FOK!filmblik: Waar is hier de nooduitgang?
Aanstaande donderdag is het alweer dertig jaar geleden dat in de Italiaanse stad Turijn bij een bioscoopbrand 64 mensen om het leven kwamen. In de bioscoop Cinema Statuto in Turijn draaide die avond de Franse komedie La Chèvre van Francis Veber, met Pierre Richard en Gérard Depardieu in de hoofdrol. De stemming zat er goed in, het was tenslotte ook carnaval en er werd in de oude bioscoop ook nog eens vuurwerk afgestoken. In de zaal zaten zo'n 500 vooral jonge mensen toen opeens de gordijnen van de oude filmzaal in lichterlaaie stonden. Door de felle brand ontstond enorme paniek, helemaal toen ook nog eens werd ontdekt dat het merendeel van de nooduitgangen van de bioscoop afgesloten waren.
Uit het Nieuwsblad van het Noorden van 14-02-1983
Veel van de slachtoffers stikten in de giftige rook, afkomstig van de smeulende kunststofbekleding van de stoelen in de bioscoopzaal. Raimondo Cappella, de 51-jarige uitbater van de bioscoop, verdween voor tien jaar in de gevangenis wegens nalatigheid en doodslag door schuld. In eerste instantie dacht men nog aan brandstichting, bij het onderzoeken van de uitgebrande zaal werd onder een stoel zelfs een geladen revolver gevonden. Het is echter nooit helemaal duidelijk geworden waardoor het vuur is ontstaan. Wel zeker was dat de zogenaamd brandwerende bioscoopstoelen niet helemaal goed gefunctioneerd hadden.
Ook in vroeger tijden kwam het regelmatig voor dat er brand uitbrak bij een filmvoorstelling. In de jaren twintig van de vorige eeuw werd een film vaak vertoond in de reizende bioscope, vaak niet meer dan een gammele tent of leegstaand winkelpand met daarin een aantal stoelen, een filmdoek en een projector. Zo ook in het Spaanse stadje Castellon, waar op 24 mei 1912 een cinematografische voorstelling veranderde in een hels inferno, waarbij 82 van de aanwezige 180 bezoekers de dood vonden voor een afgesloten nooduitgang. Groot was ook de tragedie bij een brand in een schuur in het Ierse gehucht Drumcollogher. De filmvoorstelling vond plaats in een kleine houten schuur die alleen via een ladder toegankelijk was wat eveneens de enige uitgang was. Er werden door operator William "Baby" Forde een tweetal films vertoond en aangezien dat niet zo vaak gebeurde liep het hele dorp uit voor het gebeuren.
De filmavond begon met de vertoning van de korte film The Decoy. Bij de tweede film van de avond The False Alarm ging het echter helemaal mis. Door een omvallende brandende kaars vatte een klaarliggende film vlam en stond in een oogwenk de hele zaal in de hens. Volgens sommige oogetuigen begon het vuur achter het filmdoek en was men in eerste instantie in de veronderstelling dat het vuur gedoofd was. Dorpelingen en lokale politie probeerden nog te helpen, maar voor de mannen, vrouwen en kinderen in de schuur was er geen enkele uitweg. Van de 200 aanwezigen kwamen 48 mensen, grotendeels kinderen en jongeren, om het leven. The False Alarm van Frank O'Connor had als tagline: "A spectacular love drama of a hero of the flames." Helaas was die held die avond niet aanwezig in het boerendorpje in Ierland. Andere branden waarbij veel slachtoffers te betreuren waren, waren in 1929 in Moskou (meer dan 100 doden), Schotland (71 doden bij een oudejaarsavondvoorstelling) en in China (82 doden), in 1930 in Mantsjoerije, China (meer dan 100 doden), Talkahuana, Chili in 1932 (20 kinderen) en in 1960 in Amouda, Syrië (152 kinderen).
