Gaat Polen stoppen met wapenleveranties aan Oekraïne?

De Poolse premier Morawiecki lijkt te hebben aangegeven dat zijn land de wapenleveringen aan Oekraïne zou beëindigen. De achtergrond van deze uitspraak – die aanleiding gaf tot veel speculatie – is het graanconflict tussen beide landen.

In een interview op de tv-zender ‘Polsat News’ gisteravond reageerde premier Mateusz Morawiecki op de vraag van de interviewer of Polen Oekraïne ondanks het graangeschil zou blijven steunen door middel van wapenleveranties en humanitaire hulp: "We leveren geen wapens meer. naar Oekraïne, maar gaan liever ons liever uitrusten met de modernste wapens."

Morawiecki zei verder dat Polen veel meer bestellingen heeft gedaan voor nieuw militair materieel. De strijdkrachten moeten worden gemoderniseerd zodat Polen een van de sterkste landlegers van Europa zal hebben, zei Morawiecki.

Verschillende interpretaties van Morawiecki's uitspraken
Hoewel zijn eerste verklaring over de bewapening van zijn land helder geformuleerd leek, suggereerde de context van het interview dat Morawiecki waarschijnlijk niet een volledige stopzetting van de Poolse wapenleveranties aan Kyiv bedoelde; hij leek veeleer te benadrukken dat Polen niet alleen wapens leverde aan hun buurland, maar tegelijkertijd ook het eigen leger gaat upgraden.

Verschillende Poolse nieuwsportals, waaronder de Engelstalige dienst van het staatspersbureau PAP, interpreteerden de verklaring van Morawiecki echter als een signaal dat Polen zou stoppen met het leveren van wapens aan Oekraïne vanwege het graanconflict. De Poolse regering heeft tot nu toe een verzoek van persbureau dpa om opheldering onbeantwoord gelaten.

Polen is een belangrijke steun voor Oekraïne
Op een ander punt in het interview benadrukte Morawiecki dat de regering in Warschau op geen enkele manier de veiligheid van Oekraïne in gevaar zou brengen. “Onze hub in Rzeszow zal dezelfde rol blijven spelen als voorheen en in de toekomst, in overeenstemming met de Amerikanen en de NAVO”, verzekerde hij.

Een groot deel van de westerse militaire hulp aan Oekraïne ter verdediging tegen agressor Rusland gaat via de stad Rzeszow in het zuidoosten van Polen.

Het EU- en NAVO-land Polen is niet alleen een van de belangrijkste politieke en militaire supporters van Oekraïne. Sinds het begin van de Russische agressieoorlog in februari 2022 heeft het land van daaruit ook veel oorlogsvluchtelingen opgevangen.

Graanconflict
Afgelopen voorjaar protesteerden Poolse boeren tegen de import van Oekraïens graan en maïs, omdat de import de binnenlandse prijzen liet dalen. Tegelijkertijd maakt steun aan Oekraïne de facto deel uit van de bestaansreden van Polen, althans sinds de Russische aanval. 

In het voorjaar werd een oplossing gevonden: samen met andere Oost-Centraal-Europese landen heeft Polen met succes aangedrongen op een importregulering in Brussel die voorziet in de doorvoer, maar niet in de import, van de producten.

De regeling loopt nu echter af. De Poolse regering eist dat deze wordt verlengd. Anders gaan de grenzen weer dicht, legde Morawiecki vorige week uit. “We wachten niet op goedkeuring van Berlijnse en Brusselse functionarissen als het gaat om het verdedigen van Poolse belangen, de veiligheid van Poolse families en Poolse boeren”, zei de premier: “Oekraïne moet begrijpen dat Polen net zo belangrijk is als Oekraïne."

Op 15 oktober zijn er verkiezingen in Polen en boeren zijn voor veel Poolse partijen een belangrijke kiezersgroep. Belangrijker dan Oekraïne, en zeker belangrijker dan de relatie met de Europese Commissie.