Zuid-Afrikaan Terre'Blanche begraven

Mannen gehuld in camouflagekleding, met pistolen rond hun middel, en kleine meisjes in hun zondagse kledij verzamelden zich vrijdag in het noordwesten van Zuid-Afrika voor de begrafenis van de blanke racist Eugène Terre'Blanche, die zaterdag door twee van zijn zwarte medewerkers werd doodgeslagen.

De veiligheidsmaatregelen rond de begrafenis waren uitvoerig, een politiehelikopter cirkelde boven de kerk waar honderden rouwenden al uren voor de begrafenis bijeen waren gekomen. Ze zongen daar het Zuid-Afrikaanse volkslied uit de tijd van de apartheid, terwijl de kist met Terre'Blanche's stoffelijk overschot werd binnengedragen.

De dood van de racistenleider heeft tot dusverre geen nieuw geweld aangewakkerd. Wel zijn de gebeurtenissen van vlak na zijn dood een teken dat raciale spanningen in Zuid-Afrika, zestien jaar na de afschaffing van de apartheid, nog altijd onder de oppervlakte sluimeren.

Witte militanten, die in Terre'Blanche hun leider zagen, zeggen dat zijn dood bewijst dat blanken niet veilig zijn onder de heerschappij van de zwarte meerderheid in Zuid-Afrika. Zwarte leiders zeggen dat misdaadbestrijding -of slachtoffers nu zwart of blank zijn- de prioriteit heeft in een land met een van de hoogste misdaadcijfers ter wereld.

André Visagie, de secretaris-generaal van de Afrikaner Weerstandsbeweging, de beweging van Terre'Blanche, en Julius Malema, leider van de jeugdbeweging van het African National Congress, verpersoonlijken de tweespalt misschien wel het beste. Visagie kwam deze week in het nieuws toen hij boos wegliep uit een live uitgezonden tv-debat, terwijl hij een zwarte analiste nariep: "Ik ben nog niet klaar met jou!"

Malema gaf donderdag een persconferentie waarop hij, in weerwil van een verbod van zijn partij, een lied zong over het slaan van blanke boeren. Een journalist van de BBC werd door hem van racisme beticht en de zaal uit gewezen. Malema kan rekenen op de steun van veel arme zwarte Zuid-Afrikanen, die, levend in het rijkste land op het Afrikaanse continent, hun armoede niet door het ANC gekeerd hebben zien worden. Het grootste deel van de zwarte bevolking is nu zelfs armer dan zij ten tijde van de apartheid was.