Hervorm het onderwijs!
Het onderwijs moet anders, individueler. Er moet meer sprake zijn van kennisoverdracht, in plaats van een mal waarin iedereen gevormd wordt. Meer nadenken en voorbereiden op keuzes maken, in plaats van de keuzes voor de leerlingen maken.
We hebben echt geen slecht onderwijs. Iedereen kan en mag naar school en leert daar de basisvaardigheden als Nederlands, Engels, wiskunde et cetera. Na het doorlopen van de middelbare school kan je ook nog kiezen voor vervolgonderwijs, al dan niet ondersteund door een lening om de kosten op te kunnen brengen. Internationaal scoort Nederland dan ook niet slecht in tests. Echter valt er, wat mij betreft, veel meer te halen uit de leerlingen dan wat er nu gebeurd. Zeker in het basisonderwijs ligt de focus vooral op het ondersteunen van de minder snel lerende kinderen en wordt het potentieel van de sneller lerende, en daardoor sneller verveelde, kinderen onderschat en onbenut.
Valt daar wat aan te doen? Er zijn natuurlijk speciale scholen voor hoogbegaafde kinderen, maar die zijn eerder uitzondering dan regel. Op een normale school kan er eventueel extra aandacht of lessen besteed worden aan kinderen die meer uitdaging nodig hebben, echter schiet dat al snel tekort. Die leerlingen vallen vaak niet negatief op, want hun cijfers zijn in orde en ze lijken prima op dreef naar de middelbare school. De problemen komen vaak later pas. Doordat ze nooit uitdaging hebben gehad en nooit moeite hebben moeten doen voor hun basisschool, lopen ze vaak tijdens de middelbare school tegen de lamp. Ze beginnen op het vwo met het uitzicht op een gymnasiumdiploma, maar eindigen vaak lager en gedesillusioneerd. Hun potentie en latere geluk is verwaarloosd en onbenut gelaten.
Een positief opvallend systeem voor het onderwijs is het Finse systeem. Er wordt lesgegeven door leraren die universitair geschoold zijn en er kan meer individuele aandacht gegeven worden aan leerlingen. Er worden ook geen toetsen opgelegd aan de leerlingen onder de 16; ze werken in plaats daarvan in opdrachten waaraan de leraar zijn beoordeling geeft. Dit voorkomt het “in de mal drukken” zoals waar het Nederlandse onderwijs last van heeft. Daarnaast pakt het de zesjescultuur aan. Daarnaast doorloopt elke leerling zijn eigen programma, toegespitst op zijn vaardigheden. Hierdoor werkt geen enkel kind onder of boven zijn niveau. Doordat de leraren meer vrijheid gegeven wordt om de leerlingen les te geven zoals ze willen, voorkomt het dat de PvdA-beleidsmedewerker de lesstof verzint. Het geeft de kans op individuele ontwikkeling en kennisverrijking.
Het systeem kopiëren en hier toepassen is een drastische stap, die tot ongewenste gevolgen kan leiden. Alles moet dan anders en een plotselinge implementatie gaat zelden zonder horten en stoten. Een aantal belangrijke punten kunnen wel meteen aangepast worden. Verminder het aantal toetsen en haal daardoor de extreme prestatiedruk en de grootste bron van stress weg bij de leerlingen in de onderbouw van de middelbare school en de basisschool. Laat leraren langer dan een jaar een klas onder zijn of haar hoede houden. Geef leraren meer vrijheid in het lesgeven en maak de lesstof breder, zodat sneller lerende leerlingen meer uitdaging krijgen. Verhoog over de jaren heen het niveau van de pabo. Evalueer na elke stap de ontstane uitdagingen en de mogelijke verbeterpunten.
Natuurlijk, het is geen verandering die meteen zijn vruchten afwerpt. Er gaat een langere termijn overheen voordat er zichtbare veranderingen komen. Echter, in een wereld waarin kennis steeds meer waarde krijgt, is het nodig om het onderwijs te stimuleren. Het huidige systeem voldoet, maar zal in de toekomst steeds minder vruchten afwerpen. Een hervorming is dan noodzakelijk.
