'Tradwife influencers': terug naar de fifties?

Gelijke rechten voor mannen en vrouwen in partnerschap, op het werk en in de maatschappij - we zijn er nog lang niet, maar we zijn op de goede weg. Of toch niet? Uit een nieuw onderzoek van het markt- en opinieonderzoeksinstituut Ipsos blijkt dat 60 procent van de Duitse mannen vindt dat het genoeg is, tegenover slechts 38 procent van de vrouwen.

Er is een trend naar een terugkeer naar traditionele rollen, vooral onder jongere mensen. Volgens het onderzoek van Ipsos gelooft meer dan een derde van de millennials dat een man die thuis blijft en voor de kinderen zorgt niet mannelijk is. Een trend die ook online wordt gezien.

"Een vrouw heeft twee vragen in het leven: wat moet ik dragen en wat moet ik koken?" De zin komt uit een advertentie uit de jaren 1950. In die tijd was het meestal de man die het geld mee naar huis bracht. De vrouw zorgde voor het huishouden, voor zijn fysieke welzijn en steunde hem, uiteraard altijd goed gekapt en netjes gekleed.

Trend op TikTok en Instagram
De traditionele rolverdeling is nog steeds geen verleden tijd - het is zelfs een trend op TikTok en Instagram. De jonge influencers noemen zichzelf 'tradwives', traditionele vrouwen of huisvrouwen, die de zorg voor huis en haard als het meest wenselijke doel zien.

Carolina Tolstik is een van hen; onder de naam 'Malischka' deelt ze haar dagelijks leven op sociale media, of beter gezegd: een stukje ervan. De 27-jarige voormalige lerares basisschool woont al een paar jaar met haar vriend op Mallorca en omschrijft zichzelf als een 'thuisblijfster'.

Haar posts op TikTok zijn overdreven en humoristisch, zegt ze, en ze ziet zichzelf als een feminist. "Ik zou nooit zeggen dat ik tegen vrouwenrechten ben. Integendeel, ik vind dat iedereen moet doen wat hem gelukkig maakt. En voor mij houdt dat ook in dat ik ervoor kies om huisvrouw te worden. Ik krijg veel aanmoediging van huisvrouwen die zeggen: eindelijk worden we gezien. We worden opgemerkt."

Kritiek wijst ze van de hand: "Natuurlijk is dit polariserend als je als vrouw een zware dag hebt gehad, acht uur op kantoor hebt gezeten, in de regen naar huis bent gefietst. En dan zie je iemand op internet in de stralende zon een taart bakken en zeggen dat dit is hoe mijn dagelijks leven eruit ziet."

Tolstik presenteert zichzelf als een moderne jonge vrouw. Daarentegen zien veel influencers in de tradwife scene eruit als personages uit oude zwart-wit films. Stijve jurken van natuurlijk linnen, gebloemde blouses en zwierige rokken. Omringd door de vrolijke kudde kinderen roeren ze hun zuurdesem in houten schalen, draperen ze liefdevol boeketten bloemen en worden ze nooit moe om de zegeningen van het tradwife leven in woord en geschrift aan te prijzen.

Veel van deze verhalen komen vooral uit de VS. Ze zijn vaak zeer religieus, zien de traditionele rolverdeling als door God gegeven en vrouwen als ondergeschikt aan mannen. En in tegenstelling tot bijvoorbeeld cosplayers op middeleeuwse markten, die aan het eind van de dag hun leren jerkins uittrekken en weer terugglijden in jeans en T-shirts, lijken deze 'traditionele' vrouwen hun rol 24/7 te leven. In elk opzicht.

'Een terugkeer naar anti-feminisme'
Een wereldbeeld dat Theresa Brückner met grote scepsis bekijkt. De social media-expert uit Berlijn is zelf moeder, actief op Insta onder @theresaliebt en op YouTube en werkt als voorganger voor de kerk in de digitale ruimte in het kerkdistrict Tempelhof-Schöneberg.

