Haatpaleizen of een kogel door je kop?

Haatpaleizen contra gebedshuizen. Als je een debat over de term haatpaleizen wilt voeren, lijkt me een gebedshuis het beste tegenbod. Het zijn twee termen, die je op ieder willekeurige kerk, moskee, tempel of synagoge los kunt laten. Dus is het ook altijd interessant om te bekijken wanneer en waarom, welke omschrijvingen worden toegepast.

Bij een gebedshuis, denk ik eerst aan een gebouw, waar devote gelovigen, zich in stilte tot hun God wenden. Een klooster. Een kapel. Een boeddhistische tempel.
Ik ben opgegroeid in een katholieke omgeving en later ben ik me weer een tijdje gaan interesseren voor het Chinees boeddhisme, omdat ik me als tiener bezig hield met Chinese vechtkunsten. Je beelden worden nu eenmaal gemaakt door de sterkste referentiekaders in je jeugd.

Zo werkt dat natuurlijk altijd. Bij de term gebedshuis, denkt een christen aan een kerk. Een moslim aan een moskee. Een Jood aan een synagoge. Een boeddhist aan een tempel. En als een hervormd gereformeerde vader tegen zoonlief zegt dat ze ter kerke gaan, zal zoonlief niet per abuis naar de katholieke kathedraal wandelen.

Wel grappig. Ik heb nu alweer twee voorbeelden van christelijke gelovigen genoemd en zelfs zij denken bij de termen gebedshuis of kerk nooit meteen aan elkaars kerken. Geen enkele zichzelf respecterende wedergeboren christen – alweer een derde soort christen – stapt zondagmorgen automatisch de Sint Jan in Den Bosch binnen. Die zoekt toch eerst in de omgeving naar een pinkster- of evangelische gemeente.

Dat tekent ook meteen de grootste fout bij een enkele term, als algemene omschrijving voor een specifiek, religieus gebouw. Er zijn werelden van verschil tussen een katholieke, protestante, evangelische, of een anglicaanse kerk. Er zijn zelfs enorme verschillen tussen de vele hervormde en gereformeerde stromingen aan de protestante kant. En de Jehova’s getuigen, staan dan weer mijlenver van al deze stromingen vandaan. Ondanks het feit, dat ze allemaal hetzelfde boek gebruiken, dezelfde regels als basis gebruiken en in de kern dezelfde God aanbidden, is geen enkele stroming compatible met de andere.

Nu noem ik hier nog de gangbare stromingen en heb ik nog steeds de term gebedshuizen in het achterhoofd. Er zijn zeker nog genoeg kerken, waar sommige zaken sterk worden afgekeurd, maar waar men nog wel met een zekere mate van respect over de “overtreders” kan spreken. Maar ook hier kan vaak in meer of mindere mate haat worden gepredikt. Met hetzelfde boek in de hand, worden homofielen in andere kerken als minder dan beesten gezien. Ook hier zijn stromingen, waar de vrouw ernstig wordt onderdrukt. Er zijn kerken waar kleurlingen als schepsels van satan worden beschouwd. Er zijn kerken waar geweld tegen niet-blanken, homofielen, communisten en Joden wordt gepredikt, aangemoedigd en vergoelijkt. Christenen, die het sneuvelen van soldaten van het Amerikaanse leger, wijten aan het feit dat ze waarschijnlijk wel homofiel zullen zijn geweest.

Nu noem ik hier de excessen. Tussen liberale kerken en deze haatpaleizen, zit natuurlijk nog een enorme reeks aan nuanceringen en een glijdende schaal van vrijzinnig tot orthodox tot extreem gewelddadig. Dit geldt ook voor de verschillende Joodse tradities. Waarom zou dit dan voor de islam niet gelden? Zou het echt zo zijn, dat in alle moskeeën, enkel de meest gewelddadige versie van  de Koran wordt gepredikt? Of zouden hier ook grote nuanceverschillen bestaan?
Het lijkt mij zelfs heel vreemd, als dit principe niet net zo goed voor moslims geldt.

Als ik denk aan extreme kerken, dan denk ik aan idiote predikanten, die oproepen tot moord en doodslag. Dan denk ik aan de Ku Klux Klan. Dan denk ik aan aanslagen op abortusklinieken. Aan Waco Texas, waar een gestoorde gek meisjes verkrachtte, omdat hij dacht Jezus te zijn. Dan denk ik aan Timothy James McVeigh, die een gebouw opblies en 168 mensen vermoordde, omdat hij de regering als bedreiging voor het christendom zag.
Dan denk ik dus ook aan haatpaleizen. Ik weiger echter om dan maar alle kerken haatpaleizen te noemen. En ik doe dit dus ook niet met moskeeën. Ik zie nog steeds een groot verschil tussen een behoudend moslim of christen als buurman en een Grand Wizzard van de KKK of Osama Bin Laden in de straat.

Misschien nog enger: een ongelovige buurman, die alle geloven uit wil bannen. Voor je het weet, zit je even rustig, met gesloten ogen op je bank, en vliegt er een kogel door je raam, omdat iemand dacht dat je zat te bidden! Alles over één kam scheren: dat is pas echt linke soep.