddelde inflatie van december 2020 tot en met november 2021, plus 1 procentpunt. Dit betekent dat deze huren voor zittende bewoners met maximaal 3,3 procent verhoogd mogen worden.

Sterkere huurstijging bij overige verhuurders
Ruim 32 procent van de huurwoningen is niet in bezit van sociale verhuurders, maar van overige verhuurders. Gemiddeld stegen de huren van sociale huurwoningen in 2022 bij deze overige verhuurders met 2,8 procent, de gemiddelde huurstijging bij de corporaties voor sociale huurwoningen was 2,6 procent.

De huren van vrijesectorwoningen stegen in 2022 gemiddeld met 3,8 procent. In 2021 lag deze stijging nog op 2,2 procent. Deze woningen kunnen ook in het bezit zijn van zowel corporaties als overige sociale verhuurders. De huurprijs bij ingang van het huurcontract is van belang om te bepalen of een huurwoning een vrijesectorwoning is. Ligt de netto-huurprijs bij het ingaan van dit contract boven de zogeheten liberalisatiegrens, dan wordt deze als vrijesectorwoning beschouwd. In 2022 lag deze grens op 763,47 euro netto-huur.

Huren stijgen sterker bij bewonerswisseling
Op het moment dat een huurwoning een nieuwe huurder krijgt, is de verhuurder niet gebonden aan de vastgestelde maximale huurverhoging per jaar. Huurwoningen die tussen 1 juli 2021 en 1 juli 2022 van bewoner wisselden hadden in juli 2022 een huurprijs die gemiddeld 9,8 procent hoger lag dan op 1 juli 2021. Vorig jaar was deze stijging nog 7,2 procent. Indien geen rekening gehouden wordt met bewonerswisselingen, zijn de huren met gemiddeld 2,4 procent gestegen.

Grootste huurstijging in Amsterdam
Van de vier grote gemeenten zijn de huren in Amsterdam met gemiddeld 3,6 procent het sterkst gestegen: de huren exclusief bewonerswisselingen stegen hier in 2022 gemiddeld met 2,5 procent. Het effect van bewonerswisselingen op de huurstijging is hier met 1,1 procentpunt ook het hoogst. Exclusief bewonerswisselingen stegen van de vier grote gemeenten in Utrecht de huren het sterkst, met gemiddeld 2,7 procent.

Op provinciaal niveau stegen de huren in Noord-Holland het hardst, met gemiddeld 3,4 procent vergeleken met een jaar eerder. Bewonerswisselingen hadden in Noord-Holland met 1 procentpunt ook het grootste effect op de huurstijging. Exclusief bewonerswisselingen stegen de huren ook in de provincie Utrecht het hardst, deze waren in 2022 gemiddeld 2,6 procent hoger dan in 2021.

De totale huurstijging was het laagst in Fryslân en Drenthe, gemiddeld 2,5 procent. In Fryslân lag de huurprijs exclusief bewonerswisselingen gemiddeld 2,1 procent hoger dan in 2021, evenveel als in Overijssel. Bewonerswisselingen hadden in Flevoland met 0,2 procentpunt het kleinste effect op de huurstijging.

Wakker Dier stapt opnieuw naar de rechter omdat pasgeboren vleeskuikens de eerste tientallen uren van hun leven geen voer en water krijgen. De dierenwelzijnsorganisatie is deze procedure in 2013 gestart en won hierover elke rechtszaak tegen de overheid. “De overheid wringt zich in bochten om dit dierenleed toe te blijven staan,” aldus Anne Hilhorst van Wakker Dier.

Grootschalige broedmachines
Eieren worden in Nederland niet door moederkippen in een nest uitgebroed. Het ‘uitbroeden’ gebeurt machinaal in grote broedmachines met duizenden kuikens tegelijk. Jaarlijks gaat het om ongeveer 500 miljoen kuikens. Na de geboorte zitten zij lang zonder eten en drinken in een donkere kast, en gaan daarna op transport naar de stal waar ze worden vetgemest. De meeste kuikens krijgen daar na uren of zelfs dagen voor het eerst water en voer. Dit leidt tot welzijnsproblemen en zelfs sterfte.