Ook aan het einde van de zeventiger jaren werd de wereld een aantal keren opgeschrokken door immense branden. Zo kwamen in 1977 bij een brand in de Xinyang Cinema 694 mensen om het leven. In augustus 1978 kwamen in de Perzische stad Abadan 422 mensen om bij een brand die door brandstichting was ontstaan. De laatste keer dat tot nu toe een vuurramp plaatsvond in een filmzaal was in 1994, toen in Peking bij een bioscoopbrand 325 mensen, waarvan 288 scholieren, het leven lieten. Ook in dat geval waren de nooduitgangen afgesloten.
Manhunter (1986)
Bij het noemen van de naam Hannibal Lecter denken veel mensen aan Silence of the Lambs uit 1991 en de daarop volgende delen waarin we achtereenvolgend Anthony Hopkins en Gaspard Ulliel in de huid van de gewiekste seriemoorenaar zagen kruipen. Het was echter in 1986 toen het personage van Hannibal Lector (Brian Cox) voor het eerst op het witte doek opdook. De uit Chicago afkomstige regisseur Michael Kenneth Mann, die afgelopen dinsdag zijn 70e verjaardag vierde, bracht in dat jaar de film Manhunter uit, gebaseerd op het boek Red Dragon van Thomas Harris.
Hannibal Lecter heeft goede raad.
De eerste keer dat we van Michael Mann hoorden was in 1984. Mann was in die tijd uitvoerend producent voor de legendarische politieserie Miami Vice. Hij zou tussen 1984 en 1991 in totaal 111 afleveringen van de serie produceren. Mann was in de zeventiger jaren al betrokken bij de filmwereld als schrijver voor series als Starsky and Hutch en won in 1979 een Emmy award met zijn tv-film The Jericho Mile. Toen Michael Mann in augustus 1986 zijn film Manhunter uitbracht had de regisseur al een andere bewerking van hetzelfde thema in gedachten. In oktober van datzelfde jaar verscheen in de serie Miami Vice een aflevering getiteld Shadow in the Dark.
Zo doet de manier van filmen en de lokaties erg aan de twee maanden eerder verschenen film denken en zien we James Crockett (Don Johnson) als een soort van Will Graham achter de crimineel genaamd The Shadow (Vincent Caristi) aanzitten, die op zijn beurt weer heel erg doet denken aan Hannibal Lecter's kompaan Dollarhyde in Manhunter.
Sonny Crockett in Miami Vice.
In Manhunter draait het om Wil Graham (William Petersen), een voormalig FBI-agent die samen met zijn gezin een teruggetrokken leven leidt. Graham was de agent die de beruchte seriemoordenaar Hannibal Lecter (Cox) achter de tralies had gekregen, al kostte dat wel bijna zijn leven. Op zekere dag krijgt Graham Jack Crawford (Dennis Farina) op bezoek. Crawford werkt aan een zaak waarbij een psychopaat, bijgenaamd de Tooth Fairy, bij volle maan complete gezinnen afslacht. Graham stort zich op de zaak en is vastbesloten om de moordenaar te pakken te krijgen.
Gil Grissom in zijn jonge jaren.
De film van Michael Mann zou als inspiratiebron dienen voor vele andere regisseurs. Zo zien we duidelijk sporen van Manhunter terug in films als 8MM (1999), Antikörper (2005), Mr. Brooks (2007) en LOL (2012). De echte grote doorbraak van Mann zou pas plaatsvinden in 1992 toen diens film The Last of the Mohicans in de bioscopen te zien waren. Sindsdien verschenen diverse succesvolle films van de regisseur zoals Heat (1995), The Insider (1999), het biografische Ali (2001), Collateral (2004) en een verfilming van Miami Vice (2006). De laatste keer dat Mann tot op heden op de regiestoel plaatsnam was in 2009 voor de epische gangsterfilm Public Enemies met Christian Bale en Johnny Depp in de hoofdrol. We kunnen dus gerust stellen dat we Mann tot op heden nog nooit op een slechte film hebben weten te betrappen. Het enige waar we nu nog in spanning op wachten is de dvd-uitgave van Mann's debuutfilm The Thief uit 1981. Ach wie weet verschijnt er nog wel een keer een succesvolle remake. Bij Manhunter werkte dat tenslotte ook prima.
