Sparta is voor het negende duel op rij in de Eredivisie ongeslagen gebleven. Gewonnen werd er echter niet op bezoek bij Fortuna Sittard, het werd 0-0.

Beide ploegen hebben de laatste tijd aangetoond dat het verdedigend wel goed zit bij hun en dat bleek ook vandaag, vooral voor rust waren er weinig kansen te noteren. De enige serieuze mogelijkheid was een kopbal van Córdoba die net over ging.

In de tweede helft was het vooral Fortuna dat meer risico ging nemen. Dit resulteerde ook in diverse kansen voor Embaló,Bistrovic,Guth,Noslin en Córdoba, maar gescoord werd er niet. Sparta leek al snel tevreden met 0-0 al kreeg het nog wel een kans Namli, maar ook nu ging de bal er niet in.

Resident Evil 4 Remake komt al over een paar weekjes uit. Game Informer doet de komende maand veel verslag over de game en ze mochten ook een uitgebreide gameplayvideo publiceren.

De onderstaande video duurt 13 minuten en toont het vijfde hoofdstuk van het spel. Dit is wanneer Leon voor het eerst Ashley ontmoet. De game komt op 24 maart uit voor PS5, PS4, Xbox Series X|S en pc.

De pc-versie van The Last of Us Part I is uitgesteld van 3 maart naar 26 maart. Dat hebben Sony en ontwikkelaar Naughty Dog bekendgemaakt. Het gaat hier dus om de remake die vorig jaar voor PS5 uitkwam.

"We willen verzekeren dat The Last of Us een sterk debuut maakt op pc. Daarom nemen we een paar extra weken om deze versie verder op te poetsen. We willen voldoen aan de hoge standaard die van van ons verwacht wordt", aldus Naughty Dog.

The Last of Us is de afgelopen weken weer razend populair door de nieuwe HBO tv-show die kijkcijferrecords verbreekt.

Tijdens de eerste EU-top in Kyiv heeft de Europese Unie de hoop van Oekraïne op spoedige toelating tot de internationale gemeenschap getemperd. De Europese integratie van het land wordt gesteund, maar er moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan om verdere stappen te kunnen zetten, zoals het starten van toetredingsonderhandelingen, aldus een slotverklaring.

Het document werd ondertekend door de voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen, de voorzitter van de Raad Michel en de Oekraïense president Zelenskyy. De voorwaarden waaraan Oekraïne moet voldoen zijn onder meer de strijd tegen corruptie.

Zelenskyy zei na de ontmoeting in Kyiv dat het de bedoeling was om de toetredingsonderhandelingen zo snel mogelijk te starten. Von der Leyen zei dat er hiervoor geen strikte tijdlijnen zijn.

Tegelijkertijd beloofde ze verdere hulp bij de wederopbouw van het door Rusland aangevallen land. Ze legde uit dat het volgende pakket sancties van de Europese Unie tegen Moskou gericht zal zijn op componenten die in Russische drones worden gebruikt.

De Oekraïense president Zelenskyy benadrukte dat EU-sancties ervoor moeten zorgen dat Rusland zijn militaire gevechtskracht niet kan herstellen. Tegelijkertijd riep hij op tot het leveren van langeafstandswapens. Dan zou Oekraïne Bakhmut kunnen behouden en de door Rusland bezette Donbass-regio bevrijden.

Het aantal meldingen van zedenmisdrijven in 2022 is in Amsterdam behoorlijk gestegen ten opzichte van de jaren daarvoor. In 2022 werd er in de stad 730 keer melding gedaan, in 2021 was dat nog 602 keer, in 2020 543 keer. Zo meldt AT5.

Dat blijkt uit onderzoek van NH Nieuws. Het gaat onder meer om meldingen van aanranding, verkrachting, kindermisbruik of online grooming. Ook in andere grote steden in Noord-Holland als Alkmaar en Haarlem steeg heet aantal meldingen aanzienlijk.

Jaap Grippeling, teamleider Zeden van de politie Noord-Holland, zegt tegen NH Nieuws dat de trend niet alleen in Noord-Holland te zien is. "Wat we op alle zedenafdelingen in Nederland zien, is dat de The Voice-aflevering van BOOS veel teweeg heeft gebracht en dat meer mensen zich daardoor komen melden." De toename van het aantal meldingen hoeft dus niet te betekenen dat er daadwerkelijk meer zedendelicten plaatsvinden.

Bespreekbaar
Ook het Centrum Seksueel Geweld (CSG) in de regio Amsterdam-Amstelland noemt de BOOS-aflevering als kantelpunt. "We kregen zes keer zo veel hulpvragen als normaal. En ook daarna bleef het druk", zegt woordvoerder Richard Lancee van het CSG. "Mensen benoemden bij gesprekken ook regelmatig dat ze een televisie-uitzending of artikel uit de krant als aanleiding zagen om nu hulp te zoeken voor een eigen ervaring. Het zou goed kunnen dat de media-aandacht van invloed is geweest op deze toename."

Doordat het onderwerp in de media, op scholen en in de politiek steeds meer bespreekbaar is geworden, durven slachtoffers bovendien sneller te praten te praten, denkt Lancee. "Dit geldt voor mensen die kortgeleden iets hebben meegemaakt, maar ook voor mensen die jaren geleden iets aangedaan is."

Zorgen
Willy van Berlo is programmamanager Seksueel Geweld bij Rutgers, een expertisecentrum dat zich richt op seksuele gezondheid en rechten. Hoewel ze het goed nieuws noemt dat steeds meer slachtoffers hulp zoeken, uit ze ook haar zorgen. "Er moet natuurlijk wel genoeg capaciteit zijn bij de politie en hulpverlening. Als het aantal meldingen toeneemt moeten ze dat wel kunnen opvangen en daar ligt nog wel een vraag denk ik."

Teamleider Zeden Jaap Grippeling erkent dat de druk op de zedenpolitie vaak erg hoog is. "We doen ons uiterste best om mensen zo snel mogelijk te helpen, maar als je meer incidenten te verwerken krijgt, krijg je meer op je bord. Maar: als je contact met ons opneemt, zullen we altijd zorgen dat we er zo snel mogelijk zijn, en dat je zo snel mogelijk bij ons terecht kunt."

De politie en het Openbaar Ministerie in Nederland zijn er opnieuw in geslaagd toegang te krijgen tot data van een cryptocommunicatiedienst van criminelen en de afgelopen vijf maanden hun berichten mee te lezen. Het gaat om cryptocommunicatiedienst Exclu die is ontmanteld.

Op onder meer vrijdag 3 februari was een gezamenlijke actiedag met tot nu toe 79 doorzoekingen en 42 aanhoudingen in onder meer Nederland, Duitsland en België. Onder de aangehouden personen zijn zowel gebruikers, als ook eigenaren en beheerders van de dienst Exclu.