Lange strijd
In de wet staat dat dieren recht hebben op eten en drinken naar behoefte. In maart 2013 startte Wakker Dier daarom een handhavingsprocedure om de langdurige water- en voeronthouding van kuikens te stoppen. De rechters van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) stelden Wakker Dier steeds in het gelijk en besloten in 2018 dat vleeskuikens maximaal 36 uur zonder water en voer mogen zitten.

Toch nam de minister afgelopen mei een besluit om de kuikenbroederijen een langere periode toe te staan. Dit terwijl er alternatieven voorhanden zijn zoals verstrekking van voer en water in broedkasten of de geboorte van kuikens direct in de stal.

De uitspraak van de rechter dat water en voer maximaal 36 uur mag worden onthouden vindt u hier. Het besluit van het ministerie van LNV waartegen Wakker Dier in beroep gaat vindt u hier.

De twaalfde etappe van de Vuelta a España werd weinig bijzonders wat het klassement betreft: Richard Carapaz won vanuit de kopgroep, Wilco Kelderman steeg via de kopgroep naar plek zes in het klassement en Remco Evenepoel is nog altijd onbedreigd de leider.

Vandaag de dertiende etappe, waarin het geen seconde echt vlak is. De renners starten in Ronda en rijden dan 168,4 kilometer, grotendeels naar het noorden, waar de finishlijn in Montilla ligt te wachten. Het gaat met grote regelmaat een stukje omhoog, maar nooit genoeg voor een bergpuntje, dus vermoedelijk gaat er gewoon gesprint worden.

Zoals we in Rellende_Rotscholier's uitgebreide voorbeschouwing kunnen zien is het dan weer wel een wat lastig sprintje, het loopt een stukje bergop in de laatste kilometers. We gaan om kwart over één van start, Eurosport schuift rond half drie aan en Sporza tegen vier uur. De finish staat weer tussen kwart over vijf en kwart voor zes gepland.

Het profiel van vandaag (Bron: Vuelta a España)

De route van vandaag (Bron: Vuelta a España)

vanochtend is het overwegend zonnig met in het zuiden af en toe wat bewolking. Het blijft droog. De wind komt uit oost tot zuidoost en is matig, boven het IJsselmeer en het noordelijk kustgebied eerst nog vrij krachtig.

 
Het was afgelopen week prachtig wandelweer (Foto: Partner van _UserName_)

Jouw foto of filmpje bij het weerbericht? Mail hem naar weer@fok.nl onder vermelding van je username en waar je de foto (ongeveer) hebt gemaakt. Dan kom je 'm vanzelf tegen!

Maatschappij Voor Beter OV legt in een open brief aan de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, de minister van Financiën, de directievoorzitter van de NS en de Raad van Commissarissen van de NS de vinger op een aantal zere plekken. Aanleiding is de ellende die over treinreizigers wordt uitgestort.

In de brief vraagt de reizigersorganisatie onder meer aandacht voor een gewenst onderzoek naar de gang van zaken rond de stakingsacties, een voorstel tot bevriezing van het salaris van conducteurs, een tariefmatiging voor reizigers en ondertoezichtstelling van de NS-top. Hieronder volgt de integrale tekst van de open brief. 

Open brief aan:
De Staatssecretaris van IenW,
mevrouw Vivianne Heijnen
De Minister van Financiën,
mevrouw Sigrid Kaag
De interim-directievoorzitter van de NS,
de heer Bert Groenewegen
De voorzitter van de RvC van de NS,
de heer Gerard van de Aast

Amsterdam, 2 september 2022

Geachte mevrouw Heijnen, mevrouw Kaag, heer Groenewegen, en heer Van de Aast ,

I Inleiding

Namens de Maatschappij Voor Beter OV schrijf ik u deze open brief. Ik richt mij tot u in uw hoedanigheid van politiek opdrachtgever van de NS, beheerder namens de Staat van de aandelen van de NS, directievoorzitter van de NS en voorzitter van de Raad van Commissarissen van de NS.

