Smaak
Het is vandaag ongeveer anderhalve week geleden dat ik de bioscoopzaal uit liep na het zien van het prachtige werk van Alejandro González - probeer deze naam maar eens in één keer foutloos te schrijven - Iñárritu, Birdman. Maar wees gerust, daar gaat dit stuk niet over. Zoals de titel al weggeeft, ga ik me op glad ijs begeven door wat te zeggen over smaak. Dat is iets persoonlijks, er valt niet over te twisten, enzovoorts. Maar als ik soms andermans reacties op mijn adviezen, of die van anderen, lees, moet ik heel hard in mijn handen knijpen om hun ongeïnspireerde kritiek op kwalitatief hoogstaande films niet tegen te spreken. Om even terug te komen op Birdman, las ik een reactie van een collega op Facebook die deze film met de grond gelijkmaakte. Het acteerwerk was niet om aan te zien, het verhaal niet bijzonder en het camerawerk was niet iets wat hem kon bekoren. Gelukkig kon deze collega de film Whiplash wel waarderen. Misschien een tip voor de lezers die dezelfde mening delen over Birdman.
Maar zoals heel vaak wordt gezegd, over smaak valt niet te twisten. Een enorm uitgemolken cliché, als je het mij vraagt. Want de simpele vraag rijst bij mij meteen: waarom worden er dan prijzen, zoals Oscars, Golden Globes en dergelijke, uitgereikt? Anderzijds kun je ook stellen: de films die in de prijzen vallen zijn er zo weinig in tegenstelling tot alle andere films die we kunnen kijken; als enkel de awards bepalen of je smaak hebt of niet, kun je de hele discussie wel omverwerpen. En zo is het ook. Er zijn zoveel films die geen prijzen winnen, althans geen noemenswaardige prijzen naar mijn mening, dat je wel erg oppervlakkig moet zijn om je smaak daar van af te laten hangen. Het is ook erg gemakkelijk.
Maar hoe zit het dan precies met die smaak? Hangt het samen met een genre? Zijn er acteurs of actrices die nooit teleurstellen of ben je een fervent volger van een regisseur? Eigenlijk denk ik dat er geen formule voor is, zoals het waarschijnlijk geldt voor alle persoonlijke dingen. En kun je dan ook zeggen dat iemand die van 'slechte' films houdt, geen smaak heeft? Nee. Bij de enthousiaste lezers op FOK! is het vast niet ontgaan dat dekatophetspek onlangs een interessante special heeft geplaatst in Film. Hier heeft hij een lijst samengesteld van B-films, of cultfilms, hoe je het ook noemen wilt. Dit zijn per definitie geen meesterwerken, niet vaak tenminste, en zijn veelal weggelegd voor de liefhebber van dit genre. Dat kan ik enorm waarderen. Misschien wel omdat het lijkt alsof het meer inzet vergt om je door zulke films heen te worstelen. Alsof je die ergernissen van de matige B-acteurs en de controversiële verhaallijnen negeert. Dat je je laat meenemen in een minder serieuze tak van de filmindustrie. Misschien ook wel omdat het vaak meer creativiteit vereist om een cultfilm te maken. Ik moet eerlijk zeggen dat ik er maar weinig heb gezien tot op de dag van vandaag en mijn smaak kennende, zal het nog wel even duren voordat die bibliotheek wordt uitgebreid.
Nu vraag je je misschien af naar welke voorkeur mijn smaak uitgaat. Ik kan de makkelijke weg kiezen en zeggen dat ik van de klassiekers houd. Oude films vind ik heerlijk om te kijken. Vaak vanwege de verhaallijnen, maar dat is misschien inherent aan oude films, waar de luxe van CGI en special effects nog niet aan de orde was. Maar dat zegt minder over mijn smaak dan het voorval van vanavond waar ik Mark Wahlberg in Contraband op Veronica inruilde voor The Holiday met Kate Winslet op Net5. Ja, ik kom er eerlijk voor uit. Er zijn vaak genoeg momenten waarin ik mij liever laat meeslepen door een romantische komedie die boterzacht op de maag valt, dan een explosieve thriller waar (vast) veel meer geld en moeite in heeft gezeten. De sentimentele muziek die op de meest voorspelbare momenten invalt stoort me allerminst, terwijl jij (als je een man bent tenminste) misschien met je vriendin in je armen op de bank zit, naar dezelfde film kijkt en denkt, 'Urrggh!'
Het lijkt er dus op dat ook mijn smaak niet enkel uit kaskrakers en tijdloze films bestaat. Dat ook ik slachtoffer ben van de zoetsappige en makkelijke films die Hollywood voortbrengt. Dat mijn smaak niet onlosmakelijk samenhangt met diepgaande plots en lang doordachte scenario's. Ook ik kan blijkbaar vallen voor de oppervlakkige, tranentrekkende, 13-in-een-dozijn liefdesverhalen. Wat een confronterende ontdekking.
