FOK!toen: Van Halen - Van Halen (1978)

Het is vandaag alweer 40 jaar geleden dat de eerste elpee van de Amerikaanse band Van Halen verscheen. Het album Van Halen was een baanbrekende plaat en ook nog eens eentje met een Nederlands tintje. Genoeg redenen om een terug te kijken naar het ontstaan van de band en de totstandkoming van dit fijne album.

Van Halen - Van Halen
Van Halen - Van Halen

De vroege jaren
Voor het ontstaan van de groep Van Halen moeten we terug naar het Amsterdam van de jaren vijftig. Op 8 mei 1953 wordt daar Alexander Arthur van Halen geboren. Vader Jan van Halen was een bekende jazzmuzikant. Datzelfde jaar verhuist het jonge gezin naar Nijmegen waar op 26 januari 1955 Edward Lodewijk Van Halen wordt geboren. Zijn tweede naam was een knipoog naar de componist Beethoven. Net als hun vader speelden de jongens al vanaf 6-jarige leeftijd piano.

In februari 1962 verhuist het gezin opnieuw maar ditmaal naar Pasadena in Californië. Toen Alex en Eddie wat ouder begonnen te worden kregen ze ook interesse voor andere muziekinstrumenten. Zo speelde Alex al snel op gitaar en had Eddie wel aanleg als drummer. Terwijl Eddie kranten bezorgde om zijn eerste drumstel af te kunnen betalen was het Alex die stiekem vaak achter de drumkit te vinden was. Eddie zou het uiteindelijk ook ontdekken en liet zijn oudere broer weten dat het prima was dat hij op zijn drumstel speelde als hij dan op zijn broers gitaar mocht spelen.

Alex en Eddie van Halen bij Sinterklaas op schoot (bron: YouTube)
Alex en Eddie van Halen bij Sinterklaas op schoot (bron: YouTube)

De eerste band
In 1964 richten de broertjes Van Halen hun eerste bandje op. The Broken Combs bestond uit Alex op saxofoon, Eddie op piano, Brian Hill op drums, Kevan Hill op gitaar en Don Ferris op saxofoon. De jongens treden regelmatig op in de kantine van hun school en speelde zelfs al eigen composities zoals 'Rumpus' en 'Boogie Booger'. Als Eddie 12 jaar oud is koopt hij voor 110 dollar zijn eerste electrische gitaar, een Teisco Del Ray. Hij begint fanatiek te oefenen en laat zich hierbij vooral inspireren door Cream-gitarist Eric Clapton. In 1971 richten Alex en Eddie samen met schoolvriend en bassist Dennis Travis de band The Trojan Rubber Company op. Het trio is datzelfde jaar regelmatig te zien in de omgeving van Pasadena.

Een jaar later richten drummer Alex en zanger en gitarist Eddie van Halen samen met bassist Mark Stone de band Genesis op. Bij hun optredens maakten de mannen gebruik van een PA systeem dat voor 50 dollar per optreden werd gehuurd van David Lee Roth, die op dat moment nog zanger was van de eveneens uit Pasadena afkomstige band the Red Ball Jets. Om geld te besparen vroegen ze Roth of deze geen interesse had om bij hun te komen zingen. In 1974 wordt bassist Stone uit de band gezet en wordt zijn plaats overgenomen door Michael Anthony, die bassist was in de band Snake. Na een heftige nachtelijke jamsessie was hij de nieuwe bassist van Genesis. Omdat er al een bekende band was die ook Genesis heette veranderen de mannen de naam van hun band in Mammoth. Niet lang daarna bleek er ook al een band te zijn met die naam en werd de bandnaam op suggestie van Roth definitief veranderd in Van Halen. Volgens de zanger was dit een krachtige naam die te vergelijken was met die van de groep Santana.

De beginjaren van Van Halen
Vanaf het moment dat de naam van de band was veranderd in Van Halen begonnen de optredens ook binnen te komen. Van Halen trad vanaf 1974 op bij tuinfeesten en was ook regelmatig te zien met een grote oplegger in Hamilton Park. Met hun spetterende shows, waarbij de groep vooral nummers van andere artiesten speelde wisten ze ook veel publiek te trekken naar clubs in Pasadena en Hollywood. Het zou dan ook niet lang duren voordat ze als huisband werden ingehuurd door de eigenaar van de voormalige nachtclub Gazarri's. Bill Gazzarri, de voormalige eigenaar van Gazarri's had Van Halen eerder al eens afgewezen omdat hij hun te luid vond spelen. Gelukkig dachten Mark Algorri en Mario Miranda, die de nachtclub hadden overgenomen, daar anders over.

