Nederlandse MIVD tipte CIA vooraf over aanslag Nord Stream door Oekraïne

Maanden voor de aanval waarschuwde de Amerikaanse inlichtingendienst CIA Oekraïne om de Nord Stream-pijpleidingen niet aan te vallen. Westerse regeringen op de hoogte van mogelijke aanvalsplannen. 

Dat blijkt uit een gezamenlijk onderzoek van Duitse media in samenwerking met de NOS/Nieuwsuur. De informatie van de betrokken media is gebaseerd op bronnen in meerdere landen en de CIA wilde desgevraagd geen commentaar geven op de zaak.

Eerste tip van de Nederlandse militaire inlichtingendienst
De Nederlandse militaire inlichtingendienst MIVD zou de eerste signalen hebben ontvangen van een mogelijke aanslag door een commando uit Oekraïne. De Nederlanders waren daardoor op de hoogte van een aanvalsplan op de Nord Stream 1-pijpleiding. Volgens de MIVD zou de aanslag al in juni 2022 moeten plaatsvinden, met een gehuurde boot.

De Nederlanders deelden hun bevindingen met de VS en waarschuwden vervolgens ook verschillende Europese landen voor de mogelijke aanslag. Op basis van dit rapport zou de CIA de Oekraïense geheime dienst hebben gewaarschuwd een dergelijk plan niet uit te voeren.

CIA waarschuwt voor aanval in de buurt van een NAVO-marinemanoeuvre
Kort na het MIVD-rapport zond de CIA zelf een tip uit met nieuwe en uitgebreidere details over een mogelijke aanslag. Volgens de Amerikaanse geheime dienst meldde de Washington Post dat de Nord Stream-aanslag zou plaatsvinden rond de tijd van de NAVO-marinemanoeuvre BALTOPS, die van 5 tot 17 juni 2022 plaatsvond in de Oostzee.

Een groep van zes aanslagplegers zouden een boot huren onder valse identiteit en explosieven plaatsen tijdens duikoperaties. Volgens het rapport van de Washington Post zou het Oekraïense bevel hiertoe onder bevel staan van generaal Valeriy Zalushnyi, de hoogste generaal van de Oekraïense strijdkrachten. Een verzoek om het nieuwe onderzoek aan de Oekraïense presidentiële adviseur Mychaljo Podoliak bleef aanvankelijk onbeantwoord.

Twijfels over de geloofwaardigheid van de informatie
De Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy zou echter niet betrokken bij de aanvalsplannen. Volgens de Washington Post hadden de Amerikanen echter ook twijfels over de geloofwaardigheid van de informatie, ook omdat het genoemde tijdvak van de aanslag al verstreken was.

In september, kort na de aanslagen op Nord Stream 1 en 2, berichtten de 'Spiegel' en de 'New York Times' voor het eerst over de CIA-tip van juni, zonder details te noemen. Volgens de Washington Post hadden de Amerikaanse autoriteiten na de waarschuwing aan de Oekraïners de indruk dat ze hun plannen aanvankelijk hadden opgeschort.

Niieuws over de aanslag is politiek explosief
Dat Westerse regeringen blijkbaar op de hoogte waren van een mogelijk aanvalsplan van Oekraïense daders, is politiek gezien bijzonder explosief. Kort na de aanslagen meldde ook de Nederlandse MIVD zich weer en noemde Oekraïne als land van waaruit de aanslag was gepleegd.

Noch de informatie van de geheime dienst, noch het politieonderzoek heeft echter bewezen dat de Oekraïense overheid achter de Nord Stream-aanslag zat. 

In een interview vorige week met "Bild" ontkende de Oekraïense president Zelenskyy dat Oekraïne verantwoordelijk was voor de misdaad. "Ik ben de president en ik geef dienovereenkomstig bevelen. Oekraïne heeft niets van dien aard gedaan. Ik zou nooit zo handelen", zei Zelensky.

Bevindingen onderzoeken komen grotendeels overeen met waarschuwing vooraf
De waarschuwingen voor de mogelijke aanval komen echter grotendeels overeen met wat diverse veiligheidsautoriteiten later over de aanslag konden vertellen. Zoals de Duitse media in maart meldden, konden Duitse onderzoekers de vermeende gang van zaken voorafgaand aan de aanval grotendeels reconstrueren.

De onderzoekers van de Duitse Politie en Recherche wisten de boot op te sporen waarmee de aanval op de pijpleidingen zou zijn voorbereid. Onderzoekers denken ook dat een team van zes personen, waaronder twee duikers en twee duikassistenten, de explosieven op de pijpleidingen heeft geplant.

Dit team zou op 6 september, drie weken voordat de pijpleidingen door explosies werden vernield, de haven van Rostock hebben verlaten met een gecharterd zeiljacht genaamd 'Andromeda'. De 'Andromeda' zou onderweg zijn geweest naar Wiek op het eiland Rügen en later zijn gestopt in de haven van het Deense eiland Christianso, niet ver van de plaatsen waar de pijpleidingen zijn vernield.

Het bedrijf wat het jacht 'Andromeda' huurde zou een reisbureau in Warschau zijn, maar kan ook een brievenbusfirma kunnen zijn.

In Frankfurt (Oder) is eind mei het appartement doorzocht van een vrouw die de partner zou zijn geweest van een man in de Oekraïne die op zijn beurt wordt verdacht van betrokkenheid bij de aanslag op de pijpleidingen, zo meldtDuitse media.

Hoewel de sporen richting Oekraïne zich opnieuw  sterker aftekenen, blijft onduidelijk wie er nu eigenlijk achter de aanslag zat.