"We zien een terugkeer naar anti-feminisme," zegt Brückner. Daar zit een wereldbeeld en ook een ideologie achter. "Vooral in de VS wordt het vaak in verband gebracht met extreemrechts. Het is niet iets onschuldigs en het is niet iets dat alleen maar een beetje pampagras in beeld brengt en op dit punt iets leuks presenteert."

Het gaat erom dat je iets probeert te verkopen, zegt Brückner. "Een patriarchale structuur en een machtsonevenwicht waarbij vrouwen minder waard zijn dan mannen omdat ze ondergeschikt moeten zijn."

Vrouwen die afhankelijk zijn van mannen
Duitse tradwife accounts verspreiden deze denkwijze ook steeds meer. De gebruiker tradwifefactory bijvoorbeeld: "Als mijn man nee zegt, dan is het een nee. Ik discussieer er niet over, ik zeur niet en ik vraag niets. Als mijn man nee zegt, dan is daar altijd een reden voor. Namelijk dat hij mijn kant van de zaak al heeft beoordeeld, een beslissing heeft genomen en een besluit heeft genomen. Verdere discussies en gezeur van mijn kant zou niet alleen respectloos zijn, maar ook leiden tot een gebrek aan vertrouwen in ons huwelijk. Mijn man heeft altijd het laatste woord."

Volgens haar betekent dit ook dat de vrouw financieel afhankelijk is van de man. "Ik ben op mijn hoede voor mannen die altijd verwachten dat een vrouw in loondienst is en het vooral geweldig vinden als een vrouw financieel onafhankelijk is." Ze vindt dat deze mannen zich aan hun verantwoordelijkheden willen onttrekken.

Theresa Brückner zegt: "Natuurlijk kunnen mensen zelf beslissen welke relatievorm ze aangaan. Er schuilt echter altijd een gevaar in een vorm van bescherming. In hoeverre is dit relatiemodel  voldoende om ervoor te zorgen dat een vrouw in staat is om zelf haar boontjes te doppen als haar man er niet meer is en ze er alleen voor staat?"

En wie betaalt het luxe leven?
Veel accounts tonen niet alleen gelukkige gezinnen, maar ook ruime huizen, prachtige tuinen, weilanden en dieren. Voor de social media-expert is dit een indicatie om kritischer te kijken.

"Wat zit erachter? Wat zie je op de achtergrond? Wat voor soort huis is het? Wat zit er financieel achter?" vraagt Brückner. "Als je alleen al googelt op een Thermomix, hoeveel geld dat kost. Dan wordt al snel duidelijk dat je dit niet alleen kunt verdienen door thuis je eigen eten te maken, het moet ook op een of andere manier gefinancierd worden."

De influencers laten de vraag onbeantwoord.

Tradwife op social media als verdienmodel
In het interview maakt Carolina Tolstik er geen geheim van dat ze financieel onafhankelijk is van haar partner en dat ze ook serieus "naast" haar baan als huisvrouw als influencer werkt - zoals veel tradwives of thuis blijvende meisjes. "Haar dagelijks leven bestaat ook uit filmen, video's bewerken en niet alleen maar matcha latte drinken en aan yoga doen," zegt Tolstik.

Kijkers zien slechts een klein deel. "Maar alles wat er achter de schermen gebeurt - samenwerkingen en contracten en alles erop en eraan - dat wordt helemaal niet getoond. En ik bedoel, wat is het nut? Ik denk niet dat een van mijn kijkers geïnteresseerd zou zijn in mij die zes uur lang aan het werk is op mijn laptop."

Uiterlijke schijn of realiteit
Misschien zou het het beeld van het verdienmodel de brave new housewife world een beetje ontkrachten. Welk advies heeft social media-expert Brückner voor ouders wiens kinderen gefascineerd zijn door deze influencers ? "Het bevorderen van mediawijsheid. Want ook online is niet alles wat het lijkt".