In mei 1975 gaan de mannen van Van Halen naar de Cherokee Studios in Northridge om daar hun eerste demo op te nemen. Van Halen maakte echter vooral naam met hun dynamische liveshows, waarbij men ook steeds vaker eigen werk van de band te horen kreeg. Zo kwamen er in 1976 al tracks voorbij die later op de eerste 6 albums van Van Halen zouden verschijnen. In de zomer van 1976 is ook de Amerikaanse diskjockey Rodney Bingenheimer, bekend van programma Rodney on the ROQ op het radiostation KROQ, aanwezig bij een optreden van Van Halen in Gazarri's en is zeer onder de indruk van het concert. Een paar dagen later neemt Bingenheimer Gene Simmons van de band KISS mee naar Gazarri's en deze was ook onder de indruk van het kunnen van de jonge band. Simmons nam de mannen van Van Halen mee naar Village Recorder Studios in Los Angeles en produceerde hun tweede demo. Simmons deed ook de suggestie om de bandnaam te veranderen in Daddy Longlegs maar daar werd vriendelijk van afgezien. Simmons zou de demo-opnames aan zijn managers laten horen maar deze zagen geen toekomst voor de band uit Pasadena en lieten weten dat ze geen interesse hadden in Van Halen.

Een platencontract
In de zomer van 1977 zien Mo Ostin en Ted Templeman van Warner Bros. Records Van Halen optreden in de Starwood in Hollywood. De mannen waren duidelijk onder de indruk van het concert en minder dan een week later kreeg de groep een platencontract aangeboden. Eind september 1977 duiken de bandleden samen met producer Ted Templeman de Sunset Sound Recorders in Hollywood in om daar, met een budget van 40.000 dollar, in slechts 3 weken hun titelloze debuutalbum op te nemen.

Van Halen promo uit 1977
Van Halen promo uit 1977

Dat Warner Bros. Records wel het nodige vertrouwen had in Van Halen bleek al in november 1977 toen ter promotie van het nog komende eerste album van de groep een promo-EP werd uitgebracht op rood vinyl met daarop een vijftal tracks. Bij het verschijnen van het album Van Halen op 10 februari 1978 sloeg de plaat dan ook in als een bom. Binnen een jaar ging het album al meer dan een miljoen keer over de Amerikaanse toonbanken. Van Halen zou uitgroeien tot één van de meest succesvolle debuutalbums aller tijden en werd meer dan 10 miljoen keer verkocht.

Japanse persing van Van Halen (1978)
Japanse persing van Van Halen (1978)

Het album

Van Halen - Van Halen A

Kant A
01 Runnin' With The Devil
Het eerste nummer van kant A van de elpee opent met een intro dat werd gemaakt met claxons van een Opel, een Volvo, een Mercedes Benz en een Volkswagen. Deze konden samen aangezet worden met een voetpedaal. De claxons waren eerder ook al eens gebruikt in het nummer 'House Of Pain' op de door Gene Simmons geproduceerde demo. Voor de tekst van 'Runnin' With The Devil' liet de band zich inspireren door het nummer 'Runnin' From The Devil'.

Runnin' With The Devil (Nederlandse single uit 1980)
Runnin' With The Devil (Nederlandse single uit 1980)

02 Eruption
Op 8 september zat Ted Templeman in de studio toen hij Eddie hoorde oefenen voor een optreden van de band. Templeman was geïmponeerd door hetgeen hij hoorde en vroeg aan de gitarist waar hij mee bezig was. Eddie legde hem uit dat het een gitaarsolo was die hij tijdens de concerten deed. De enige reactie van Templeman was dat ze dat op moesten nemen voor hun plaat. Het nummer 'Eruption' zou in slechts drie takes opgenomen worden en was één van de meest imponerende gitaarsolo's van 1978. Het nummer sloot naadloos aan de volgende track op de plaat.

