Nationale Indiëherdenking 2021
Het is vandaag precies 76 jaar geleden dat er een einde kwam aan de Japanse bezetting van voormalig Nederlands-Indië. Nederland herdenkt daarom vandaag de capitulatie van Japan, de slachtoffers van Japanse bezetting en het einde van de Tweede Wereldoorlog. De Nationale Indiëherdenking vindt plaats bij het Indisch Monument in Den Haag en is vanaf 12.05u live te volgen via NPO1, NPO Nieuws, op NOS.nl en in de app.
In tegenstelling tot vorig jaar zal de Nationale Indiëherdenking dit jaar weer plaatsvinden met publiek. Vanwege de coronapandemie is het aantal bezoekers wel beperkt tot 1000 genodigden. De Stichting Nationale Herdenking 15 augustus 1945 roept het publiek op om vooral thuis te blijven. De herdenking bij het iconische Indisch Monument wordt ook bijgewoond door diverse hoogwaardigheidsbekleders, waaronder minister-president Mark Rutte, staatssecretaris Paul Blokhuis en de kersverse voorzitter van de herdenkingsstichting Thom de Graaf. Ook zal de Indonesische ambassadeur opnieuw acte de présence geven, iets dat binnen Indisch Nederland niet door iedereen wordt gewaardeerd. Het is een publiek geheim dat slachtoffers en nabestaanden grote moeite hebben met de aanwezigheid van de ambassadeur, nu Indonesië haar rol bij de Bersiap blijft ontkennen.
Tijdens de herdenking zullen verder onder andere generaal-majoor der mariniers b.d. Frank van Kappen en de 96-jarige Loek Middel een voordracht houden. Premier Rutte en staatssecretaris Blokhuis zullen namens de Raad van Ministers van het Koninkrijk der Nederlanden de eerste krans leggen. Zij zullen worden gevolgd door mevrouw Nora Valk en luitenant-kolonel b.d. Peter Bergman. Hun kransen zijn bedoeld voor respectievelijk de burger- en militaire slachtoffers. Ook Henk Itzig Heine zal samen met zijn dochter Karen en kleinzoon Rick de drie-generatie-krans leggen. Heine overleefde onder andere het beruchte Goebeng-transport, dat tijdens de Bersiap in een Indonesische hinderlaag reed. Daarbij werden circa 150 Nederlanders, voornamelijk vrouwen en kinderen, meedogenloos afgeslacht.
De Nationale Indiëherdenking vindt ieder jaar plaats op 15 augustus. Het is de dag waarop Japan in 1945 capituleerde, pas nadat de Amerikanen atoombommen gooiden op achtereenvolgens Hiroshima en Nagasaki én de Sovjet-Unie Japan de oorlog verklaarde. Daarmee kwam officieel een einde aan de bezetting van Nederlands-Indië en Tweede Wereldoorlog. In totaal zijn er tijdens de oorlog in Azië, zowel binnen als buiten de jappenkampen, zeker 25.000 (Indische) Nederlanders in gevangenschap om het leven gekomen. (Krijgs)gevangenen werden ingezet als dwangarbeiders, bijvoorbeeld aan de beruchte Dodenspoorwegen, of in (oorlogs)fabrieken en mijnen diep in Japan, maar ook als Troostmeisjes. Hoeveel doden er onder de Buitenkampers zijn gevallen is onduidelijk. Ook het aantal doden onder de inheemse bevolking is onbekend.
Voor veel Nederlanders betekende 15 augustus 1945 geen einde van oorlog, want niet kort daarna brak de Bersiap aan, dat Maleis is voor “Wees paraat” of “Geef acht!”. Het is de strijdkreet van Indonesische (para)militaire organisaties en bendes, die vrijwel direct na de capitulatie dood en verderf zaaiden onder met name niet-Indonesiërs in voormalig Nederlands-Indië. Het exacte aantal Nederlandse (burger)slachtoffers dat tijdens de Bersiap is gevallen is tot op de dag van vandaag onduidelijk. De schattingen variëren tussen de 5.000 en 30.000 doden en 15.0 00 vermisten. Ook Chinezen, Molukkers en andere groepen werden slachtoffer, al is onduidelijk hoeveel. Het geweld tegen én de moordpartijen op de burgerbevolking stopten niet na 1946, maar ging door tot eind jaren 40. Medio 1947 was er opnieuw sprake van een explosie van geweld, die ook wel wordt aangeduid als de Tweede Bersiap.
Herdenking einde WWII Nederlands Indië« 15-08-2021 (Foto: DJMO)
