Interview: Ian McKellen
Ik weet dat fan de afkorting is van fanaat, maar er is niets fanatieks aan de reacties op de boeken, films of acteurs. Mensen zijn enthousiast, dat is waar. Maar hun liefde is hun enthousiasme; het is geen geesteloze passie. De ontvangst die we kregen in Wellington was verbazingwekkend! Ik denk dat één op de vijf inwoners van de stad langs de rode loper was te vinden. Een mooi moment voor ons, in het midden van al die aandacht, maar het geroep en gejuich was net zoveel voor de personages als voor de acteurs. De mensen zagen niet alleen een paar Hollywood-sterren voorbij lopen; ze zagen de karakters uit hun geliefde boeken en films. En je merkte dat het enthousiasme ook voortkwam uit het willen zien van The Return of the King. Het was een onvergetelijke dag. De zon scheen - iets dat ook niet altijd gebeurt in Wellington. We begonnen in het kantoor van de minister-president en vervolgens gingen we de straat op waar we urenlang werden toegejuicht door een gigantische groep mensen. Het was alsof we succesvolle voetballers waren die als winnaars van het wereldkampioenschap terugkeerden. Niemand van ons had ooit zoiets meegemaakt.
De fans zijn enthousiast, de critici zijn enthousiast; wanneer gaat de Academy nu eens mee met de meerderheid? Wordt dit het jaar waarin The Lord of the Rings de Oscars gaat veroveren?
Dat zou je aan ieder individueel lid van de Academy moeten vragen. Als lid zijnde weet ik in ieder geval waar mijn stem heengaat in februari. Feit is echter dat de Academy niet beslist als een comité. Men overlegt niet wie wel en wie geen aanspraak maakt op een Oscar. Het is een grote groep mensen die elkaar niet spreken en simpelweg een emotionele beslissing nemen, gebaseerd op wat ze het afgelopen jaar hebben gezien. Maar het zou vreemd zijn als op één of andere manier de Academy niet inziet dat een fantastisch stuk filmgeschiedenis zojuist is afgerond en dat één man verantwoordelijk is: Peter Jackson. Ik hoop echt dat die twee aspecten van de productie, de film en de regisseur, dit jaar een prijs krijgen.
Is het moeilijk om te werken met een regisseur die een duidelijke visie heeft van wat hij wil zien?
Het is juist belangrijk dat een regisseur precies weet wat de bedoeling is. Wij als acteurs kunnen dat nu eenmaal niet weten. Wij zijn ook maar een radertje in de machine. En Pete heeft een kwaliteit die ideaal is voor zijn vak: hij is briljant in het vinden van de juiste persoon voor het juiste werk en niet alleen wat acteurs betreft. Hij heeft mensen op belangrijke posities in de productie die hij volledig kan vertrouwen. Mensen die hun eigen werk kunnen doen en alleen naar hem toe hoeven te komen om goedkeuring te krijgen. Maar ondanks het feit dat Pete veel uit handen geeft, weet hij altijd precies waar we mee bezig zijn. Je hoeft maar even naar hem toe te lopen en zeggen: 'Ik weet niet precies waar deze scène hoort' of 'Wat gaan we precies doen met deze set?' Hij kan het je altijd vertellen. In een productie waar drie films tegelijk worden gedraaid, is dat een zeldzaam iets.
In The Return of the King zit een scène waarin Gandalf met Faramir spreekt vlak voordat deze op een zinloze manier z'n leven en dat van zijn manschappen in de waagschaal gooit. Gandalf zegt: 'Je vader houdt van je.' Is dat een belangrijk moment, ook als je het vergelijkt met Tolkiens eigen zoon die vocht in de Tweede Wereldoorlog?
Tolkien zelf heeft altijd ontkend dat zijn boeken een vergelijking zijn met een historische of politieke gebeurtenis. Als hij dat zegt, geloof ik hem meteen. Maar hij werd ongetwijfeld beïnvloed. Terwijl Tolkien zijn verhaal schreef, groeide ik op onder een metalen plaat voor het geval er bommen zouden vallen. Hij schreef over goed en kwaad terwijl zijn zoon in Noord-Frankrijk zat en Tolkien had natuurlijk ook z'n eigen herinneringen aan de Eerste Wereldoorlog. Als ik mezelf moest voorstellen wie of wat Sauron was, kwam Hitler en zijn effect op deze aarde altijd sterk naar voren. Wat betreft die scène met Faramir; The Lord of the Rings is onder andere een verhaal over vaders en zonen. In de derde film komt dat duidelijker naar voren. Gandalf is misschien geen vader, maar wel een soort grootvader. Het leek mij gepast dat hij vanuit die positie zulk soort inzichten had in de relaties van anderen.
