Boek: De opkomst van Hitler en het nationaal-socialisme

Over de Tweede Wereldoorlog is veel gezegd en geschreven. Bij elk boek of film vraag je je af wat het vernieuwende aspect ervan is, en bij elke jaarlijkse herdenking gaan er meer stemmen op "of het inmiddels niet een beetje achterhaald is om te blijven herdenken". Hoewel er van de geschiedenis weinig geleerd wordt, zou iedereen zich eigenlijk kapot moeten schamen. De gevolgen van de Tweede Wereldoorlog zijn nog steeds van toepassing op de huidige politieke verhoudingen, om van de invloed van massamedia op de algemene opinie maar te zwijgen. Blijkt dit inzicht ook uit de nieuwe achtdelige boekenserie WOII in Woord en Beeld?


...waar de Eerste Wereldoorlog eindigt
Deel 1 van deze serie, uitgekomen op 17 april jongstleden, heeft als titel 'De opkomst van Hitler en het nationaal-socialisme'. Het is een goede inleiding op de zeven oorlogsjaren die de grootste militaire, ideologische en industriële krachtmeting uit de geschiedenis van de mensheid was. Op de achterflap van de luxe gebonden serie (72 pagina's op A4 formaat) staat dan ook: "De voorgeschiedenis van de Tweede Wereldoorlog begint waar de Eerste Wereldoorlog eindigt."

(foto: Adolf Hitler in 1916, staand tweede van rechts, tijdens zijn verblijf in het ziekenhuis te Beelitz)

toegankelijk van opzet
Het boek is makkelijk toegankelijk van opzet. Er zijn reguliere hoofdstukken, waarbij op bescheiden wijze gebruik wordt gemaakt van divers fotomateriaal, en er zijn meer thematische hoofdstukken. Die staan los van de overige tekst, maar bieden enige verdieping. Dat zijn de thema's 'Kopstukken' (Neville Chamberlain, Adolf Hitler, Joseph Goebbels en Hermann Göring), 'Media', 'Plaatsen' (in dit geval de nazi-partijstad Neurenberg) en 'Uniformen'. In deze eerste editie wordt het uniform van de Waffen-SS nader bekeken, en ook nog een mooi overzicht van de 23 onderscheidingsteken van deze 'SS-abteilung'.


Qua tekst en onderwerpkeuze worden de belangrijkste elementen van de oorlog fragmentarisch uitgelicht. Zo opent het boek met het hoofdstuk 'Duitsland zoekt revanche', waar ingegaan wordt op het verslagen Duitsland, dat direct na de Eerste Wereldoorlog totaal bankroet was. Iedere lezer met een beetje algemene kennis van de geschiedenis weet natuurlijk de oorzaak ervan: het Verdrag van Versailles. Daar wordt in dit eerste hoofdstuk dieper op ingegaan. Origineel en concreet beeldmateriaal bij de tekst is onder meer een gedetailleerde tabel waar een letterlijke tekst uit het verdrag staat.

Niod-collectie
De fotoselectie is in nauwe samenwerking met het Nederlandse inlichtingen- en oorlogsdocumentatiecentrum (NIOD) en Cegesoma in België gemaakt. Uit die NIOD-collectie stamt bijvoorbeeld ook de voorpagina van De Telegraaf d.d. 5 september 1939, met als kop: "Chamberlain veronderstelt: Heden beslissing over oorlog of vrede." Andere onderdelen die in de overzichtelijke, "schoolboekachtige" inhoudsopgave onder het kopje "Media" staan, zijn een NSDAP-verkiezingsaffiche uit 1932 en een 'Luchtalarm'-affiche. Tot slot staat de originele cover van de Völkischer Beobachter (Hitlers partijkrant) d.d. 16 augustus 1934 in dit boek, en net als bij de Telegraaf zijn de kleine lettertjes in de krant nog te lezen.


Duitse degelijkheid
Tenslotte hebben de redactie (Tjerk van Duinen, drs. Kees Hagendijk) en de auteurs (geselecteerd uit de verschillende disciplines journalistiek, wetenschap en onderwijs) nog een tijdsbalk toegevoegd aan dit boek, waarin de gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog in vogelvlucht worden besproken. Dit maakt dit deel, en de verdere collectie tot een waardevol bezit voor iedereen die een gedegen, maar ook makkelijk toegankelijk overzicht van deze immense oorlog wil hebben. Het originele beeldmateriaal is fraai, al zou dat kwantitatief net iets meer mogen zijn. Een beeld zegt immers meer dan duizend woorden. Toch maakt de tekstinhoud dit goed door ook aandacht te schenken voor de achtergronden, zoals de rol van de soms wat 'vergeten' premier Chamberlain van Engeland). Een boekenserie van bijna Duitse degelijkheid. Of zoals ze daar zeggen: "In der Beschränkung zeigt sich der Meister".


Uitgever: House of Knowledge ISBN: 978-90-8510-373-8 Pagina's: 72
Waardering: