Israel stuurt meer dan duizend soldaten naar Westelijke Jordaanoever

De stad Jenin op de Westelijke Jordaanoever wordt beschouwd als een bolwerk van militante Palestijnen. Israël is daar voor het eerst sinds tientallen jaren weer een grootschalig offensief gestart. 

Voor het eerst in twee decennia is Israël begonnen met een grootschalig militair offensief op de Westelijke Jordaanoever. Na meerdere luchtaanvallen gisteravond trok het leger met grondtroepen de Palestijnse stad Jenin binnen. Ten minste acht Palestijnen zijn gedood, waaronder een 16-jarige jongen. Tientallen anderen raakten volgens Palestijnse bronnen ernstig gewond, sommigen verkeren in levensgevaar. In de stad braken hevige vuurgevechten uit die urenlang aanhielden. Volgens berichten zou ten minste één slachtoffer een militantische Palestijn zijn. De gevechten gingen door tot laat in de avond en volgens een insider van persbureau Reuters zal de operatie waarschijnlijk nog minstens 24 uur duren.

De tekenen van een grootschalig offensief werden de afgelopen tijd steeds duidelijker zichtbaar. In Israël klonken wekenlang steeds meer oproepen om hardere actie te ondernemen in Jenin. Minister van Financiën Bezalel Smotrich zei bijvoorbeeld dat het “tijd is om in plaats van kleindnschalige activiteiten een grote operatie te starten om de terroristische nesten” in het noorden van de Westelijke Jordaanoever uit te roeien. Soortgelijke eisen kwamen ook van minister van Politie Itamar Ben-Gvir, die banden heeft met extreemrechtse groeperingen.

Woordvoerder Richard Hecht zei na het begin van het offensief dat het doel van operatie “Home and Garden” is om “terroristische infrastructuur” te vernietigen. Het leger heeft niet de bedoeling om de stad, die onder controle staat van de Palestijnse Autoriteit (PA), te bezetten. Maar Jenin mag niet langer “een veilige haven voor terroristen” zijn, aldus Hecht. Volgens hem zijn er sinds september vorig jaar 19 Palestijnen naar Jenin gevlucht na aanslagen op Israëli’s, terwijl Jerusalem op slechts 80 kilometer afstand ligt.

Naar verluidt zouden meer dan duizend soldaten zijn ingezet voor deze operatie. Het leger heeft naar eigen zeggen maandag onder een moskee opslagplaatsen van wapens en explosieven ontdekt en deze in beslag genomen. Volgens mediaberichten kwam het ook tot confrontaties tussen bewoners van een Palestijns dorp en omwonenden van een nabijgelegen nederzetting op de Westelijke Jordaanoever.

Broedplaats voor militante Palestijnen
De dichtbevolkte stad Jenin en het bijbehorende vluchtelingenkamp met ongeveer 17.000 inwoners worden al jarenlang beschouwd als bolwerk van militante Palestijnen. Naast Hamas, dat heerst in de Gazastrook, hebben de militante Palestijnse organisatie Islamitische Jihad en andere groeperingen de afgelopen jaren ook veel invloed gewonnen. Ze worden grotendeels gefinancierd door Iran.

Het was meer dan 20 jaar geleden tijdens de tweede intifada (2000-2005) dat er sprake was van een vergelijkbare operatie. In 2002 vochten Israëlische soldaten en militanten dagenlang in de nauwe straatjes van het vluchtelingenkamp. Destijds werden meer dan 50 Palestijnen en 23 Israëlische soldaten gedood.

Hamas riep ‘s ochtends op tot mobilisatie van Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever en beloofde steun aan haar strijders in Jenin. Een woordvoerder van Islamitische Jihad zei: “Zolang deze agressie niet stopt, zullen onze reacties uitgebreid zijn.” De woordvoerder van de Palestijnse president Mahmoud Abbas, Nabil Abu Rudeineh, sprak van een “nieuw oorlogsmisdrijf” en riep de internationale gemeenschap op om haar “beschamende stilte te doorbreken en serieuze maatregelen te nemen”.

Expert: “We kopen alleen tijd”
Volgens Jochanan Zoref van het Institute for National Security Studies kan het geweld zich uitbreiden naar andere fronten. “Hamas en andere militante groeperingen in de Gazastrook en in buurland Libanon werden verrast door de aanval”, zei hij. Ze overwegen nu of ze moeten ingrijpen in hun gebieden. Dit hangt ook af van het aantal slachtoffers en de mate van verzet op de Westelijke Jordaanoever. Volgens Zoref is een duurzame oplossing voor het Israëlisch-Palestijnse conflict echter niet mogelijk met deze operatie. Dit kan alleen als Israël weer in politiek dialoog treedt met de PA. Het leger kan dit niet alleen oplossen. “We kopen alleen tijd.” De onderhandelingen tussen Israël en de Palestijnen liggen stil sinds 2014.

De veiligheidssituatie in Israël en de Palestijnse gebieden is al langere tijd gespannen en verslechterde recentelijk na een dodelijke aanslag van twee Palestijnen op vier Israelische kolonisten. Sinds het begin van het jaar zijn meer dan 24 mensen omgekomen bij aanslagen door Palestijnen. In dezelfde periode zijn meer dan 140 Palestijnen gedood bij confrontaties, Israëlische militaire operaties of als gevolg van hun eigen aanslagen.

Israël veroverde de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem tijdens de Zesdaagse Oorlog in 1967. De Palestijnen eisen deze gebieden op voor een eigen staat.