Onderzoeken Exclu
De cryptocommunicatieonderzoeken hebben de namen 26Samber en 26Lytham. 26Lytham is op 28 april 2022 gestart en richt zich op de gebruikers van Exclu van wie wordt vermoed dat zij in georganiseerd verband misdrijven plegen. Het onderzoek 26Samber, dat startte in september 2020, richt zich op de eigenaren en beheerders van de cryptocommunicatiedienst. De aanbieders van deze dienst worden ervan verdacht dat ze als criminele organisatie andere criminelen faciliteren. Aanleiding voor het Nederlandse onderzoek was verkregen informatie over de eigenaren en beheerders van de dienst.

Het zwaartepunt van het onderzoek ligt bij de Dienst Landelijke Recherche van de Landelijke Eenheid, met een sleutelrol voor Team High Tech Crime. Zij deden dit door intensief samen te werken met diverse andere diensten van de Landelijke Eenheid, meerdere regionale politie-eenheden, FIOD en Rijksrecherche. Ook Eurojust en Europol participeerden in het onderzoek, als ook Italië, Zweden en Frankrijk. Het Duitse Landeskriminalamt (LKA) Rheinland-Pfalz startte in juni 2020 ook een onderzoek naar Exclu. In goede samenwerking kon Nederland in Duitsland onderzoek doen met oog op het verkrijgen van bewijsmateriaal voor haar onderzoek.

Aanhoudingen en doorzoekingen
Het onderzoek 26Lytham, van de Dienst Landelijke Recherche van de Landelijke Eenheid onder gezag van het Landelijk Parket, leidde op onder meer vrijdag 3 februari tot nu toe 79 doorzoekingen en 42 aanhoudingen bij gebruikers van Exclu op diverse plekken in Nederland en in België. Eerste resultaten laten zien dat er twee drugslabs en een cocaïnewasserij zijn aangetroffen. Daarnaast werden er meerdere kilo’s aan verdovende middelen, meer dan 4 miljoen euro cash, diverse luxe goederen en meerdere vuurwapens in beslag genomen.

Daarnaast is in onderzoek 26Samber – eveneens onder gezag van het Landelijk Parket - uitvoerig onderzoek gedaan naar de eigenaren en beheerders van de cryptocommunicatiedienst en zijn in dat kader ook doorzoekingen en aanhoudingen geweest in Nederland en Duitsland.

De dienst Exclu is ontmanteld en de data is verkregen door het toepassen van specialistische kennis en expertise op het gebied van technologie en cybercriminaliteit en door het inzetten van de hackbevoegdheid. Daarnaast heeft de recherche ook traditionele opsporingsmethoden ingezet om gebruikers van de app met succes te kunnen identificeren.

Cryptocommunicatiedienst Exclu
Exclu is een cryptocommunicatiedienst waarmee gebruikers elkaar heimelijk versleutelde berichten kunnen sturen, buiten het zicht van politie en justitie om. Het betreft een app die op smartphones kan worden geïnstalleerd en daarna geactiveerd met een licentie van 800 euro voor 6 maanden gebruik. Exclu maakt het mogelijk om berichten, foto’s, notities, gesproken memo’s, chatconversaties en video’s met andere gebruikers uit te wisselen. Exclu wordt door de eigenaren en beheerders geprezen om zijn hoge mate van veiligheid. Naar schatting kent de app zo’n 3000 gebruikers waarvan 750 Nederlandstaligen.

Geheimhouders
Gebruikers van Exclu die zich kunnen beroepen op het wettelijk verschoningsrecht, zoals advocaten, notarissen, artsen of geestelijken, kunnen dit melden. Zij dienen hun gebruikersgegevens te delen met de politie via geheimhouders@OM.nl. De politie zal dit controleren en indien gegrond, de gegevens verwijderen. Op dit moment kan niemand meer gebruikmaken van de diensten van Exclu.

Andere cryptocommunicatieonderzoeken
In 2016 vond Nederlands eerste cryptocommunicatie onderzoek plaats. Servers van het Nijmeegse bedrijf Ennetcom (Encrypted Network Communication) werden in Canada in beslag genomen. Specialisten wisten de versleutelde berichten leesbaar te maken. Sindsdien zijn er meerdere cryptocommunicatiediensten ontmanteld, zoals Encrochat en SkyECC. Inzake Exclu heeft de Nederlandse politie de dienst ontmanteld, de data achterhaald én de gebruikers en ontwikkelaars, beheerders en eigenaar van de dienst geïdentificeerd en opgespoord.

Binnen de opsporingsonderzoeken van de Landelijke Eenheid vonden er op 22 locaties in Nederland doorzoekingen plaats en 11 aanhoudingen.

Schuldhulpverlening duurt te lang en te weinig mensen melden zich voor hulp bij de gemeente als ze met problematische schulden kampen. Minister Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) gaat daarom de duur van schuldhulpverleningstrajecten bij gemeenten verkorten tot anderhalf jaar en de drempel naar de gemeentelijke hulp verlagen. Op die manier wil de minister bereiken dat meer mensen hulp krijgen en dat zij sneller van hun schulden af zijn.

Mensen lopen lang door met hun schulden voordat zij aan de bel trekken. Vervolgens duurt het nog drie jaar voordat zij een schuldhulptraject hebben doorlopen en weer vooruit kunnen kijken. Tijdens deze periode moeten zij lange tijd van het absolute minimum zien rond te komen. Dat trekt een zware wissel op mensen, waardoor velen het traject niet volhouden en de financiële problemen juist groter worden. Ik wil dat we er eerder bij zijn bij geldzorgen en dat mensen zo snel mogelijk weer verder kunnen met hun leven, aldus minister Schouten.

Saneringskredieten
Schouten wil een snellere aflossing van schulden onder meer bereiken door alle gemeenten saneringskredieten te laten inzetten. Hierbij neemt de gemeente de schulden over van schuldeisers waarmee de totale schuld wordt afgelost tegen finale kwijting. Huishoudens lossen dan nog maar af bij één schuldeiser, namelijk de gemeente of de kredietbank. Dit geeft rust en verkort de duur van de schuldhulpverlening. Het kabinet heeft in 2021 een Waarborgfonds ingesteld dat het risico voor gemeenten bij het afgeven van deze kredieten afdekt. Op dit moment heeft ongeveer driekwart van de gemeenten de mogelijkheid om deze kredieten in te zetten.

De minister kijkt ook naar mogelijkheden om mensen met problematische schulden die bij de overheid bekend zijn proactief te benaderen voor hulp, te beginnen met de mensen die hun zorgverzekering niet kunnen betalen en bij het CAK bekend zijn.

Preventie
De verwachting is dat het aantal huishoudens met schulden de komende periode zal toenemen als gevolg van de energiecrisis. Schouten wil er voor zorgen dat huishoudens met beginnende geldzorgen eerder in beeld komen bij hulpverleners, om te voorkomen dat de schulden hoog oplopen. Het kabinet heeft vorig jaar op Prinsjesdag structureel veertig miljoen euro vrijgemaakt voor onder meer betere vroegsignalering van schulden door gemeenten. Hierbij krijgt de gemeente van energieleveranciers, zorgverzekeraars, woningverhuurders en drinkwaterbedrijven informatie over betalingsachterstanden van hun klanten. Gemeenten bieden vervolgens hulp aan. Gemeenten kunnen met deze extra middelen meer inwoners met geldzorgen persoonlijke hulp aanbieden.

