Ik weet het altijd beter
Een van de mooiste stukjes cabaret ooit, is het Bijbelverhaal van Hans Teeuwen. Een persiflage van een sociaal gestoorde man, die Bijbelteksten door elkaar husselt, teksten uit het verband rukt, er zelf dingen bij verzint en het geheel vervolgens mixt met het hedendaagse. Teeuwen zette daarmee perfect iemand neer die, met een beetje feitenkennis, probeert ter zake kundig over te komen, maar daarmee zichzelf gigantisch voor lul zet.
Des te grappiger wordt dit meesterlijk stukje, als je die lui steeds vaker in het echie tegen gaat komen!
Ik weet niet of het vooral iets met internet te maken heeft. Misschien zie je het met al die onlinediscussies gewoon vaker langskomen. Of het komt omdat je naast die onlinediscussies ook meteen Google en Wikipedia open kunt pleuren, om heel snel de feitjes erbij te slepen.
Wat dan vooral opvalt is, dat die feitjes ook meteen als keiharde waarheden worden gebracht. Gewoon zonder ook maar een klein beetje verificatie, of zelfs maar een paar keer extra doorklikken naar andere bronnen. Een quote uit een artikel of boek lijkt vaak waardevoller en dichter bij de waarheid, dan het artikel of het boek zelf. Laat staan de achtergronden bij het artikel of boek.
Nog maffer wordt het, als je daar met een beetje feitenkennis tegenin gaat.
Kijk. Ik ga mezelf niet hoogbegaafd noemen, maar ik ben wel redelijk belezen. Ik heb aardig wat parate kennis en met internet ben ik bedreven genoeg om zaken snel op te zoeken, maar vooral ook goed te verifiëren. Daarnaast heb ik op een aantal vlakken absoluut genoeg ervaringsdeskundigheid, om verrekte goed te weten, waar ik het over heb.
Helemaal geweldig, als je weet waar je het over hebt, maar dan toch voor leugenaar wordt uitgemaakt, door iemand die meteen een linkje naar een of andere vage site of krant als argument gebruikt!
Het gebeurt werkelijk op ieder vlak hoor. Er lijken ongelooflijk veel experts te zijn op het gebied van politiek, religie, de woningmarkt, de actuele criminaliteitscijfers, de mondiale economie, het milieu en internationale betrekkingen, waar toch een hele berg onzin uit lijkt te komen. Een link naar Stormfront wordt als bewijs aangevoerd voor de gevaren van de islam. Milieuactivistische sites zijn een bron voor de één en Tea Party levert de waarheid voor de ander. Het ene argument wordt onderbouwd door de EO en het andere door Al Jazeera. De Telegraaf tegenover het Eindhovens Dagblad, over een gebeurtenis in Babyloniënbroek. Zeer actuele nieuwsberichten, die vijf minuten later al zullen worden gerectificeerd, worden toch meteen als absolute waarheid geplakt. Of er wordt gewoon een luguber manifest gebruikt om overal een antwoord op te geven.
Wat ook lijkt te werken, is herhaling. Op ieder argument, gewoon hetzelfde antwoord geven:
“Kut-Marokkanen.”
“Al die linksigen zijn hetzelfde.”
"Smerige fascist."
“Dat zei Den Uyl ook al.”
“Ik heb niets tegen buitenlanders maar … “
“… stelletje racisten!”
"Hitler zei in 1943 ... "
“Wilders heeft toch ook een autochtone vrouw?” (gebruikt door zowel voor- als tegenstanders)
“… NSB-er!”
“… maar in de Talmoed staat!”
“… maar in de Koran staat!”
“… maar in de Bijbel staat!”
“… maar Johan Cruijf schreef!!”
“Nee, jij dan!”
“Wat je zegt, ben je zelf!”
Nou goed dan. Die laatste twee verzin ik er - bij wijze van dichterlijke vrijheid, zelf bij – maar de toon komt hier toch wel vaak op neer. Zonder ook maar een seconde na te denken, wordt een legitiem argument weggevaagd als onzin en krijg je een oneliner voor de kiezen. Niet zelden gejat uit de mond van een politicus of uit een partijprogramma. Gewoon nooit nadenken, maar enkel citeren, wat het dichtst bij jouw eigen waarheid lijkt te liggen. Of, nog vaker: de eigen waarheid altijd als het enige argument opvoeren.
Wat is er op tegen om af en toe na te denken? Om even tien minuten te nemen, om na te gaan of er geen andere, bevestigende of ontkennende bronnen zijn? Afstand te nemen van je eigen standpunten en even met een open blik naar die van een ander te kijken? Even iets na te vragen?
In een discussie kun je namelijk ook gewoon iets vragen. Vragen hoe iemand iets bedoelt. Vragen waar iemands mening op is gebaseerd. Vragen waar die informatie kan worden gevonden en er dan later op terug komen.
Heb ik dan altijd gelijk? Beslist niet! Ik hoef ook niet altijd gelijk te krijgen. Ik mag graag debatteren, maar ik heb in ieder geval het besef dat veel van mijn waarheden, van twintig jaar terug, nu al lang onzin zijn geworden. En dat ik over tien jaar vast ook heel anders tegen een aantal van mijn huidige waarheden aan zal kijken.
Ik weet het altijd beter. Maar morgen zie ik het waarschijnlijk weer anders. Dan kan ik maar beter een beetje flexibeler zijn, aangaande “De Waarheid”.
