Venezolaanse kiezers stemmen voor annexatie van olierijke regio in Guyana

In Venezuela stemden de kiezers in een referendum met 95% voor de annexatie van een olierijk gebied in de buurstaat Guyana. Dat heeft de Nationale Kiesraad bekendgemaakt. Guyana beschouwt het referendum over Essequibo als een existentiële bedreiging.

Duizenden Guyanen gingen daarom de straat op, sommigen droegen T-shirts met de slogan ‘Essequibo is onderdeel van Guyana.’ Ze vormden menselijke ketens om hun solidariteit met hun regering te tonen. President Ali verzekerde dat de grenzen van Guyana veilig zijn.

Venezuela claimt al meer dan een eeuw de regio Essequibo. Het referendum was bedoeld om de claim op de regio, die rijk is aan olie en andere hulpbronnen, te benadrukken. Met als doel de beslissing van een scheidsgerecht uit 1899 ongedaan te maken. Het hof had toen de huidige grens met de voormalige Nederlandse, Franse en Britse kolonie Guyana vastgesteld.

Exxon Mobil ontdekte olievoorraden
Essequibo beslaat ruim tweederde van het grondgebied van Guyana. De wens van Venezuela tot annexatie nam toe nadat oliemaatschappij Exxon Mobil in 2015 een olievoorraad in het gebied ontdekte. In oktober 2023 werd opnieuw een belangrijke olievondst gedaan in de regio, waardoor de reserves van Guyana zijn toegenomen tot minstens tien miljard vaten – meer dan die van het olierijke Koeweit of de Verenigde Arabische Emiraten.

Brazilië maakt zich zorgen, voert militaire aanwezigheid in grensgebied op
Guyana ziet het referendum in Venezuela als een existentiële bedreiging. Het Internationale Gerechtshof in Den Haag heeft Venezuela opgeroepen niets te doen dat de relatie met Guyana in gevaar zou brengen. De regionale macht Brazilië, dat aan beide landen grenst, uitte zijn “bezorgdheid” over het geschil. Brazilië heeft daarom zijn militaire aanwezigheid in het grensgebied geïntensiveerd, aldus het ministerie van Defensie in Brasilia.

Guyana heeft de grootste oliereserves per hoofd van de bevolking ter wereld
Guyana is ongeveer vijf keer zo groot als Zwitserland en heeft ongeveer 800.000 inwoners. Het land beschikt over de grootste oliereserves per hoofd van de bevolking ter wereld, terwijl buurland Venezuela over de grootste bewezen oliereserves beschikt.

De Guyanese president Ali bezocht eind november samen met militaire commandanten Essequibo. Hij benadrukte dat ze vastbesloten waren het grensgeschil vreedzaam op te lossen. Guyana's vicepresident Jagdeo waarschuwde Venezuela echter ook dat eventuele agressieve acties niet ongestraft zouden blijven. De regering in de hoofdstad Georgetown heeft brede internationale steun.

Afleiding van de crisis in Venezuela?
Het is onduidelijk wat er zal gebeuren nu het referendum voorbij is. De Venezolaanse oppositiepoliticus San Miguel zei dat niets effectiever was in het afleiden van de aandacht van binnenlandse problemen dan het aankaarten van een populair onderwerp dat patriottische gevoelens oproept.

Er is sprake van een langdurige politieke en economische crisis in Venezuela. Miljoenen burgers hebben het land de afgelopen jaren verlaten. De VS hebben onlangs echter hun sancties tegen Venezuela versoepeld. De achtergrond is dat de regering in Caracas heeft toegezegd dat zij volgend jaar verkiezingen zullen houden. De Amerikaanse regering zei te verwachten dat de huidige regering van Maduro iedereen zou toestaan zich kandidaat te stellen voor de presidentsverkiezingen. De Verenigde Staten eisen ook de vrijlating van alle Amerikaanse burgers die nog ten onrechte gevangen zitten.