Tsjernobyl

20 jaar geleden was de plaats Tsjernobyl nergens echt bekend. Gelegen in het noorden van Oekraïne lag er een stadje met ongeveer 15.000 inwoners, nu woont er bijna niemand meer. Het is uitgestorven en verlaten, evenals grote stukken gebied eromheen. Heden ten dagen is Tsjernobyl een bekende plek, een plek vol verdriet en pijn waarvan de naweeën nog steeds zeer duidelijk aanwezig zijn. Een gigantische gebied is besmet met radioactieve straling omdat op 26 april zich er een zeer grote ramp voltrok.

26 april 1986
Een complexe test wordt uitgevoerd in kernreactor nummer 4 van de kerncentrale in Tsjernobyl. Voor deze test moest het veiligheidssysteem van de reactor worden uitgeschakeld. Door verschillende fouten raakte het koelwater echter zeer verhit. Hierdoor sloeg de reactor op hol en raakte alles nog verder verhit. Door de extreme hitte en druk scheurden de leidingen van het koelsysteem en ontsnapte er radioactieve stroom in de atmosfeer. De ontploffing van 's nachts plaats, toen de bewoners van Tsjernobyl nog sliepen
Bij de brand en explosie kwamen slechts 31 mensen om, slechts omdat vele duizenden nog zouden sterven. De evacuatie kwam pas laat opgang. Pas na 10 dagen waren de meeste mensen geëvacueerd. Zo'n 3.500 bewoners bleven liever in het gebied. Slechts 400 bewoners van de 3.500 zijn nog inleven. Alle gestorvenen zijn gestorven aan de gevolgen van de straling. Geschat wordt dat het doden aantal echter nog veel hoger ligt dan dit getal omdat in de wijde omgeving nog steeds een abnormale hoeveelheid sterft aan kanker en andere bijverschijnselen van het blootstaan aan de radioactieve straling.

De straling die vrijkwam, trof niet alleen het gebied in de buurt van Tsjernobyl. Rond 2 mei bereikte de radioactieve wolk Nederland en België. In veel gebieden mochten verse groenten en melk niet meer gegeten worden. In sommige gebieden moesten mensen jodiumtabletten innemen om te voorkomen dat hun schildklier het radioactieve jodium zouden opnemen. De schattingen van het aantal mensen die door de straling getroffen zijn lopen ver uiteen. Volgens de WHO hebben 600.000 mensen direct of indirect te maken gehad met de gevolgen. Greenpeace beweert dat er al meer dan 200.000 mensen in totaal al zijn gestorven aan de gevolgen van de ramp. Volgens het Internationaal Atoomenergie Agentschap zijn ongeveer 8000 mensen gestorven aan de gevolgen van Tsjernobyl, andere schatten dit weer hoger, maar hoe dan ook het aantal zal voorlopig nog blijven stijgen.
Doordat Rusland verkeerde informatie over de ramp doorstuurde was het moeilijk voor Europa om de gevaren in te schatten. Anderen beweerde dat Europese regeringen expres de gevolgen en de ernst van de ramp verzwegen uit angst voor paniek. Er bestaat nog steeds veel onduidelijkheid omtrent het gezondheidseffect in West-Europa. Sommige rapporten beweren dat zelfs in West-Europa mensen sterven aan de gevolgen van de ramp, andere beweren dat dit onzin is.

Na de explosie bleef de reactor nog lange tijd in werking, al werd al wel de verdere uitbouw gestopt. De regering van Oekraïne stond lange tijd onder druk om de reactor te sluiten. Na een ontmoeting met Clinton werd er besloten om de reactors in de winter van 2000 te sluiten. 15 december 2000 werd de energiecentrale Tsjenobyl voorgoed gesloten.

Tegenwoordig zijn er nog steeds kerncentrales die hetzelfde type zijn als Tsjernobyl, de meeste staan hiervan in Oost-Europa. Er is ook nog veel te doen over de zogenaamde sarcofaag die reactor 4 afsluit tegen straling. Het blijkt dat op lange termijn dit geen stevige constructie is en velen zijn van mening dat het nu al niet goed meer is. Er zijn plannen voor een grotere en definitieve sarcofaag. Definitief omdat de straling nog eeuwen lang aanwezig zal zijn, langer dan wij kunnen voorzien.

Zie hier voor een prachtige fotoreportage over Tsjernobyl vandaag de dag.
Deze reportage laat goed zien wat de gevolgen zijn van de ramp.