'Breek onderhandelingen VS af'

De onderhandelingen die de Europese Unie voert met de Verenigde Staten over een vrijhandelsakkoord zouden moeten worden afgebroken. Dat vindt Europarlementariër Thijs Berman (PvdA) in reactie op de onthulling van Der Spiegel dat de VS de vertegenwoordiging van de EU in Washington afluistert.

"Als de Verenigde Staten met ons een handelsakkoord willen afsluiten, zijn we daarin zeer geïnteresseerd", licht Berman toe. "Maar het veronderstelt wel dat het om twee partners gaat die elkaar vertrouwen. En de EU-ambassade is nu net de plek waar vertrouwelijk moeten kunnen worden gesproken over de opties in de onderhandelingen. Er moet een zeer duidelijk signaal komen dat dit niet kan."

D66-collega Sophie in 't Veld wil, net als Berman, snel opheldering over de kwestie. "Als het allemaal waar is, is het zeer onverkwikkelijk. Wat zeggen deze praktijken over de trans-Atlantische verhoudingen?" Dat de VS diplomaten van de EU afluistert, vindt ze niet heel verrassend. "Dit is the real world."

Het afbreken van de onderhandelingen over een vrijhandelsakkoord vanwege het afluisteren vindt In 't Veld dan ook niet aan de orde. "We zijn aan het onderhandelen, en er zitten voor ons veel voordelen aan zo'n vrijhandelsakkoord. Zolang er nog geen handtekening onder staat, kun je gewoon dooronderhandelen."

In plaats daarvan vindt de D66-politica dat Europa en Nederland eindelijk eens hun tanden moeten laten zien op het terrein van de samenwerking met de VS inzake politie, justitie en veiligheid. Dat betrekt In 't Veld nadrukkelijk ook op de berichten die via klokkenluider Edward Snowden aan het licht kwamen over het op grote schaal meekijken naar wat Europeanen doen via diensten van onder meer Google en Facebook.

"We wringen ons al twaalf jaar in alle bochten om het de Amerikanen naar de zin te maken", zo licht In 't Veld toe, die de Europeanen van 'grenzeloze naïviteit' beschuldigt. "De Amerikanen hebben maling aan afspraken." De Amerikanen hebben de toegang tot de gegevens van zo veel Europeanen volgens haar niet nodig. Ze wijst erop dat de daders van terreuraanslagen eigenlijk altijd al bekend waren.

De Europese Commissie en de regeringsleiders hebben volgens haar nu de morele plicht om het antiterreurbeleid te evalueren. Ook het Nederlandse kabinet zou zich daar volgens haar hard voor moeten maken.

Eerder reageerde onder anderen voorzitter van het Europees Parlement Martin Schulz geschokt en bezorgd op de berichten over de Amerikaanse spionage. Hij waarschuwde voor 'ernstige gevolgen' voor de relaties tussen Europa en de VS.

Het Duitse opinieweekblad Der Spiegel meldde zaterdag dat de Amerikaanse geheime dienst NSA afluisterapparatuur heeft geplaatst in de EU-vertegenwoordiging in Washington. Ook zou vanuit het NAVO-hoofdkwartier in Brussel zijn geprobeerd elektronisch in te breken in een EU-gebouw waar ministers en regeringsleiders vergaderen en intern overleggen.

Der Spiegel baseert zich op geheime documenten in het bezit van klokkenluider Edward Snowden.