Rishi Sunak houdt vast aan de Britse Rwanda-plannen voor vluchtelingen

Volgens een uitspraak van het Hooggerechtshof in Londen is het deporteren van asielzoekers naar Rwanda illegaal. De Britse premier Sunak wil echter aan het plan blijven vasthouden – en is van plan Rwanda als veilig derde land te laten classificeren.

Na de nederlaag in de rechtbank over zijn asielverdrag met Rwanda wil Sunak de plannen via ‘noodwetgeving’ uitvoeren. Dit is bedoeld om een nieuwe blokkade door de rechtbank in Groot-Brittannië of door het Europese Hof voor de Rechten van de Mens te voorkomen, zei Sunak op een persconferentie in Londen. Zijn regering wil de geplande vluchten om asielzoekers naar Rwanda te deporteren in het voorjaar van 2024 uitvoeren.

Classificeer Rwanda als een veilig derde land
“Ik zal niet toestaan dat een buitenlandse rechtbank deze vluchten tegenhoudt”, zei Sunak. Volgens commentatoren zou dit erop kunnen wijzen dat de conservatieve regering het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens wil verlaten of de uitspraken van het Hof van Straatsburg simpelweg naast zich neerlegt.

In de zomer van 2022 stopte het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg met een last-minute tussenbevel de eerste geplande vlucht met asielzoekers naar Rwanda. Sunak zei dat hij de geplande ‘noodwetgeving’ zou gebruiken om ervoor te zorgen dat Rwanda door het parlement in Londen als een veilig derde land wordt geclassificeerd. “Ik zal doen wat nodig is om deze vluchten van de grond te krijgen”, zei het regeringshoofd.

Asielzoekers worden blootgesteld aan gevaar

Het Britse Hooggerechtshof heeft woensdag geoordeeld dat een controversieel regeringsplan om migranten naar Rwanda te deporteren illegaal is. De vijfkoppige jury steunde unaniem een uitspraak in hoger beroep uit juni waarin de veiligheid van asielzoekers in Rwanda in twijfel werd getrokken.

Er is reden om aan te nemen dat er een reëel risico bestaat dat asielaanvragen in Rwanda niet op de juiste wijze worden behandeld, aldus de verklaring van de rechtbank. Asielzoekers zouden dus worden blootgesteld aan het risico teruggestuurd te worden naar hun thuisland. Bovendien kan men de belofte van Rwanda om asielzoekers niet te onderwerpen aan mishandeling niet vertrouwen. De rechtbank verwees naar de slechte staat van dienst op het gebied van de mensenrechten in het land.

Project van Sunak-regering

Het Verenigd Koninkrijk ondertekende in april 2022 een overeenkomst met Rwanda. Volgens deze afspraak moeten asielzoekers die via het Engelse Kanaal in Groot-Brittannië aankomen, ongeacht hun herkomst, naar het Oost-Afrikaanse land worden gestuurd waar hun asielaanvragen moeten worden ingediend en behandeld. Ofwel krijgen ze daar asiel, ofwel moeten ze proberen met een andere status in Rwanda te blijven of in een ander land een aanvraag in te dienen. De regering van premier Sunak zei dat het plan mensen ervan zou weerhouden hun leven te riskeren door het Engelse Kanaal over te steken in te kleine bootjes. Het zou tevens een maatregel tegen mensensmokkelaars zijn. Het plan was een belangrijk issue voor de Sunak-regering, maar is nog niet uitgevoerd omdat er klachten tegen  binnenkwamen. De regering had voor de rechtbank betoogd dat zij de risico's zorgvuldig had afgewogen. Rwanda zou zich houden aan haar belofte om de rechten van migranten te beschermen.