Waarom schrijf ik u deze open brief? Het zijn barre tijden voor de NS-klant. Gisteren. Vandaag. Morgen. Het ongemak dat over de treinreizigers wordt uitgestort, is u allen goed bekend.

In deze brief ga ik met name in op de volgende onderwerpen:

Onderzoek stakingsacties
Voorstel bevriezing salaris conducteurs
Voorstel tariefmatiging
Ondertoezichtstelling NS-top
Bevoordeling Grand-Prix-vervoer

II Onderzoek stakingsacties
Er zijn recentelijk gedurende vier dagen zogenaamde “estafettestakingen” geweest, nadat de vakbonden en de NS-directie het niet eens konden worden over een nieuwe CAO. Hoewel deze acties door de bonden werden bestempeld als regionale estafette-acties, betrof het op alle dagen acties met landelijke uitstraling en forse reizigershinder door het hele land. Het waren dus landelijke acties.

Het begrip “regionaal” kan men op twee manieren opvatten:
1. Geografisch regionaal: in een bepaalde regio rijden geen treinen. Geen treinen die zouden worden gereden door personeel van standplaatsen die in die regio liggen, en geen treinen die zouden zijn gereden door personeel van standplaatsen die buiten die regio liggen. Buiten die regio zouden de treinen dan rijden, ook met personeel van de getroffen standplaatsen.
2. Standplaatstechnisch regionaal: Alle diensten die vanuit een bepaalde standplaats zouden worden gereden, vervallen. Maar de diensten die door personeel van andere standplaatsen zouden worden gereden, rijden gewoon, ook in de regio waarbinnen de standplaatsen wegens de estafette-actie geen personeel leveren. Er wordt wel bijgestuurd, maar de totale hoeveelheid treindiensturen groeit niet door extra inzet van personeel van andere standplaatsen.

De bonden blijken tegelijkertijd beide actievormen tegelijk te hebben gehanteerd. Dat was niet nodig geweest, wanneer partijen een ‘gentlemen’s agreement’ hadden gesloten, namelijk dat vrijgekomen ritten buiten de stakingsregio's niet als ‘besmet’ zouden worden beschouwd, in ruil voor dat personeel uit andere regio's niet in de stakingsregio zou rijden. Een soort uitruil dus. Personeel en NS-top wijzen naar elkaar over de vraag, hoe het kon gebeuren dat zo’n akkoord niet is gesloten. Ook zijn er vraagtekens te plaatsen bij het besluit van de NS om afgelopen dinsdag het binnenlandse treinverkeer in het gehele land stil te leggen.

Onduidelijk is, wat de bonden nu precies in de stakingsaanzegging hadden aangekondigd. Ook is onduidelijk in hoeverre centralisatie van de bijsturing op het OCCR een rol speelde.

Aan de staatssecretaris van IenM en de Minister van Financiën verzoeken wij een onafhankelijk onderzoek te laten uitvoeren naar de gang van zaken met betrekking tot de stakingen. Aan de NS-top verzoeken wij eventueel verder door de bonden aangekondigde stakingen wegens disproportionaliteit aan de rechter voor te leggen met het verzoek, deze te verbieden.

III Voorstel bevriezing salaris conducteurs
De afgelopen dagen hebben meerdere NS-medewerkers en vakbondsvertegenwoordigers aan ons laten weten dat de loonsverhogingen bij de NS de afgelopen jaren zijn achtergebleven bij de inflatie. We hebben de NS-directie om opheldering gevraagd. De NS heeft ons telefonisch laten weten dat de loonstijgingen wél gelijke tred hebben gehouden met de inflatie. Ons is nog niet duidelijk wie nu gelijk heeft: de NS of de vakbeweging. Voor Beter OV vindt dat sommige groepen NS-personeel wegens wanprestatie voorlopig dienen te worden uitgesloten van loonsverhogingen. Dit licht ik onderstaand toe.

Het is op zich logisch dat het NS-personeel in de beloning wordt gecompenseerd voor de inflatie. Immers, die inflatie is tot heden telkens ook voor 100% doorberekend in de jaarlijkse tariefstijging. Het is dus alleszins redelijk dat die inflatiecorrectie ook aan het personeel wordt uitbetaald. Maar een randvoorwaarde is wel dat de reiziger waar voor zijn geld krijgt.

