Peilingwijzer: VVD en BBB grootste partijen, nog weinig vertrouwen in kabinet

Jippie

In de laatste Peilingwijzer voor het zomerreces van de Tweede Kamer staan de VVD en BBB op gelijke hoogte als de grootste partijen. Beide komen uit op 23 tot 29 zetels. Op dit moment zijn er geen andere grote partijen. PVV blijft ver achter, met slechts 12 tot 16 zetels.

Dit zou een enorme winst betekenen voor BBB in vergelijking met de ene zetel die Caroline van der Plas momenteel inneemt, nadat de partij ook al fors had gewonnen bij de laatste Provinciale Statenverkiezingen. Voor de VVD is het juist een verlies van ongeveer 8 zetels ten opzichte van de 34 die premier Rutte’s partij wist binnen te halen bij de Kamerverkiezingen in maart 2021.

Tom Louwerse, politicoloog en maker van Peilingwijzer, wijst erop dat verschillende peilingbureaus een duidelijk verschillende inschatting maken van de krachtsverhoudingen tussen beide partijen. Waarbij Ipsos/EénVandaag een voorsprong geeft aan VVD, schat I&O Research juist BBB als sterkste in. De Peilingwijzer komt gemiddeld gezien in het midden uit door een gewogen gemiddelde te berekenen van verschillende beschikbare zetelpeilingen.

Het verlies van twee andere coalitiepartij is overigens nog groter dan dat van VVD. Het CDA begon al kort na de Kamerverkiezingen te dalen, voornamelijk door het debat over de “functie elders” van ex-CDA’er Pieter Omtzigt. Sindsdien zijn de christendemocraten alleen maar verder gezakt naar 5 tot 9 zetels, een halvering ten opzichte van de 15 zetels in 2021.

D66 is geleidelijker gedaald in de peilingen gedurende de afgelopen vijftien maanden naar 9 tot 13 zetels op dit moment. Maar ook hier betekent dit dat slechts de helft overblijft van de 24 zetels waar lijsttrekker Kaag vorig jaar zo blij mee was. De enige coalitiepartij die stabiel blijft is ChristenUnie, met 4 tot 6 zetels.

Waar komen al die mensen vandaan die op dit moment van plan zijn om op BBB te stemmen? Opvallend genoeg bestaat de grootste groep uit mensen die in 2021 niet hebben gestemd, blijkt uit onderzoek van I&O Research en Ipsos/EénVandaag. Daarnaast trekt de partij van Van der Plas vooral kiezers weg bij centrumrechtse en rechtse partijen, zoals VVD en CDA, maar ook JA21, PVV en Forum voor Democratie.

Volgens I&O Research zien kiezers BBB, en met name Van der Plas, als no-nonsense en duidelijk. Daarnaast wordt er lof gegeven voor het standpunt van deze nieuwe partij over boeren en stikstof.

PvdA en GroenLinks boeken bescheiden winst JA21 stond in januari vrijwel gelijk met BBB in de Peilingwijzer, maar slaagde er daarna niet in om een vergelijkbare grote overwinning te behalen bij de Statenverkiezingen. Desalniettemin staat deze afsplitsing van FvD nog altijd duidelijk op winst, met 5 tot 9 zetels.

De linkse oppositiepartijen PvdA en GroenLinks, die aanvankelijk hoopten na de Statenverkiezingen gezamenlijk de grootste te worden in de Eerste Kamer, boeken ook vooruitgang, zij het licht. GroenLinks komt uit op 10 tot 14 zetels en PvdA op 10 tot 12.

Iets lager staat Partij voor de Dieren met 8 tot 10 zetels. Daarop volgt SP met 6 tot 8 zetels, terwijl Volt momenteel kan rekenen op 4 tot 8 zetels.

De kleine partijen zijn SGP en Forum voor Democratie met 2 tot 4 zetels, Denk met 1 tot 3 zetels en 50Plus, dat afgelopen weekend oud-Feyenoordvoorzitter Jorien van den Herik koos als landelijk voorzitter, met 0 tot 2 zetels. Bij1 van Sylvana Simons lijkt met slechts één zetel in gevaar te komen.

Het vertrouwen in het kabinet en de ministers blijft laag. Mensen zijn pessimistisch over de daadkracht en de coalitiepartijen blijven zetels verliezen. Toch denken steeds minder mensen dat Rutte IV binnenkort zal vallen. Uit een onderzoek van EenVandaag onder meer dan 22.000 leden van het Opiniepanel blijkt dit. Het kabinet is nu anderhalf jaar aan de macht en moet nog steeds grote problemen oplossen. Op veel gebieden lukt dat nog niet en daar ergeren mensen zich aan. ‘Schept alleen maar problemen’. Kiezers vinden massaal dat het kabinet niets positiefs heeft bereikt op thema’s als stikstof, asiel en wonen. Ook wat betreft de afhandeling van de toeslagenaffaire, waarvoor het vorige kabinet met dezelfde partijen is afgetreden, is er volgens een grote meerderheid nog weinig gedaan.