03 You Really Got Me
'You Really Got Me' was een liedje van The Kinks dat op 28 januari 1978 zou worden uitgebracht als de eerste single van Van Halen. De single was een succes en was op meer dan 140 Amerikaanse radiostations te horen. In Nederland zou 'You Really Got Me' verschijnen als B-kant van de single 'Runnin' From The Devil'.

04 Ain't Talkin' 'Bout Love
'Ain't Talkin' 'Bout Love' was geschreven als een satirische kijk op de punkbeweging van de zeventiger jaren. Eddie van Halen was dan ook niet zeker of dit nummer wel op hun debuutalbum zou passen. 'Ain't Talkin' 'Bout Love' zou uitgroeien tot een favoriet nummer van veel fans en stond meer dan 35 jaar op de setlist van de band. 'Ain't Talkin' 'Bout Love' was de vierde en tevens laatste single van het album Van Halen. Samples van 'Ain't Talkin' 'Bout Love' waren in 1997 te horen in het nummer 'Ain't Talkin' 'Bout Dub' van Apollo 440. 'Ain't Talkin' 'Bout Love' stond meer dan 1200 keer op de setlist van Van Halen!

05 I'm The One
'I'm The One' is een heerlijk swingende boogie met een enkele gitaarpartij die klinkt alsof er drie gitaristen staan te spelen. Het liedje luisterde oorspronkelijk naar de titel 'Show Your Love' en stond ook op de demo die Van Halen opnam voor Warner Brothers. 'I'm The One' werd al tijdens de clubjaren van Van Halen gespeeld en kende elke keer een andere gitaarsolo van Eddie.

Van Halen - Van Halen B

Kant B
01 Jamie's Cryin
'Jamie's Cryin' was het enige nummer van de eerste elpee die werd geschreven toen de band in de studio aan het werk was voor hun debuutalbum. Om het nummer goed op te kunnen nemen had David Lee Roth besloten om een dag voor de opname te stoppen met roken en drinken om zo zijn stembanden te sparen. Tijdens de opnames van 'Jamie's Cryin' kreeg de zanger van producer Templeman te horen dat hij te soft klonk. Nadat hij aan Templeman had uitgelegd hoe dat kwam kreeg Roth van Templeman te horen dat hij snel in zijn oude gewoontes moest terugkeren. Roth at een cheeseburger, dronk een blikje fris en rookte daarna een stevige joint. 'Jamie's Cryin' zou daarna in één keer perfect opgenomen worden. Samples van 'Jamie's Cryin' waren in 1989 te horen in het nummer 'Wild Thing' van Tone Loc.

02 Atomic Punk
'Atomic Punk' was een nummer dat al sinds 1977 werd gespeeld door Van Halen en die veelal werd opgevolgd door een brute drumsolo van Alex van Halen. 'Atomic Punk' viel ook op omdat het één van de weinige nummers van Van Halen was zonder achtergrondzang. Volgens Eddie van Halen was ook de band Black Sabbath een inspiratiebron voor dit liedje.

03 Feel Your Love Tonight
Ook 'Feel Your Love Tonight' was een nummer van de Warner Brothers demo. Het liedje was geschreven om te worden beluisterd met je liefje vanaf de achterbank van een vette Amerikaanse auto.

04 Little Dreamer
Met 'Little Dreamer' liet David Lee Roth goed horen dat hij over een prima zangstem beschikte. Het nummer, dat al sinds 1977 door Van Halen werd gespeeld, zou in 1984 worden uitgebracht als B-kant van de single 'Hot For Teacher'.

05 Ice Cream Man
Het door John Brim geschreven 'Ice Cream Man' werd eerder opgenomen door Elmore James. David Lee Roth zong het nummer al voordat hij deel uitmaakte van Van Halen. Het nummer werd van 1976 tot 2015 bijna 600 keer gespeeld door de groep.

06 On Fire
'On Fire' stond al sinds 1976 op de setlist van Van Halen. Met uitzondering van de zang werd deze track in één keer opgenomen en liet goed horen dat de mannen hun heavy metal predikaat zeker verdienden. Van Halen gaf een nieuwe dimensie aan het begrip.