Halsema: demo bij Holocaustmuseum was spontaan, ingrijpen niet verantwoord

Jippie

De demonstratie die afgelopen zondag bij de opening van het Holocaustmuseum in Amsterdam plaatsvond, was vooraf niet aangemeld en ontstond spontaan. Volgens burgemeester Femke Halsema was er op dat moment geen reden om op basis van de Wet openbare manifestaties (Wom) in te grijpen. "Er was geen sprake van een onveilige situatie en de afstand tot de hoogwaardigheidsbekleders en het museum was voldoende", aldus Halsema zojuist in een brief aan de gemeenteraad. Er werd daarom besloten om niet in te grijpen, ondanks dat de demonstratieplek niet van tevoren was afgesproken. Zo meldt AT5.

Tijdens de opening afgelopen zondag werd buiten het nieuwe museum gedemonstreerd tegen de komst van de Israëlische president Yitzhak Herzog. De samenkomst van de demonstranten op deze plek was spontaan, blijkt nu.

Die spontane demonstratie verbieden kon dus niet en zou onverantwoord zijn geweest, zegt Halsema. Wel keek ze zelf op van het volume en de nabijheid van de demonstranten. "Ik heb daarop contact opgenomen met de driehoek in het commandocentrum om te vragen of er iets aan de nabijheid gedaan moest of kon worden. Ik kon me echter vinden in hun opvatting."

Leuzen
Bij de demonstratie zouden meerdere antisemitische leuzen zijn gescandeerd. De demonstranten stonden op tientallen meters van de ingang van de Portugese Synagoge, waardoor alle genodigden konden horen wat er geroepen werd. De burgemeester schrijft nu dat op de dag zelf, en ook achteraf, niet is geconstateerd dat er bijvoorbeeld Juden Raus’ en kankerjoden is geroepen, zoals onder andere Joodse organisaties beweren.

Halsema: "Aangezien het hier om antisemitische, zeer ernstige en kwetsende strafbare uitingen gaat is het voor het Openbaar Ministerie van groot belang hier gevolg aan te kunnen geven. Ook als iemand nog aangifte doet, zal het Openbaar Ministerie die aangifte vanzelfsprekend met voorrang beoordelen."

Ze vervolgt: "Hierbij roep ik eenieder die getuige of slachtoffer is geweest van antisemitisme en andere strafbare uitingen dan ook dringend op om dit bij de politie te melden. Hierover is ook nauw contact met het Joods Cultureel Kwartier."

Verdrietig
Halsema zegt wel geraakt te zijn door de sfeer en het geschreeuw bij aankomst en vertrek. "Het stemt mij verdrietig dat de demonstranten dit belangrijke symbolische moment niet hebben gerespecteerd en geen onderscheid hebben gemaakt tussen de herinnering aan de oorlog in Nederland en hun boosheid over de aanwezigheid van president Herzog van Israël."

Holocaustoverlevende Rudie Corissos vertrok zondag samen met zijn achterkleindochter na de opening onbegeleid en liep langs de demonstranten op weg naar hun auto. Op hun route werden ze uitgejouwd en nageroepen. "Zij hadden het museum niet onbegeleid mogen verlaten, maar hadden per auto moeten kunnen vertrekken", schrijft Halsema daar nu over. De burgemeester heeft de familie deze week bezocht en excuus aangeboden. 

Volgens Halsema hoort een demonstratie zoals zondag, een opening van een Holocaustmuseum en het feit dat dat schuurt en pijn doet bij een vrije democratie. "Uiteindelijk is het vermogen om tegengestelde uitingen te verdragen, de kracht van onze democratie."

In de Tweede Kamer gaan juist na afgelopen zondag geluiden op om opnieuw naar het demonstratierecht te kijken. Halsema vindt dat geen goed idee. "Juist in een onrustige en emotionele periode, als er grote meningsverschillen onder de bevolking en in de politiek leven, is de demonstratievrijheid een belangrijk ventiel voor emoties, protest en boosheid."

Smet
Joodse organisaties hebben vol ongeloof gereageerd op wat zich zondag heeft afgespeeld. Volgens het Joods Overleg heeft een 'diep gevoel van verbittering' zich genesteld in de gemeenschap en zijn de demonstraties een 'regelrechte belediging' en een 'onuitwisbare smet' op de opening.

Bij de Liberaal Joodse Gemeente zijn er ook zorgen over Dodenherdenking. "Moeten wij ervan uitgaan, dat gezien uw standpunt ten aanzien van het recht van demonstreren op gehoorsafstand, herdenkingen verstoord mogen worden door demonstraties waar antisemitische leuzen worden gescandeerd?", schreven zij gisteren in een brief aan de burgemeester.

Volgende week vindt er een debat in de gemeenteraad plaats over de demonstraties rond de opening van het Nationaal Holocaustmuseum.