Texas mag noodabortussen verbieden, ondanks wetgeving en uitspraken rechters

De Amerikaanse overheid kan de federale richtlijnen in Texas die artsen op de spoedeisende hulp verplichten om abortussen uit te voeren als dat nodig is om patiënten op de spoedeisende hulp te stabiliseren, niet afdwingen, oordeelde een federaal hof van beroep op dinsdag, waarbij het de staat gelijk gaf in een rechtszaak waarin de regering van Joe Biden werd beschuldigd van het overschrijden van haar autoriteit.

De uitspraak van een unaniem panel van het vijfde hof van beroep komt te midden van een golf van rechtszaken die zich richten op wanneer abortussen mogen worden uitgevoerd in staten waarvan het abortusverbod uitzonderingen kent voor medische noodgevallen.

Het Amerikaanse ministerie van Justitie weigerde commentaar te geven. Het kantoor van Ken Paxton, de procureur-generaal van Texas en twee anti-abortus medische verenigingen die de richtlijnen aanvochten - de American Association of Pro-Life Obstetricians & Gynecologists en de Christian Medical & Dental Associations - reageerden niet direct op verzoeken om commentaar.

De regering Biden gaf in juli 2022 richtlijnen uit waarin staat dat de Emergency Medical Treatment and Active Labor Act (Emtala), een federale wet die de spoedeisende hulp regelt, abortus kan vereisen als dat nodig is om een patiënt met een medische noodsituatie te stabiliseren, zelfs in staten waar het verboden is. De richtlijn kwam kort nadat het Hooggerechtshof van de VS de historische uitspraak Roe v Wade, die sinds 1973 het recht op abortus in het hele land garandeerde, ongedaan had gemaakt.

De staat Texas en de verenigingen klaagden de overheid onmiddellijk aan, met het argument dat de richtlijnen het recht van de staat om abortus te beperken in de weg stonden. Een lagere rechter in augustus 2022 was het hiermee eens en oordeelde dat Emtala niets zei over wat een arts moet doen als er een conflict is tussen de gezondheid van de moeder en het ongeboren kind en dat het abortusverbod in Texas "die leegte opvult" door in sommige gevallen nauwe uitzonderingen op te nemen om het leven van de moeder te redden of ernstig lichamelijk letsel te voorkomen.

Kurt Engelhardt, de rechter van het vijfde hof van beroep, was het hiermee eens. Hij schreef dat Emtala ook een vereiste bevat om een ongeboren kind ter wereld te brengen en dat het aan artsen is om een evenwicht te vinden tussen de medische behoeften van de moeder en de foetus, terwijl ze zich houden aan de abortuswetgeving van de staat.

De wet "geeft de zwangere moeder geen onvoorwaardelijk recht om haar kind te aborteren", schreef hij.

De uitspraak bevestigde een uitspraak van een lagere rechtbank die de uitvoering van de richtlijn in Texas blokkeerde en blokkeerde ook dat de overheid de richtlijn kon uitvoeren tegen leden van twee anti-abortus medische verenigingen waar dan ook in het land.

De beslissing van de federale rechtbank komt een maand nadat de hoogste staatsrechtbank van Texas een vrouw veroordeelde die een noodabortus wilde uitvoeren op haar niet-levensvatbare baby. Die rechtbank buigt zich momenteel over een aparte rechtszaak van 22 vrouwen over de reikwijdte van de medische nooduitzondering op het abortusverbod in Texas.

Een federale rechter kwam vorig jaar tot de tegenovergestelde conclusie in een vergelijkbare rechtszaak in Idaho en blokkeerde het abortusverbod van die staat nadat hij vond dat het in strijd was met Emtala. Het negende Amerikaanse hof van beroep zal naar verwachting later deze maand het beroep van de staat tegen die uitspraak behandelen.