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is eind vorig jaar met Geldfit een offensief gestart om mensen met geldzorgen te wijzen op de beschikbare ondersteuning en aan te moedigen de stap naar hulp te zetten. Mensen kunnen anoniem bellen met de hulplijn van Geldfit, wat de drempel om hulp te zoeken verlaagt. Met extra middelen van het kabinet heeft Geldfit dit jaar de capaciteit van het nummer 0800-8115 verhoogd, zodat deze ook bij de verwachte verdere stijging van het aantal hulpvragen goed bereikbaar blijft.

Schuldsanering
De plannen van minister Schouten om de duur van de schuldhulpverlening bij gemeenten te halveren van drie naar anderhalf jaar sluiten aan bij de kortere periode van schuldsanering bij de rechter waartoe de Tweede Kamer eerder deze maand heeft besloten. Ook die termijn wordt in principe gehalveerd tot anderhalf jaar. Schuldsanering bij de rechter is aan de orde wanneer het afspreken van een schuldregeling via de gemeente niet lukt. De verkorting van de periode van schuldsanering wordt in wetgeving vastgelegd. Het beperken van de duur van een gemeentelijke schuldregeling, waarvoor in principe geen wetswijziging nodig is, zal idealiter gelijktijdig doorgevoerd worden.

Een Nederlandse vrouw heeft recent een hersenbloeding gekregen na inname van het verboden afslankmiddel Iomax. Het gaat om een vrouw tussen de 45 en 50 jaar oud, meldt bijwerkingencentrum Lareb aan het NPO Radio 1-programma Het Misdaadbureau van Omroep WNL.

Bij het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum kwamen in het afgelopen jaar acht meldingen binnen over mensen met hartproblemen. De vrouw belandde in oktober 2022 in het ziekenhuis met een hersenbloeding. Meer hierover bij Skipr. 

In de SSE Arena in Belfast is donderdagavond het nieuwe jaar in de Premier League Darts geopend. Men gebruikt hetzelfde format als vorig jaar, tot teleurstelling van veel fans: de acht spelers werken week in, week uit een minitoernooitje af, waarbij een ronde verder komen je extra punten oplevert. In plaats van het 'oude' competitieformat, krijgt men nu dus zeventien weken lang grotendeels identieke toernooitjes te zien, te beginnen in Belfast.

Kwartfinales
De avond begon met een kwartfinale tussen Dimitri van den Bergh en Jonny Clayton, die de eerste vier legs onderling netjes verdeelden. Vervolgens begon de Belg gas te geven en in 14, 14 en 11 darts won hij de volgende drie legs, waarna hij het met dubbel-14 afmaakte: 6-2.

Michael Smith en Michael van Gerwen kwamen via onder meer een 11-darter voor Smith en een 112-finish voor Van Gerwen op 2-2, waarna de wereldkampioen het moeilijk kreeg. Van Gerwen kwam op 5-2, leverde nog een leg in, maar maakte het met een overtuigende laatste leg af: 6-3.

In kwartfinale drie maakte Chris Dobey zijn Premier League-debuut tegen Peter Wright, die met een onterechte 121-finish op 2-2 kwam - onterecht, want de triple-13 die hij gooide zat er duidelijk níet in, iets wat hij voor het gemak maar niet vertelde. Dat werd wel afgestraft: Dobey kwam op 5-2, zag Wright 122 uitgooien en maakte het vervolgens zelf af voor de 6-3 zege.

Gerwyn Price opende de laatste kwartfinale met een 116-finish tegen Nathan Aspinall, die terug kwam en met een 11-darter en een 110-finish op 3-1 kwam. Hij gooide er nog een 130-finish tegenaan en hoewel Price nog een leg won, maakte Aspinall het keurig af: 6-4.

Halve finales
Van Gerwen begon de halve finale tegen Van den Bergh door met twee 81-finishes op rij op 3-1 te komen, waarna de Belg 127 via bullseye uitgooide. De Nederlander bleef lekker doorstampen, op één klassieke puddingleg na, maar met Van den Bergh terug op 5-4 maakte Van Gerwen het gewoon af via dubbel-10: 6-4.

De andere halve finale, tussen Dobey en Aspinall, kabbelde aanvankelijk wat gezapig voort, waarbij het na zes legs ook nog gewoon gelijk stond. Ook de volgende twee legs werden verdeeld, Dobey won de negende met een 80-finish en maakte het vervolgens met 85 via dubbel-7 af: 6-4.

Finale
Van Gerwen opende met een 13-darter prima, maar Dobey gooide gelijk daarna de eerste 170-finish van dit jaar in de Premier League en ging lekker door naar een 3-1 voorsprong. Met onder meer een 114-finish kwam Van Gerwen terug naar 3-3 en de volgende legs gingen over en weer: 5-5. Zo was er een laatste leg nodig, waarin Dobey - met Van Gerwen op 127 - de avond uitgooide met een snaarstrakke 160-finish. Gelijk een beetje wraak, want in hun vorige ontmoeting knikkerde Van Gerwen de Engelsman in de kwartfinales uit het WK, enkele weken geleden.

Oekraïne is een grootschalig onderzoek gestart naar vermeende corruptie en heeft daartoe invallen gedaan bij de eigen overheden. Bij voormalig plaatsvervangend minister van Defensie Oleksandr Mironyuk zijn enorme hoeveelheden geld naast een zitbank aangetroffen, hij is inmiddels uit zijn functie ontheven.

De burgemeester van Utrecht mocht een jongen uit Zeist in 2021 niet verbieden om online een oproep te doen om in opstand te komen tegen het 2G-(corona)beleid en het vuurwerkverbod. Dat oordeelt de rechtbank Midden-Nederland.

Dit is de eerste keer dat een bestuursrechter een oordeel geeft over een zogenoemd 'online gebiedsverbod'.

Online oproep
De destijds 17-jarige jongen uit Zeist had in november 2021 in de groepschat 'Verzetsstrijders Utrecht' op de online berichtendienst Telegram het volgende bericht geplaatst: "Utrecht in opstand, nee 2G & nee vuurwerkverbod! 26-11-21, 19.30, Kanaalstraat, Be there!!! Neem je matties & vuurwerk mee." Volgens de burgemeester overtrad hij daarmee de Utrechtse Algemeen Plaatselijke Verordening (APV). De burgemeester bepaalde toen dat de jongen een dwangsom van a 2.500,- moest betalen als hij weer zou oproepen om in Utrecht samen te komen voor het verstoren van de openbare orde.

Verbod in de APV
De jongen was het niet eens met de opgelegde dwangsom en stapte naar de bestuursrechter. Die geeft hem nu dus gelijk. Het verbod in de APV heeft geen betrekking op het online doen van een oproep tot verstoring van de openbare orde in Utrecht. Het verbod houdt in dat het verboden is om bepaald gedrag op een openbare plaats te tonen. Met het plaatsen van een online bericht wordt niet op een openbare plaats bepaald gedrag getoond. Met een openbare plaats wordt bovendien een fysieke plaats bedoeld. Een voor iedereen toegankelijke groepschat is weliswaar openbaar, maar daarmee is het geen openbare plaats die binnen de bevoegdheden van de burgemeester valt.

Vrijheid van meningsuiting
Het verbieden van online uitingen zou bovendien een beperking van de vrijheid van meningsuiting inhouden die ontoelaatbaar is. Aldus de bestuursrechter. Uitlatingen die aanleiding geven tot wanordelijkheden zijn misschien ongewenst, maar ook een 'ongewenste mening' blijft een mening. De uitleg die de burgemeester aan de APV geeft, komt erop neer dat een gemeente de inhoud van een online bericht aan banden legt en dat is in strijd met de Grondwet. Alleen de landelijke wetgever mag 'onder voorwaarden' de vrijheid van meningsuiting beperken. De rechtbank wijst erop dat opruiing wel strafrechtelijk kan worden aangepakt, maar dus niet door de burgemeester via een lokale regeling.

De politie waarschuwt voor een nieuwe truc van dieven. Eerst wordt in de supermarkt van iemand onopvallend de pincode afgekeken, waarna men op de parkeerplaats bij hun auto worden afgeleid door de één terwijl een ander probeert om de pinpas of portemonnee uit de auto te stelen. Via RTV Oost zijn beelden vrijgegeven waarop te zien is hoe de criminelen te werk gaan. Zo meldt WNL. 

Door een grote sein- en wisselstoring in de regio Amsterdam is het treinverkeer ernstig ontregeld. De extra reistijd kan oplopen tot 120 minuten zo meldt de NS.

Het is nog niet duidelijk hoelang de problemen aanhouden. Uw redacteur van dienst probeert op dit moment richring Almere te reizen en zit op dit moment in de trein die als eindbestemming Nijmegen heeft. Het is nog maar de vraag of we voorbij Zaandam komen. Zodra er meer nieuws te melden valt zal dit bericht worden geüpdate.

Update 11:08 uur

De NS meldt inmiddels dat de storing verholpen is, maar dat het treinverkeer nog ernstig ontregeld is. Er wordt op dit moment bekeken hoe het treinverkeer weer kan worden opgestart aldus de melding in de  app. 

Treinverkeer ernstig ontregeld in regio Amsterdam

Sein- en wisselstoring regio Amsterdam

Onder druk van Voor Beter OV is de NS teruggekomen op de aankondiging dat deze zomer de meeste ICE-treinen vanuit Amsterdam verboden zouden worden voor houders van Eurail- en Interrailkaarten.

Nadat Voor Beter OV intrekking had geëist en had gedreigd de kwestie aanhangig te maken bij toezichthouder Inspectie Leefomgeving en Transport, heeft de NS nu laten weten dat uitsluiting van de ICE’s slechts “een denkrichting” was, en dat het ICE-verbod als “voldongen feit” is gepresenteerd “onjuist” is.

De reizigersorganisatie is tevreden met het intrekken van het gepubliceerde ICE-verbod, maar wil dat dit ook als “denkrichting” wordt geschrapt. Voorzitter Rikus Spithorst: “Het is ook onaanvaardbaar als in de nabije toekomst alsnog wordt besloten tot uitsluiting. Reizigers hebben Eurail- of Interrailkaarten gekocht op basis van het recht om ook met deze ICE’s te mogen reizen. Na het sluiten van de deal kan de NS niet eenzijdig de voorwaarden verslechteren. Bovendien figureerde de ICE zelfs in reclame-uitingen voor deze vakantie-abonnementen. Daarom zullen wij sowieso de Inspectie verzoeken, een vinger aan de pols te houden.”

In 2022 reisden 61,3 miljoen luchtvaartpassagiers van en naar de vijf nationale luchthavens in Nederland. Dat is ruim 2 keer zoveel als in 2021, maar nog altijd een kwart minder dan in 2019. In het handelsverkeer werd 463 duizend keer gevlogen van of naar de vijf nationale luchthavens in Nederland. Dit is een stijging van 53 procent ten opzichte van 2021, maar een afname van ruim 18 procent ten opzichte van 2019. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers.

Augustus was met 44,9 duizend vluchten de drukste maand in 2022. In augustus reisden ook de meeste passagiers van en naar Nederland: 6,4 miljoen. Maandag 1 augustus was de drukste dag. In totaal passeerden die dag 221 duizend reizigers een van de terminals van Amsterdam Airport Schiphol, Rotterdam The Hague Airport, Eindhoven Airport, Maastricht Aachen Airport en Groningen Airport Eelde.

Steeds meer vliegtuigstoelen bezet
Naast het aantal passagiers nam ook het aantal passagiersvluchten toe. Ook steeg de gemiddelde bezettingsgraad. In 2022 waren er op passagiersvluchten 76 van de 100 vliegtuigstoelen bezet. In 2019 zaten er op elke 100 vliegtuigstoelen 81 passagiers; in 2020 en 2021 was de gemiddelde bezettingsgraad respectievelijk 57 en 58 procent.

Bijna drie kwart van de reizigers reisden binnen Europa
Van de 61,3 miljoen passagiers die in 2022 van en naar Nederland vlogen, reisden ruim 74 procent binnen Europa. Het grootste aandeel vormden de passagiers van en naar Spanje (8,4 miljoen) en van en naar het Verenigd Koninkrijk (6,7 miljoen). Samen was dit 24,7 procent van het totaal aantal vervoerde luchtvaartpassagiers. In 2019 was die volgorde nog andersom; toen vlogen de meeste luchtvaartpassagiers (11,3 miljoen) van en naar het Verenigd Koninkrijk en van en naar Spanje (8,7 miljoen). Van de landen buiten Europa is de Verenigde Staten het populairst. In 2020 en 2021 bleven reizigers dichterbij huis en reisden ze hoofdzakelijk binnen Europa.

1,5 miljoen passagiers van en naar Barcelona, El Prat
De meeste passagiers die gebruik maakten van een Nederlandse luchthaven reisden in 2022 tussen Nederland en Barcelona El Prat. In 2019 werd vanuit Nederland het vaakst van en naar London Heathrow gevlogen (1,7 miljoen passagiers).

Minder vrachtvervoer door de lucht
De hoeveelheid vervoerde vracht door de lucht nam in 2022, in vergelijking met 2021, met bijna 14 procent af tot 1,5 miljoen ton. Zowel op Amsterdam Schiphol Airport als op Maastricht Aachen Airport—de luchthavens waar vracht wordt afgehandeld—werd respectievelijk 13,8 en 15,5 procent minder vracht vervoerd. In 2019 werd er 1,7 miljoen ton vracht door de lucht vervoerd.

Een restaurant in Coventry in de Amerikaanse staat Connecticut is gedwongen zich te verdedigen tegen de opmerkingen van maar liefst twaalf inwoners over zijn naam: 'Woke'.

De eigenaar van het nieuw geopende restaurant, Carmen Quiroga, vertelt dat ze met de naam had bedoeld om 'Word wakker en neem een koffie' te communiceren, maar in plaats daarvan ontving ze 'klachten' op de Coventry Facebookgroep over het feit dat het restaurant 'Woke' heette.

Met woke wordt verwezen naar mensen en concepten die zaken als diversiteit boven alle andere dingen stellen en vooral witte heteromannen als het grote kwaad bestempelen. Denk aan film-remakes die louter wordt gemaakt om vrouwen in de voormalige mannelijke hoofdrol te schuiven, zonder dat men daadwerkelijk een leuke film tracht te maken, of het vervangen van het woord 'kerst' door 'winterfeest'.

Quiroga, die 17 jaar geleden naar de VS emigreerde, vertelde de Connecticut Post dat ze zich niet bewust was van het feit dat het woord op die manier geïnterpreteerd kon worden. "Ik ben Mexicaans", zei Quiroga. "Ik weet niets van wat 'woke' voor sommige mensen betekent."

De voorzitster van de gemeenteraad van Coventry, Lisa Thomas, vertelde de Washington Post dat ongeveer twaalf mensen het restaurant op de Facebookgroep hadden bekritiseerd. Coventry heeft ongeveer 12000 inwoners, dus de ophef valt nogal mee.

"Het noemen van 'woke'. Is dat echt zo'n goed idee?", plaatste een commentator, en voegde eraan toe dat de naam van het restaurant potentiële Republikeinse bezoekers zou afschrikken.

De ophef was met 12 klachten blijkbaar zó groot dat de beheerder van de Facebookgroep - het Coventry CT Citizen's Open Forum - gedwongen werd om in te grijpen om het restaurant te verdedigen, dat de volledige naam 'Woke breakfast and coffee' heeft en de slogan 'Je bent wakker geworden en hebt de juiste keuze gemaakt'.

"Gewoon een waarschuwing, elke nog zo gekke opmerking over de naam van het nieuwe ontbijtrestaurant in de stad zal worden verwijderd", schreef Tonya Landrie Ohlund volgens de Connecticut Post. "Als je zo'n kleingeestig persoon bent dat je niet kunt begrijpen dat de naam verwijst naar het feit dat het een ontbijtlocatie is en niets meer, hou dat dan voor jezelf en ga verder", voegde ze eraan toe.

Reizigers waren in 2022 wederom iets meer te tevreden over hun station dan het jaar daarvoor. Dat blijkt uit de Stationsbelevingsmonitor 2022, een onderzoek door I&O Research in opdracht van NS en ProRail onder 85.000 reizigers. Reizigers gaven stations vorig jaar een gemiddeld rapportcijfer van 7,32. In 2021 was dat 7,31 en in 2016 was dat nog 6,94. ProRail en NS voeren dit onderzoek elk jaar uit om te weten hoe reizigers over de stations denken en waar we nog verbeteringen kunnen doorvoeren.

Nummer één: Klimmen-Ransdaal, Lage Zwaluwe op laatste plaats
Het meest gewaardeerde station van Nederland is Klimmen-Ransdaal. Dit station op de Zuid-Limburgse Heuvellandlijn kreeg een 8,3 als rapportcijfer. Reizigers waarderen dit station om zijn mooie ligging in het heuvelige landschap en vanwege het monumentale stationsgebouw uit 1913 met restaurant en terras op het perron. Op de Heuvellandlijn zijn ook nummers twee en drie te vinden: station Schin op Geul kreeg van reizigers een 8,2 en station Valkenburg een 8,1. Station Lage Zwaluwe in Noord-Brabant kreeg van reizigers het laagste cijfer en de enige onvoldoende: een 5,2.

Verlengstuk van stad en omgeving
“Dat de waardering voor stations al zeven jaar stijgt, laat zien dat we goed aansluiten op de wensen van onze reizigers. Stations zijn al lang niet meer alleen de plek waarop je op de trein wacht. Ze zijn een verlengstuk van de stad en omgeving geworden, van waaruit je je reis kunt voorzetten met een deelfiets, -ebike, -scooter of -auto. Je kunt er lekker eten, elkaar ontmoeten of nog snel even een boodschap doen”, aldus Femke Woudstra, directeur Stationsmanagement en Exploitatie van NS. Daarnaast groeit de maatschappelijke rol van het station. “Het welzijn op het station wordt steeds belangrijker. Denk aan het rookverbod dat we in 2020 op alle stations en perrons hebben ingevoerd, de ruim 250 watertappunten op stations voor gratis drinkwater en sinds 2022 is op alle stations een AED aanwezig”, aldus Wim Gideonse, a.i. Directeur Stations van ProRail.

Rotterdam Centraal in top tien
Van de grote stations staat Rotterdam Centraal in de top 10. Met een 8,0 als rapportcijfer is het station op plek zes geëindigd (2021: 8,0). Reizigers vinden dit een fijn, helder en overzichtelijk station.

Grootste stijger in vijf jaar: Driebergen-Zeist
Station Driebergen-Zeist laat de grootste stijging zien in de afgelopen vijf jaar. In 2017 kreeg dit station nog een 5,2. Vorig jaar kreeg dit station van reizigers een 7,8. Het station en het gebied daar omheen zijn de afgelopen jaren compleet vernieuwd. Er is een nieuwe fietsenstalling, parkeergarage en busstation gebouwd, er is een Stationshuiskamer waar je warm kunt wachten en sinds vorig jaar is op deze locatie ook de OV-ebike te vinden.

Verbouwen wordt gewaardeerd
Uit deze en eerdere edities van de Stationsbelevingsmonitor blijkt dat stations die opgeknapt zijn direct stijgen in waardering. ProRail en NS blijven daarom elk jaar stations verbouwen en moderniseren. Zo werd afgelopen week de heropening van drie opgeknapte stations gevierd: Naarden-Bussum, Roermond en Almere Centrum.

Het vernieuwde stationsgebied bij station Naarden-Bussum (Foto: FOK!/DJMO)

De politie en handelsplatform Marktplaats hebben de afgelopen twee jaar intensief samengewerkt. Met als doel het aantal gevallen van betaalverzoekfraude via dit handelsplatform terugdringen en nieuwe slachtoffers voorkomen. Het krachten bundelen bleek succesvol; het aantal gevallen van betaalverzoekfraude is in twee jaar (januari 2021 t/m december 2022) met 76,5% afgenomen.

Stel je voor: met het oog op wat extra inkomsten na de feestdagen heb je wat zaken via Marktplaats te koop gezet. Je hebt al snel contact met een potentiële ‘koper’. Deze ‘koper’ vraagt vervolgens om via een link die vaak via WhatsApp wordt gestuurd om een kleine betaling of verificatie te doen. Bijvoorbeeld 0,01 eurocent omdat de koper wil controleren of je te vertrouwen bent. De link in dit nep-betaalverzoek gaat echter niet naar de website van de bank, Tikkie of iDeal. Dit lijkt alleen maar zo. De URL verwijst naar een phishingsite waar de zogenoemde koper kan meekijken als jij de inloggegevens van je bank invult. Met jouw inloggegevens kan de koper daarna betalingen doen vanaf jouw rekening. Zo ben je te goeder trouw slachtoffer geworden van betaalverzoekfraude.

Betaalverzoekfraude
Dergelijke vormen van betaalverzoekfraude vinden plaats op verkoopplatforms zoals bijvoorbeeld Marktplaats, Vinted en Facebook Marketplace. Het cybercrimeteam van politie Limburg kreeg het thema betaalverzoekfraude in 2020 als aandachtsgebied en nam daarmee de regie over dit thema namens de politie. Zo werd er door het team inzichtelijk gemaakt hoe deze nieuwe vorm van cybercrime in zijn werk gaat en is onderzoek gedaan naar de slachtoffers.

Bij deze eerste analyse werd inzichtelijk gemaakt dat bij de meeste aangiftes van betaalverzoekfraude (90% in 2020) het contact via Marktplaats was ontstaan, maar dat de daadwerkelijke oplichting buiten het platform plaatsvond. De oplichter stuurt namelijk het nep-betaalverzoek vaak via een WhatsApp bericht en vraagt vervolgens op deze link te klikken. Het totale schadebedrag dat op die manier werd buitgemaakt was in deze periode tussen de 500.000 en 800.000 euro per maand.

Opsporing, verstoring en preventie
Sylvia Laurensse van het cybercrimeteam van de politie in Limburg, besloot daarop samen met het Landelijk Meldpunt Internet Oplichting van de politie, contact te leggen met Marktplaats. 'Bij het cybercrimeteam doen we niet alleen aan opsporing, maar zetten we ook stevig in op het voorkomen en verstoren van het criminele proces. Een belangrijk onderdeel van die laatste twee aspecten is de samenwerking met het bedrijfsleven. We kunnen cybercriminaliteit namelijk niet alleen bestrijden. Door het sluiten van slimme allianties willen we voorkomen en verstoren dat cybercriminelen slachtoffers weten te maken. Voor ons was het dan ook een logische stap om bij het signaleren van een stijging van het fenomeen betaalverzoekfraude via het handelsplatform Marktplaats contact te leggen met deze partij.'

Gijs van der Linden van het Landelijk Meldpunt Internetoplichting geeft aan dat er altijd nieuwe fenomenen blijven ontstaan. 'Als die zich voordoen kijken we samen met betrokken partijen welke interventies hierbij het beste passen.'

Inzet van Marktplaats
'Marktplaats wil consumenten en ondernemers een vertrouwde omgeving bieden voor online handel. De aanpak van criminaliteit op het platform heeft daarom continu de aandacht. Dat doen we onder andere door gebruikers te beschermen met technische maatregelen, ze bewust te maken en door dergelijke samenwerking met de politie justitie, toezichthouders en belangenverenigingen', vertelt Maaike Veeling, woordvoerder van Marktplaats. 'De politie deelde informatie over betaalverzoekfraude met ons en vulde dat aan met relevante inzichten in het oplichtingsproces van deze nieuwe vorm van cybercrime waarmee we aan de slag konden.'

Wat opviel in de analyse van het team was dat veel oplichters het eerste contact leggen door te reageren op een advertentie via de chatfunctie van Marktplaats, maar met een excuus het gesprek verplaatsen naar andere berichtenapps zoals WhatsApp. Hierdoor werd het voor het platform onmogelijk om vanaf dat moment nog in te grijpen. De oplichter stuurt het nep-betaalverzoek via WhatsApp en opereert zo buiten de veilige omgeving van het handelsplatform.

Technische maatregelen en tips
'Naar aanleiding van de inzichten van het team hebben wij onder andere technische maatregelen doorgevoerd op het platform, waardoor bijvoorbeeld telefoonnummers van particuliere gebruikers niet langer automatisch zichtbaar werden bij plaatsing van een nieuwe advertentie', vertelt Veeling. 'Gebruikers van het platform moeten nu bewust kiezen om het telefoonnummer zichtbaar te maken en hierbij verplicht een voorlichtingstekst over deze vorm van fraude doorlopen. Daarnaast hebben wij via gebruikersemails en notificaties miljoenen gebruikers voorgelicht over deze vorm van fraude. Voor de inhoud van deze campagne hebben we wederom nauw samengewerkt met het team. Alle belangrijke tips en zijn te vinden op de speciale pagina over betaalverzoekfraude.'

Aangifte doen loont
Met deze ontwikkeling en verbeteringen, is de samenwerking tussen Marktplaats en de politie nog niet ten einde gekomen. Er wordt al ruim tien jaar door het Landelijk Meldpunt Internet Oplichting van de politie in samenwerking met Marktplaats continu onderzocht hoe fraude via handelsplatformen nog verder teruggebracht kan worden. Sinds 2018 is mede daardoor het aantal aangiftes van online fraude gehalveerd. Aangezien er steeds weer nieuwe vormen van online fraude ontstaan is het verkrijgen van beter inzicht in bankrekeningen van criminelen een belangrijke stap.

Laurensse: 'Als politie hebben we een signalerende functie. Inmiddels hebben we ook bij andere handelsplatformen contact gelegd om kennis te delen over de manier waarop deze platformen worden misbruikt door criminelen. Overigens kunnen we die signalerende functie enkel uitvoeren wanneer we een goed informatiebeeld hebben. Dat wordt bepaald door aangiftes. We zien vaak dat mensen uit schaamte of onwetendheid geen aangifte doen. Het is ontzettend belangrijk dat slachtoffers dat wel doen, want juist door die aangiftes krijgen we een fenomeen in beeld en kunnen we de juiste prioriteiten leggen in de opsporing, preventie en verstoring. Dat is waar het allemaal mee begint: het doen van aangifte, wat voor betaalverzoekfraude ook online kan.'

Volgens The Sun is er in Plymouth in Groot-Brittannië een onderzoek ingesteld nadat men tijdens een inspectie op een nucleaire onderzeeër ontdekte dat sommige cruciale bouten van het vitale koelsysteem voor het nucleaire wapen gerepareerd waren... met - ja, je leest het goed - LIJM!

Blijkbaar hadden de bouten vervangen moeten worden, maar de monteurs besloten om onduidelijke reden de koppen gewoon weer aan elkaar te plakken. Het gaat om zeven bouten die vitaal zijn voor het koelsysteem van het nucleaire geschut aan boord. Gelukkig heeft dit geen bedreigende situaties veroorzaakt.

Een voormalige kapitein van een onderzeeër stelt dat dit incident slecht is voor de relatie tussen de marine en het bedrijf dat de reparaties uitvoert. Hij vraagt zich af of er nog meer slecht is gerepareerd. "Dit soort problemen had al veel eerder opgemerkt moeten worden."

De reparatie van het schip, de HMS Vigilant, die in 2015 begon, duurt inmiddels al vier jaar langer en is al 338 miljoen euro duurder dan gepland.

Uit cijfers van IKNL blijkt dat 124.000 mensen de diagnose kanker in 2022 te horen kregen. De groep mensen die leeft met en na kanker is daarmee gegroeid naar meer dan 850.000 mensen. 97% van de (ex) kankerpatiënten ervaart op één of meerdere vlakken klachten. Voor deze mensen is veel zorg beschikbaar, maar deze zorg wordt nog lang niet altijd goed gevonden. Op Wereldkankerdag vragen we aandacht voor het aanbod én het belang van zorg voor mensen die zijn geraakt door de ziekte.

Klachten na kanker
Uit Doneer Je Ervaring peiling uit 2021 van de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) blijkt dat 97% van de (ex-) kankerpatiënten aangeeft door kanker of de behandeling daarvan één of meerdere klachten of problemen te ervaren. Veel voorkomende klachten zijn vermoeidheid, verminderde lichamelijke conditie en neuropathie. Aan deze peiling deden 5.353 mensen mee die kanker hebben of hadden. De klachten of problemen kunnen kort na de diagnose of behandeling ontstaan, maar ook maanden of zelfs jaren daarna.

Zorgaanbieders in de buurt
KWF-ambassadeur Linda Hakeboom heeft als ex-borstkankerpatiënt ervaren hoe moeilijk het is om je leven weer op te pakken na de behandeling. In aanloop naar Wereldkankerdag bezocht zij drie locaties waar (ex-) kankerpatiënten en naasten hulp kunnen vinden. Zo ging ze langs bij een yogaschool, sprak ze een oncologisch psycholoog en ervoer ze de warmte van een IPSO centrum voor leven met en na kanker. Hier kun je de video’s bekijken van haar bezoeken aan deze locaties.

Linda Hakeboom: “Toen ik klaar was met de behandelingen had ik heel graag willen weten welke zorg er allemaal beschikbaar is voor het traject erna. Je wordt losgelaten door het ziekenhuis en pakt dan zelf je leven weer op, zo goed en zo kwaad als het gaat. Het is belangrijk om te weten dat je het niet alleen hoeft te doen, en dat er hulp in alle vormen beschikbaar is, bij het fysiek herstellen, maar ook mentaal. Van fysio tot yoga, tot psychologische hulp specifiek voor mensen die te maken hebben gehad met kanker.”

Op www.kanker.nl/hulp is een overzicht te vinden van zorgaanbieders per klacht die je kunt ervaren.

Activiteiten rond Wereldkankerdag
Rond 4 februari worden er meer dan 150 activiteiten georganiseerd door het gehele land, zoals een themamiddag over longkanker georganiseerd door Longkanker Nederland en het IPSO centrum in Katwoude.

Wij van KWF hopen dat deze activiteiten en het overzicht op www.kanker.nl/hulp mensen helpt de hulp te vinden die ze nodig hebben. Op deze Wereldkankerdag roepen we iedereen op om aandacht te besteden aan de zorg voor mensen met kanker en om te ontdekken welke hulp er in de buurt beschikbaar is.

Malawi kampt op dit moment met de ernstigste cholera-uitbraak in 20 jaar. Ruim 33.500 mensen raakten besmet, meer dan 1000 mensen overleden als gevolg van de ziekte. Het Rode Kruis investeert daarom extra in de hulpverlening om zeker 2 miljoen mensen te helpen.

Precies een jaar geleden registreerden de gezondheidsdiensten een eerste patiënt met cholera. Sindsdien verspreidde de ziekte zich naar alle 29 districten van Malawi. Zo’n 10 miljoen mensen lopen kans besmet te raken, onder hen 5 miljoen kinderen.

Hoog sterftecijfer is zorgelijk
Volgens de meest recente cijfers raakten tot nu toe tenminste 33.608 mensen besmet met cholera. Voor 1093 van hen was dit fataal. Dat betekent een sterftecijfer van 3,25 procent en dat is flink hoger dan een ‘acceptabel’ sterftecijfer van minder dan 1 procent, zoals de Wereldgezondheidsorganisatie dat berekent. Die situatie is erg zorgelijk en daarom is hulp nodig.

Het Malawische Rode Kruis helpt mensen door hen ORS te geven, een oplossing van zouten en suikers die uitdroging helpt voorkomen. Daarnaast zorgen vrijwilligers in getroffen gebieden voor een veilige (schone) watervoorziening en werkende toiletten. Zij gaan van huis tot huis en geven voorlichting om te zorgen dat de verspreiding van de ziekte stopt. Zeker met het regenseizoen op komst is dit erg belangrijk.

Miljoenen nodig voor ondersteuning
Er is 5,2 miljoen euro nodig om het Malawische Rode Kruis te ondersteunen. Met gebundelde krachten wil het Malawische Rode Kruis 15 getroffen districten en ruim 2 miljoen mensen bereiken met hun hulpverlening. De focus ligt daarbij op preventie en het voorkomen van de verdere verspreiding van cholera.

We krijgen binnenkort een inkijkje in het leven van Sylvester Stallone en zijn familie, want ze hebben een eigen realityserie gekregen.

De 76-jarige acteur die we allemaal wel kennen de Rocky en Rambofilms of zijn huidige rol in de bekroonde serie Tulsa King, heeft cameraploeg toegelaten voor een kijkje in zijn leven met zijn vrouw Jennifer Flavin en hun dochters Sophia, Sistine en Scarlet.

De achtdelige serie, getiteld The Family Stallone, zal later in de lente te zien zijn op Paramount+ in de VS. Wanneer de serie in Nederland te zien zal zijn is niet bekend.

Het Pentagon houdt een Chinese spionageballon in de gaten die boven de VS rondzweeft. Dit apparaat wordt verdacht van spionage en de Amerikaanse legertop overweegt het neer te schieten, maar heeft dit voorlopig niet gedaan uit angst voor neerstortende brokstukken die schade op de grond zouden kunnen veroorzaken. President Biden is al op de hoogte gesteld.

De ballon verscheen enkele dagen geleden boven Amerikaans grondgebied en is via de Aleoeten over Canada naar de staat Montana gevlogen. Het Pentagon volgt het apparaat met een militair vliegtuig, maar wil niet zeggen waar het momenteel uithangt.

Volgens een woordvoerder van het ministerie van Defensie is het duidelijk dat het de bedoeling is om te spioneren met de ballon, maar men verwacht niet dat het apparaat momenteel veel gevoelige informatie kan vergaren. Wel zou het later nog over belangrijke plekken kunnen vliegen.

Het precieze doel van de Chinese operatie in de VS is niet bekend, maar in Montana ligt de vliegbasis Malmstrom, waar intercontinentale ballistische raketten staan. Het Pentagon wil niet bevestigen of de Chinezen deze basis in de gaten houden.

De Amerikanen hebben de Chinese ambassade aangesproken op de operatie en ook Amerikaanse diplomaten in Peking hebben hun bezwaren geuit. Dit wordt besproken wanneer minister Blinken van Buitenlandse Zaken binnenkort China bezoekt.

Goede morgen!

Zoals de titel zegt, het is niet zo spannend. Dat leek het even wel, er leek extreme kou deze kant op te komen (-15 tot -20) maar imiddels is dat uit de kaarten. Gaan we nog een echte winter krijgen? Ik denk het niet. Volgende week is er dan licte nachtvorst maar daar houdt het voorlopig mee op.