Qua personeel bestaat de NS in grote lijnen uit 3 pijlers.
1. Monteurs, onderhoudsmensen, informanten en lokettisten op stations, administratie en staf
2. Machinisten
3. Conducteurs

De eerste twee groepen doen in het algemeen hun werk prima naar behoren. Ze zetten alles op alles om zo veel mogelijk treinen rijvaardig en netjes te houden, en geven goede informatie op stations. Machinisten besturen de treinen nog steeds op een comfortabele manier en het voorbijrijden van een rood sein is een relatieve zeldzaamheid.

Voor de conducteurs geldt dit helaas niet. Een veel te groot deel van de conducteurs loopt de kantjes ervan af. Metingen, zowel door sympathiserende reizigers als door onszelf, wijzen uit dat de trefkans zo’n 4% is. Die is dus veel te laag. Conducteurs houden zich doorgaans op in een niet-bediende cabine of een eersteklasafdeling en zijn voor reizigers onvindbaar. Heel veel conducteurs, die toch ‘het gezicht van de NS’ zijn, gooien de reputatie van het hele bedrijf -en dus ook van hun collega’s- te grabbel.

Voor de eerste twee groepen geldt dat ze gewoon een fatsoenlijke loonstijging behoren te krijgen. Voor de derde groep geldt dit niet. Voor Beter OV stelt voor, om de huidige conducteurs geen loonstijging toe te kennen zolang de trefkans conducteur niet tot een goed niveau is gestegen. En duidelijk meetbaar. Voor nieuw aan te trekken conducteurs zou moeten gelden dat zij wel een op het prijspeil van heden toegespitst startsalaris krijgen, maar dat in hun arbeidsvoorwaarden wordt opgenomen dat hun mate van door de trein gaan (en dus zichtbaarheid voor reizigers) wordt gemeten en dat bij onderprestatie een loonkorting of ontslag volgt.

Voor Beter OV dringt er bij de NS-directie op aan deze waterscheiding toe te passen. Immers, reizigers betalen hoge tarieven en mogen dus -ook waar het om de sociale veiligheid gaat- waar voor hun geld verwachten.

Intermezzo: Is het de rol van een reizigersorganisatie om zich te bemoeien met de salarisperikelen van een vervoerbedrijf? Ja. Consumenten hebben in een vrije markt meningen over, en invloed op, het beloningsbeleid. Een beroemd voorbeeld is de kopersstaking die uitbrak toen Albert Heijn na een enorm boekhoudschandaal een nieuwe directeur aanstelde: de heer Anders Moberg die tegen een enorm hoog salaris aan de slag ging. Klanten organiseerden een kopersstaking die Albert Heijn tot de orde riep. Bij een monopolist als de NS kunnen klanten niet stemmen met de voeten; vandaar dat hun belangenvertegenwoordigers weldegelijk hun invloed mogen aanwenden wanneer er iets mis is met de salarissen, die immers door de betalende klanten worden opgebracht.

IV Tariefmatiging
De door de NS aangekondigde verdere kaalslag van de dienstregeling kan niet zonder gevolgen blijven en reizigers dienen te worden gecompenseerd.

In de NS-plannen worden treinreizigers geconfronteerd met ronduit beroerde treindiensten. De met veel publiciteit gestarte tienminutentreinen rijden dan nog maar eens per kwartier; sommige halfuurdiensten worden zelfs uurdiensten. Ook moeten reizigers vaker gaan overstappen, terwijl het nog onduidelijk is of de NS een goede wachtregeling (op aansluitingen) zal organiseren, waarvoor ruimte vrijkomt op het spoorwegnet nu dat minder druk wordt bereden. Evenmin is duidelijk of de NS in staat zal zijn de resterende treinen voldoende lang te maken zodat iedereen behoorlijk kan worden vervoerd.

