Marsverkenner na 10 jaar nog volop actief

Ook op zijn oude dag doet Marsverkenner Opportunity nog opmerkelijke ontdekkingen. De na tien arbeidsjaren nog uitzonderlijk vitale ruimterobot heeft vastgesteld dat ook aan de rand van de Endeavour-krater leven mogelijk moet zijn geweest. Omdat dat gebied veel eerder is ontstaan dan de streken waar eerder levenvriendelijke omstandigheden werden ontdekt, moeten wetenschappers nu rekening houden met veel ouder Marsleven dan ze tot dusver deden.

De Endeavour-krater is ontstaan tijdens het zogeheten Noachische tijdperk; volgens onderzoekers zo'n drieënhalf tot vierenhalf miljard jaar geleden. Nu Opportunity aanwijzingen heeft gevonden dat het gebied destijds ijzerrijke kleimineralen, stromend water en een gunstige zuurgraad had, kan Mars dus vier miljard jaar geleden al levende wezens hebben geherbergd.

Het is de zoveelste waardevolle vondst van de schijnbaar onvermoeibare Opportunity. Vrijdag 24 januari viert de Marsrover zijn tiende arbeidsjubileum en hij lijdt inmiddels aan wat ouderdomskwaaltjes. De verkenner kampt met artrose in zijn robotarm en rijdt vanwege een onwillig voorwiel voornamelijk nog achteruit. Toch laat het Marswagentje zich hierdoor niet uit het veld slaan. Zijn missie zou oorspronkelijk maar een maand of drie duren, maar Opportunity blijft werken tot hij erbij neervalt.

Opportunity landde op 24 januari 2004 Amerikaanse tijd - in Nederland was het reeds de 25e - op het zuidelijk halfrond van Mars, enkele weken na zijn broertje Spirit. Al vlug deed de rover een van de belangrijkste ontdekkingen op de rode planeet. Hij vond aanwijzingen dat het stoffige en koude hemellichaam in het verleden een warmer en natter klimaat had. Onlangs ontdekte de verkenner bovendien dat het water in de Endeavour-krater ooit veel drinkbaarder was dan gedacht.

De Spirit kwam terecht op een minder interessante plek en moest enige tijd rijden voor hij geologisch bewijs voor de aanwezigheid van water in het verleden vond. Deze rover viel in 2010 stil en zit sindsdien vast in het Marszand.

Opportunity gaat ondertussen onverschrokken voort, voortgedreven door zijn zonnepanelen. Zijn blitsere broertje Curiosity houdt hem sinds 2012 gezelschap. Maar Opportunity moet zich wellicht zorgen maken: hij heeft zijn einde immers niet in eigen hand. Als de Marsverkenner blijft weigeren met pensioen te gaan, grijpt zijn broodheer mogelijk in. Het ruimtewagentje kost de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA ruim tien miljoen dollar per jaar en bekijkt jaarlijks of zij Opportunity niet beter kan afdanken.