Poetin verbreekt stilte over de dood van Wagner-leider Prigozhin

De Russische president Vladimir Poetin verbrak donderdagavond zijn stilzwijgen over de vermoedelijke dood van Yevgeny Prigozhin, de leider van de militie van de Wagner-groep die naar verluidt aan boord was van een privéjet die neerstortte en waarvan alle inzittenden om waren gekomen bij de crash.

Poetin betuigde zijn medeleven aan de mensen aan boord van het privétoestel dat woensdag neerstortte en prees Prigozhin als een getalenteerde zakenman. Hij maakte deze opmerkingen in een televisie-interview terwijl hij sprak met Denis Pushilin, de door Rusland geïnstalleerde leider van de gedeeltelijk bezette Donetsk-regio in Oekraïne.

Tien mensen waren aan boord van het neergestorte vliegtuig, dat onderweg was van Moskou naar Sint-Petersburg toen het neerstortte in het kleine stadje Kuzhenkino, ongeveer 300 kilometer ten noordwesten van Moskou.

Onder de passagiers bevonden zich volgens de Associated Press zes Wagner-luitenants van Prigozhin. Onder hen bevonden zich Dmitry Utkin, de rechterhand van Prigozhin, van wie werd gezegd dat hij het brein van de Wagner-groep was. Utkin had eerder gevochten in Russische speciale troepen, in zowel Tsjetsjeense oorlogen als Syrië. De Europese Unie noemde hem in eerdere sancties de leider van Wagner, terwijl Prigozhin werd omschreven als een financier.

Er waren verder drie bemanningsleden aan boord, waaronder een piloot, een co-piloot en een stewardess. Tot nu toe zeggen anonieme bronnen bij Wagner dat Prigozhin dood is, aldus de Associated Press, maar is er geen officiële bevestiging.

De vliegtuigcrash vond plaats precies twee maanden nadat Prigozjin een muiterij tegen Poetin leidde, waarbij hij met een bende huurlingen richting Moskou marcheerde met de eis dat de Russische minister van Defensie zou aftreden.

Poetin en Prigozhin delen een vergelijkbare ruige achtergrond en komen beiden uit Sint-Petersburg. Prigozhin groeide uit tot een oligarch in Rusland en verdiende een fortuin met het vervullen van cateringcontracten met de Russische regering. Hij werd bekend als ‘de chef-kok van Poetin’. Hij bouwde echter ook een schimmige reputatie op, vertelde geschiedenisprofessor Aurel Braun van de Universiteit van Toronto eerder aan Global News. “Hij werd een oligarch dankzij zijn nauwe relatie met Poetin”, zei Braun. “Je kijkt naar een zeer smerige, gewetenloze, extreem vervelende, corrupte, kwaadaardige persoon.”

Prigozhin was de afgelopen maanden een steeds luidruchtiger criticus van Poetin geworden, waarbij hij het Russische leger en zijn generaals bestrafte vanwege de strategie die werd gevolgd in de oorlog in Oekraïne. Poetin leek de kritiek te tolereren, die volgens Braun in overeenstemming was met zijn leiderschapsstijl waarbij hij de ene groep tegen de andere opzette.

Poetin beloofde tijdens zijn speech vergelding jegens Prigozhin, die ooit een nauwe bondgenoot van hem was geweest.

Uit een voorlopig onderzoek van de Amerikaanse inlichtingendienst bleek dat de vliegtuigcrash opzettelijk werd veroorzaakt door een explosie, aldus functionarissen die met de Associated Press spraken op voorwaarde van anonimiteit. Een van de functionarissen zei dat uit de eerste beoordeling bleek dat het “zeer waarschijnlijk” was dat Prigozhin het doelwit was en dat de explosie in lijn ligt met Poetins “lange geschiedenis van pogingen om zijn critici het zwijgen op te leggen.”