FOK! Staat stil bij het Monument van Joodse erkentelijkheid

Op 23 februari 1950 werd aan het Weesperplein in Amsterdam het Monument van Joodse Erkentelijkheid onthuld. Het monument kwam tot stand op initiatief van een aantal Amsterdamse Joden onder leiding van gemeenteraadslid Maurits de Hartogh (1876 - 1952) en werd ontworpen door de Joodse beeldhouwer Joh. G. (Jobs) Wertheim (1898 - 1977) die tijdens de oorlog met zijn gezin naar Kamp Westerbork en daarna Theresienstadt werd gedeporteerd.

Het monument is van meet af aan omstreden geweest. De toenmalige burgemeester aanvaardde het monument met gemengde gevoelens, zo valt te lezen op het bijschrift bij het monument: "Want hoewel veel weerstand geboden is, zijn zeer velen tekortgeschoten."

Het beeld bestaat uit vijf panelen waarop figuren in reliëf te zien zijn die de tekst verbeelden die erbij staat. Van links naar rechts lezen de panelen:

Berustend in Gods wil (berusting)
Vereend met u in afweer (afweer)
Beschermd door uw liefde (bescherming)
Gesterkt door uw weerstand (weerstand)
Rouwend met u (rouw)


In het centrale paneel staat een vrouw afgebeeld met daarboven de tekst: 1940 – 1945 Aan de beschermers der Nederlandse Joden in bezettingsjaren. Boven op het monument staat een davidster.

Vergetelheid
In 1968 moest het monument plaatsmaken voor de bouw van een metrostation en werd het stilletjes verplaatst naar een plantsoentje aan de Weesperstraat. Nadat het bewuste plantsoen werd aangewezen voor de bouw van het Namenmonument, laaide de discussie over wat er met het monument moest gebeuren weer op. Afgelopen week werd het monument herplaatst op het Weesperplein. Burgemeester Halsema liet bij de onthulling aan AT5 het volgende weten: "We hebben het herplaatst, maar met een uitleg erbij waaruit duidelijk wordt dat de Joodse gemeenschap weinig had om dankbaar voor te zijn en de Amsterdamse bevolking veel had om zich over te schamen." 

Monument van Joodse erkentelijkheid (Foto: FOK!/DJMO)
Monument van Joodse erkentelijkheid (Foto: FOK!/DJMO)Monument van Joodse erkentelijkheid (Foto: FOK!/DJMO)
Monument van Joodse erkentelijkheid (Foto: FOK!/DJMO)Monument van Joodse erkentelijkheid (Foto: FOK!/DJMO)
Monument van Joodse erkentelijkheid (Foto: FOK!/DJMO)Monument van Joodse erkentelijkheid (Foto: FOK!/DJMO)
Monument van Joodse erkentelijkheid (Foto: FOK!/DJMO)Monument van Joodse erkentelijkheid (Foto: FOK!/DJMO)
Monument van Joodse erkentelijkheid (Foto: FOK!/DJMO)