Al met al krijgen reizigers niet de kwaliteit die ze redelijkerwijze mogen verwachten. Daarom bepleit Voor Beter OV een prijsverlaging van tien procent voor alle tarieven. Dus voor losse reizen met of zonder korting, en ook voor alle abonnementen. De tariefmatiging zou per 1 oktober moeten ingaan en duren totdat het treinaanbod weer gelijk is aan dat van 2019, het laatste jaar voor Corona. Ook dienen de tarieven voor het jaar 2023 vooralsnog te worden bevroren op het huidige niveau min tien procent.

Los van de aangekondigde dienstregelingsverslechteringen is er nog een reden voor tariefmatiging: benzineprijzen voor automobilisten zijn door overheidsmaatregelen gematigd, terwijl de treintarieven nog niet naar beneden zijn bijgesteld.

V Ondertoezichtstelling NS-top
In haar Kamerbrief van 23 augustus jongstleden schrijft de Staatssecretaris dat ze door de NS frequent schriftelijk en mondeling op de hoogte zal worden gehouden van de voortgang van hun aanpak. Dat is naar ons oordeel onvoldoende: dat is toch slechts een soort verantwoording achteraf. Daarom bepleiten wij dat de NS-top onder toezicht zal komen van een aantal door de Tweede Kamer te benoemen wijze mannen en vrouwen, die ingrijpen wanneer de NS onverstandige besluiten dreigt te nemen.

VI Bevoordeling Grand-Prix-vervoer
Op 2, 3 en 4 september rijdt de NS met een topfrequentie naar Zandvoort. Net als vorig jaar 12 treinen per uur. Personeelstekort staat dit niet in de weg, terwijl elders in ons land de treindienst wegens ditzelfde personeelstekort is afgeschaald. En op andere spoorlijnen heeft de NS van 2 tot en met 4 september extra grote aantallen treinen opgeheven om dit mogelijk te maken. Naast zeer slechte frequenties zijn ook de aansluitingen dan vaak heel slecht, soms met wachttijden van ruim een half uur. Reizigers die niets met autosport te maken hebben, draaien dus op voor de bevoordeling van het vervoer naar een raceauto-evenement.

Maar het wordt nog erger. Bezoekers van een voetbalwedstrijd in de Amsterdam-ArenA en van popconcerten in twee naburige poptempels is te verstaan gegeven dat er op 3 september voor en na die wedstrijd en concerten geen treinen zullen stoppen op de naburige stations omdat in de weinige resterende treinen (zie boven) de drukte anders te groot wordt.

Dus de NS zet alles op alles om de organisator van een autosportevenement volledig te faciliteren, maar laat de organisatoren van een voetbalwedstrijd en een popconcert totaal in de kou staan. En hun bezoekers dus ook.

Graag verneem ik u aller mening over deze gang van zaken.

VII Tot besluit
Door de aangekondigde maatregelen voldoet de NS opnieuw niet aan de concessie-eisen voor de HSL. De gevleugelde uitspraak van de NS-directie: “U kunt op ons rekenen”, wordt opnieuw niet waargemaakt. Dit kan naar ons oordeel niet zonder gevolgen blijven.

Ook verzoeken wij u het plan om de NS opnieuw een onderhandse concessie te verlenen, te heroverwegen. Immers, niet alleen de in deze open brief aangehaalde zaken zijn van belang, eerder dit jaar faalde de NS ook al meermaals op grove wijze.

De huidige slechte gang van zaken is mede mogelijk door de veel te soepele thans geldende concessie-eisen. Het Ministerie van IenW is een adviesronde gestart over het Programma van Eisen voor de nieuw te verlenen NS-concessie. Ambtenaren van het ministerie van IenW hebben Voor Beter OV namens de Staatssecretaris van IenW uitgesloten van deze adviesronde. Wij verzoeken u te bewerkstelligen dat Voor Beter OV alsnog over dit voor reizigers doorslaggevende eisenpakket zal mogen adviseren.

In deze open brief worden vingers op veel zere plekken gelegd. Wij hopen dat u allen zult reageren op wat wij hier schrijven. Wij zijn voornemens uw reacties te publiceren op onze website voorbeterov.nl.

Namens Voor Beter OV kijk ik uit naar uw reacties en groet ik u vriendelijk met de meeste hoogachting.

Rikus Spithorst,
Voorzitter Maatschappij Voor beter OV