In Memoriam: Andy Tielman

Gisteren is zanger en gitarist Andy Tielman overleden. Andy Tielman was met recht een pionier te noemen in de Nederlandse muziekwereld. De legendarische indomuzikant draaide meer dan een halve eeuw mee in de muziekbusiness en dat is voor FOK! genoeg reden om terug te kijken op het leven van Andy Tielman.

Andy Tielman wordt geboren op 30 mei 1936 in Makassar, Celebes, Indonesië. Vanaf 1945 speelt Andy samen met zijn broers Reggy, Ponthon, Loulou (Herman Lawrence), zus Jane (Janette Loraine) en vader Herman in The Timor Rhythm Brothers. Bij de optredens wordt de groep aangekondigt door moeder Flora Lorine. Vader Herman was kapitein bij het KNIL en had in een Japans gevangenenkamp gezeten. De groep treedt regelmatig op voor de Nederlandse soldaten en gaat op tournee langs de grote Indonesische steden met Nederlandse acts als De Skymasters en De Ramblers. 

 
Breda 1957.

In december 1949 wordt Indonesië onafhankelijk van Nederland en de familie Tielman mag met hun groep optreden voor Soekarno in zijn paleis in Djakarta. In 1951 horen de indo's het nummer Guitar Boogie van Arthur Smith op de radio. In een interview zou hij hierover zeggen: "dit is het eerste liedje waar mijn broers en ik toen al een rock'n'roll draai aan gaven door er drums aan toe te voegen." Na de kennismaking met het nieuwe geluid van de populaire muziek gaat Andy als eerste in meerdere bandjes spelen. Zo zit hij in The Starlights en treedt hij ook regelmatig op met de Hawaiian-band van Freddy Wehner.

Andy, Reggy, Ponthon en Loulou gaan vanaf 1957 verder onder de naam The 4 T's. De familie was vertrokken uit Indonesië en had een nieuw thuis gevonden in Breda. De grote doorbraak volgt in 1958 op de Brusselse wereldtenstoonstelling Expo'58 waar de groep zes maanden lang optreedt. In 1959 gaat de groep met Circus Muller op reis door West-Europa. The 4 T's was de eerste groep in Europa die optrad met Gibson Les Paul-gitaren. Van de groep verschijnt een singeltje, Rock Little Baby Of Mine, op een Belgisch label. Vanaf dat moment is de groep regelmatig in Duitsland te vinden. 

Tielman brothers - Black Eyes (1960)

In 1960 wordt de groep uitgebreid met gitarist Franky Luyten en de naam verandert in The Tielman Brothers. De groep speelt voornamelijk in Duitsland en krijgt daar in 1962 een platencontract van Ariola aangeboden. In 1963 raken Andy en Reggy betrokken bij een zwaar auto-ongeluk. Andy ligt een paar dagen in coma en heeft zijn arm op acht plaatsen gebroken. Na een behoorlijke tijd revalideren keert Andy weer terug in de band maar gaat zich meer richten op het zingen. De Tielman Brothers zouden in diverse bezettingen blijven bestaan tot aan het einde van de jaren zestig. Hun allergrootste hit scoren ze in 1967 met het nummer Little Bird die de 7e plaats in de Top 40 haalt.

Aan het begin van de jaren zeventig gaat Andy verder onder de naam Andy Tielman and The Indonesians. De naam zou trouwens al weer snel terug veranderd worden in Tielman Brothers, inmiddels een begrip in Nederland. Andy zelf is niet altijd over Nederland te spreken. In 1989 komt Tielman in opsraak als hij weigert mee te werken aan een tv-programma over 'minderheden'. In 1994 zegt Andy in een interview met de Leeuwarder Courant: "Er waren nog meer dingen die me dwars zaten, maar de vanzelfsprekendheid waarmee er, na al die jaren werken in Nederland, van uit werd gegaan dat ik bij de een of andere minderheid hoorde, was de druppel die de emmer deed overlopen. Ik heb nog gezegd: 'Jullie zien Gullit toch ook niet als Surinamer, maar als Nederlandse voetballer.' Maar ik had er opeens zo genoeg van dat ik tegen Carmen (zijn vrouw - red.) heb gezegd: 'Ik wil weg'."

Andy verkast naar Australië waar hij jarenlang woont. Tot zijn grote verbazing wordt hij dan uiteindelijk op de Australische televisie erkent als Nederlandse muzikant als hij bij een optreden wordt aangekondigt als 'the Dutch perfroming Artist Andy Tielman'. Midden jaren negentig keert Tielman weer terug naar Nederland. Aan het einde van de 20e eeuw gaat het wat minder goed met Andy. Zo wordt de muzikant in 1999 failliet verklaard. Andy Tielman vocht zijn leven lang tegen stereotypen en vooroordelen. Toch was hij de man die de  rock-'n-roll naar Nederland bracht en diverse generaties liet genieten van zijn bijzondere vingervlugheid op de 10-snarige gitaar. Nederland is weer een markante muzikant armer. Dat hij moge rusten in vrede.