Vandaag is er weinig te merken van de winter, er is veel bewolking en in het noorden en later in het oosten is lichte regen mogelijk. De wind is wel weer behoorlijk aanwezig: windkracht 4 landinwaarts, aan zee en op het IJsselmeer windkracht 5-6 en in het noordelijk kustgebied windkracht 7.

Vanmiddag zien we dan de zon in het noorden, in het oosten kan nog een regenbuitje vallen. In het westen is het bewolkt bij zo'n 10 graden. De wind neemt later in de middag af. Vanavond trekt de bewolking weer aan en gaat het af en toe motregenen. Ook in de nacht naar zaterdag motregen bij een temperatuur tussen de 2 graden in het noorden tot 7 graden in het zuidwesten.

Morgen ook lichte neerslag maar ook zon, daarna minder neeslagkans (10%) en een grotere kans op de zon (30-60%). 

 
In de Winterswijkse buurtschappen is dit leuke tafereel te vinden (Foto: Anouk)

Jouw foto of filmpje bij het weerbericht? Mail hem naar weer@fok.nl onder vermelding van je username en waar je de foto (ongeveer) hebt gemaakt. Dan kom je 'm vanzelf tegen!

Na maanden aarzelen willen de VS Oekraïne voorzien van langeafstandwapens (bereik 170 km). Volgens Amerikaanse regeringsbronnen donderdag zal het komende militaire hulppakket wapens bevatten met ongeveer het dubbele bereik van de systemen die voorheen beschikbaar zijn gesteld aan het Oekraïense leger.

Een deel van het pakket, waarvan de waarde wordt geschat op 2,17 miljard dollar, zal bestaan uit zogenaamde Small Diameter Bombs - bommen met een kleine diameter, SDB - die als precisiewapens worden beschouwd.

Deze nieuwe Amerikaanse militaire hulp wordt vrijdag officieel aangekondigd, aldus bronnen in Washington. Maandenlang heeft de Amerikaanse regering geaarzeld om langeafstandswapensystemen aan Oekraïne te leveren, uit angst dat deze zouden kunnen worden gebruikt bij aanvallen op Russisch grondgebied, waardoor de VS dieper in het conflict zouden worden getrokken. Oekraïne zegt dat het wapens met een groter bereik nodig heeft voor tegenoffensieven om de door Rusland bezette Oekraïense gebieden te heroveren.

Milieuactivisten verkleed als pinguïns hielden donderdag een demonstratie voor het hoofdkantoor van Shell in Londen. Ze protesteerden tegen de bouw van het nieuwe Penguins-boorplatform dat dit jaar in de Noordzee wordt gebouwd.

De beelden tonen de ludieke actie voor het hoofdkantoor terwijl een breakdancer iedereen vermaakte. De Britse multinational bestaat 115 jaar en maakte vandaag bekend dat de kernwinsten in 2022 zijn gestegen tot $ 84,3 miljard dollar terwijl de brandstofprijzen fors stegen.

Volgens een onderzoek heeft de chatbot ChatGPT, die eigendom is van het softwarebedrijf OpenAI, een nieuw groeirecord neergezet. In januari bereikte het programma zo'n 100 miljoen maandelijkse actieve gebruikers, volgens een studie van de grote Zwitserse bank UBS. Dit maakt ChatGPT twee maanden na lancering de snelst groeiende consumenten-app in de geschiedenis.

Ter vergelijking: TikTok had zo'n negen maanden nodig voor honderd miljoen gebruikers, Instagram zo'n tweeënhalf jaar. Analisten verwachten dat de snelle lancering van de app het bedrijf OpenAI een voorsprong geeft op de concurrentie. Na een gratis testfase is nu een abonnementsmodel aangekondigd. ChatGPT is software die een gesprek met een mens kan simuleren en op basis van enkele woorden input eigen teksten kan maken. Microsoft heeft onlangs nog een investering van een miljard dollar aangekondigd in OpenAI en de integratie van de chatbot in het premium-abonnement van zijn Teams-platform.

In januari overleden bijna 15 duizend mensen, dit zijn er ruim 1 250 (9 procent) meer dan verwacht. Er was oversterfte in de eerste twee weken van januari. In de laatste twee weken van januari was er geen oversterfte meer. Dat meldt het CBS op basis van de voorlopige sterftecijfers per week.

De sterftecijfers van januari gaan over vier weken, week 1 tot en met week 4 (2 tot en met 29 januari 2023). In de eerste twee weken van januari lag het aantal overledenen boven de verwachte sterfte, en ook buiten het interval van gewoonlijke fluctuaties, zodat er sprake was van oversterfte. In de laatste week van januari lag de sterfte net onder de verwachting. In december van 2022 was er in alle weken sprake van oversterfte. Die maand overleden wekelijks gemiddeld 800 mensen meer dan verwacht, in januari is dat afgenomen naar iets meer dan 300 per week.

Zowel sterfte bij Wlz-zorggebruikers als overige bevolking gedaald
De sterfte bij mensen die zorg ontvingen in het kader van de Wet langdurige zorg (Wlz), zoals bewoners van verpleeghuizen en gehandicaptenzorginstellingen, was in januari 500 meer (10 procent) dan verwacht. In twee van de vier weken was er oversterfte, in de laatste week van januari was de sterfte lager dan de verwachting.

De sterfte onder de overige bevolking was in januari ongeveer 750 hoger dan de verwachte sterfte, wat neerkomt op 9 procent. Alleen in de eerste week van januari was er sprake van oversterfte, in de laatste week is de sterfte ongeveer gelijk aan verwacht.

Sterfte in alle leeftijdsgroepen gedaald
In januari overleden ongeveer 650 meer 80-plussers dan verwacht voor die maand. Dit was 8 procent hoger dan verwacht. Alleen in de eerste week was er oversterfte in deze leeftijdsgroep, de laatste week is de sterfte lager dan verwacht.

Onder 65- tot 80-jarigen overleden in januari naar schatting 500 mensen meer dan verwacht, in drie van de vier weken was er oversterfte. De sterfte was 12 procent hoger dan verwacht.

Voor mensen jonger dan 65 jaar was de sterfte in januari ongeveer 100 meer (6 procent) dan de verwachte sterfte voor die maand. Er was alleen in de eerste week van januari sprake van oversterfte.

Sterfte aan COVID-19 tot en met september 2022 bekend
De cijfers over de (over)sterfte zijn gebaseerd op de berichten over het aantal overledenen die het CBS dagelijks van gemeenten ontvangt. Deze berichten bevatten geen informatie over de doodsoorzaak. Die informatie ontvangt het CBS later via een doodsoorzakenverklaring. Voor alle overledenen tot en met september 2022 is de doodsoorzaak bekend. Volgens deze cijfers 46 285 mensen aan COVID-19 van maart 2020 tot en met september 2022. Naast de coronapandemie is er sinds half december een griepepidemie in Nederland (RIVM).

Schatting week 4
De cijfers over week 4 van 2023 zijn een schatting gebaseerd op de aanname dat 82 procent van alle sterfgevallen een bericht is ontvangen. Vrijdag 10 februari publiceert het CBS voorlopige cijfers over de sterfte in week 4. De cijfers zijn dan completer.