Saoudie-Arabië opnieuw beschuldigd van 'sportswashing' na aankoop Neymar

Jippie

De overstap van de Braziliaanse voetbalspits Neymar Santos Jr. naar de Saoedische Pro League voedt de aantijgingen tegen het Arabische koninkrijk van 'sportswashing'.

De Braziliaanse krant Folha de Sao Paulo noemde Neymar "slechts weer een voorbeeld van Saudi-Arabië's sportswashing-project". Zijn vader en adviseur Neymar Santos Sr., die de voetballer "meer als een merk dan als een 'zoon' ziet", zal "gelukkiger zijn dan bedoeïen bij de waterval" met de deal. Globoesporte merkte op dat het toetreden tot Al-Hilal een "eeuwige smet" zal zijn op de carrière van de 31-jarige.

"Sportswashing" is een politieke en economische investeringsstrategie die tot doel heeft het imago van een land of een bedrijf te verbeteren door middel van glamoureuze sportevenementen; de term is afgeleid van "greenwashing", dat projecten voor milieubescherming voor dergelijke doeleinden exploiteert. Saudi-Arabië, dat nog steeds autoritair wordt bestuurd, gevormd door islamitisch-fundamentalistische geloofsovertuigingen en massaal bekritiseerd is door mensenrechtenorganisaties, wordt daar al geruime tijd van beschuldigd. Naast Neymar stapten wereldsterren als Karim Benzema, Sadio Mané, N'Golo Kanté en Roberto Firmino onlangs over naar de Saudi Professional League. Hun carrières zijn echter waarschijnlijk over hun hoogtepunt heen.

Het begon allemaal met de Portugees Cristiano Ronaldo, die zichzelf een "sportswashingmachine" en een reclameambassadeur verkocht voor een "groteske 250 miljoen euro" per jaar. Ronaldo, die sinds het begin van het jaar voor Al Nassr speelt, sprak zinnen uit als "De Saoedische competitie is beter dan de Amerikaanse Major League Soccer" en "Het Europese voetbal heeft veel aan kwaliteit ingeboet. Alleen de Premier League doet het nog goed.”

De algemeen directeur van Bundesliga-club Bayer 04 Leverkusen, Fernando Carro, zei eind juli dat het doel van de Saoedi's was om hun imago op te poetsen door middel van voetbal met een aantrekkelijke competitie, maar ook door middel van andere sporten met grote evenementen. Het is deels krankzinnig en niet rationeel te begrijpen. Carro gelooft echter niet in het succes van de strategie in het voetbal. Het maakt niet uit hoeveel spelers worden weggekocht, de Europese competities hebben op veel gebieden een enorme voorsprong, legde hij uit. Het zal nooit vergelijkbaar zijn. In China, dat al een tijdje een vergelijkbare strategie voert, heeft het plan niet gewerkt, althans niet in het voetbal - vermoedelijk vanwege onvoldoende investeringen.

Zo heeft een Duitse tv-aanbieder "Magenta Sport" zijn voetbalaanbod inmiddels uitgebreid en omvat vanaf vandaag, 17 augustus, ook de Saoedische eerste divisie. Volgens schattingen is er in Saoedi-Arabië de afgelopen twee jaar maar liefst zes miljard dollar geïnvesteerd in voetbal, golf, boksen, tennis en de Formule 1. Volgens berichten in de media is het land ook van plan om samen met Griekenland en Egypte een bod uit te brengen om het WK 2030 te organiseren.

De regering in Riyad probeert al een tijdje de strenge wetten te versoepelen en het land internationaal open te stellen. Volgens de SRF zei de Midden-Oostenexpert van de denktank Council on Foreign Relations in Washington, Steven Cook, dat de belangrijkste drijfveer achter de investeringen de radicale herstructurering van de economie en de samenleving in Saoedi-Arabië is, waar kroonprins Mohammed Bin Salman in zijn Vision 2030 hebben gespecificeerd . Het gaat erom het land in een moderne samenleving te veranderen, maar zonder de absoluut heersende koninklijke familie omver te werpen.

"Sportswashing" is niet nieuw: de Olympische Spelen van 1936 in Berlijn
Cook benadrukte dat "sportwashing" niet nieuw is. Al in 1936 werden de Olympische Spelen in Berlijn gebruikt om een 'positief' beeld van het Derde Rijk naar de buitenwereld te brengen. En de Verenigde Staten zouden zeker niet willen dat de aandacht van de wereld op Guantánamo wordt gericht wanneer de Olympische Zomerspelen van 2028 in Los Angeles worden gehouden.

De bedoeling achter het ondertekenen van wereldsterren is niet altijd noodzakelijkerwijs "sportswashing". Veel landen proberen hun competities aantrekkelijker te maken door sterspelers aan te trekken. Major League Soccer in de VS doet dit bijvoorbeeld al tientallen jaren. Onder andere de voetballegendes Pele, Franz Beckenbauer en recentelijk Messi gingen aan het einde van hun carrière in de MLS.

Neymar zal in twee jaar tijd 320 miljoen euro verdienen bij club Al-Hilal. Hij werd ooit gewisseld voor het recordbedrag van 222 miljoen euro dat Paris St. Germain in 2017 betaalde aan FC Barcelona. De topscorer had de laatste tijd minder aandacht getrokken met sportieve records. Hij had geen aanbiedingen voor een verandering uit Europa ontvangen. In Parijs was hem onlangs geen toekomst geprofeteerd.