Het jaar van het cynisme

Het begint al met onze Grondwet. Vrijheid van meningsuiting? Vinden we in Nederland allemaal helemaal belangrijk, maar alleen voor mensen uit ons eigen straatje. Zelfs de mensen die zichzelf verlicht noemen willen alleen vrijheid van meningsuiting voor mensen die zijzelf ook als verlicht zien. Een puik stukje verlichting, moet ik zeggen. Gelukkig heb je dan nog onze stuurman in woelige tijden, de antirevolutionair Donner. Terwijl Balkenende handen zit te schudden met de Europese elite, tovert de jongste telg uit de Donner-dynastie het ene na het andere fantastische plan uit zijn mouw. Zijn recente idee om het artikel over godslastering weer uit de mottenballen te halen zal dan ook zeker de Darwin-award voor meest vooruitstrevende oplossing winnen.

Maar dan! Is de afgelopen jaren de grijze massa, het onderdrukte proletariaat, de ‘Jan Modaal’, niet eindelijk opgestaan na de komst van de Fortuyn? Nee, de LPF – de zogenaamde vertegenwoordiger van het ontevreden poletariaat – is al lang en breed uitgeteld en haar vervanger D66 is een heuse concurrent van Donner in het verzinnen van relevante plannen. Ook de PvdA, die nu weer op de eerste rang zit als het gaat om de status als volkspartij, deed mij niet echt hoopvol stemmen. Het geweldige manifest van de sociaal-democraten was een goede weerspiegeling van de vasthoudendheid en concreetheid van haar leider, Wouter Bos. En ook van klein links en klein christelijk kwam vooral gejammer en gezeur. Hetgeen we nu al jaren mogen aanhoren, aangezien het lang geleden is dat één van deze kleine partijen ooit eens mocht aantreden in een kabinet. Sinds de lengte van dagen vormt het publiek een eeuwig oor voor het gestamel van deze partijen, maar ook van de oppositie in het algemeen.

Hazes ging dood. Bernhard ging dood. Van Gogh ging dood. Een moord is inderdaad triest voor de persoon in kwestie en vooral zijn nabestaanden, maar al snel werd duidelijk dat deze gevallen niet onopgemerkt aan het Nederlandse volk voorbij mochten gaan. Bij Van Gogh verdrongen publieke figuren zich om hem de hemel in te prijzen en excessieve labels aan de moord mee te geven, bij Bernhard overheerste toch vooral de trots, terwijl zelfs zijn overduidelijk foute daden werden vergoelijkt. Bij Hazes werd even fijntjes vergeten dat het hier om een zuiplap eerste klas ging, niet bepaald het voorbeeld van een goede, moderne vader. Evenwel werd ook hij compleet bewierookt. ‘Over de doden niets dan goeds’ was relevanter dan ooit, dit jaar.

En dan het buitenland. Zegt Beslan u iets? Madrid, elf maart? Darfur? Irak? Daar tegenover kan ik slechts de oranje revolutie in Oekraïne zetten. De herverkiezing van Bush zie ik als lichtelijk negatief, doch niet als een ramp. Niet omdat ik Bush zijn standpunten nu zo adoreer, maar wel omdat Kerry waarschijnlijk niet veel beter zou zijn. De VN was eerder een brandpunt van interne problemen dan een organisatie die volkeren moet binden. En zo zou ik nog een heel pandemonium van misstanden kunnen schetsen.

Cynici hebben zowaar gelijk gekregen dit jaar. Ik had altijd een gereserveerde mening tegenover mijn cynische medemens. Maar dit jaar is de hunne.