DVD: De Stille Kracht

Letterlijk miljoenen mensen zaten in de jaren zeventig aan de buis gekluisterd toen de verfilming van De Stille Kracht, naar het boek van de vermaarde Louis Couperus, door de AVRO op tv werd gebracht. Hoe kon het ook anders. De serie werd niet alleen ondersteund door een heuse sterrencast met onder andere Pleuni Touw en Hans Dagelet, ook verscheen deze eerstgenoemde veelvuldig totaal in haar geboortekleding in beeld. Een gegeven wat destijds nog niet tot de normaalste zaak van de wereld hoorde.

Het zal onderdoen aan Couperus zijn naam om het succes op dit feit toe te spelen. De doorslaggevende factor van de populariteit zat hem in het boeiende verhaal. In het broeierige Nederlands Indië wordt de Europeaan geplaagd door wat de Javanen ‘de stille kracht’ noemen: een combinatie van tropische magie, oosterse ondoorgrondelijkheid en wederzijds onbegrip. De resident van het eiland (gespeeld door Bob de Lange), zijn zoon (Willem Nijholt), dochter en verleidelijke vrouw (Pleuni Touw) vallen langzaam maar zeker ten prooi aan deze mysterieuze kracht. En alsof de resident zijn handen nog niet vol genoeg zou hebben aan deze hele kwestie, neemt zijn vrouw het ook nog eens niet zo nauw met haar huwelijke trouw. Terwijl de geruchten wild rondgaan, worden de gemoederen ook nog eens flink bezig gehouden door een dreigende opstand van de inheemse volken. Uiterlijk schijnen ze zich over te geven aan hun overheerser, maar diep van binnen koesteren ze een gevoel van afkeer, gemanifesteerd in de vorm van brekende glazen en spiegels, gonzende gongen en rondvliegende stenen. De stille kracht wordt langzaam maar zeker heel wat minder roerloos dan men bij voorbaat dacht.

Hoewel een groot deel van het succes is te danken aan de regie van Walter van der Kamp, zou er zonder het briljante boek van Louis Maria Anne Couperus natuurlijk nooit sprake zijn geweest van een verfilming. Met zijn achtergrond in gedachten (hij bracht een deel van zijn jeugd door op Java) was hij de perfecte schrijver voor het verhaal dat tegenwoordig overal op een flinke dosis respect kan rekenen. Ik zeg express tegenwoordig, want pas na zijn dood, hoe cliché, wordt zijn werk alom met bewondering bejegend. Een feit wat mede te wijten is aan zijn seksuele geaardheid en pronkzuchtige en snobistische persoonlijkheid. Zijn totale oeuvre bevat romans, verhalen, essays, gedichten en sprookjes.

Louis Couperus
Louis Couperus