Doctor Who: Kritisch denken is optioneel in Dot and Bubble
De inwoners van Finetime zitten zo enorm vast in hun bubbel, dat ze niet eens zelfstandig over straat kunnen lopen. Ze lopen letterlijk, en herhaaldelijk, gewoon recht tegen een lantaarnpaal aan die ze gewoon kunnen zien staan. Het sociale commentaar van Russell T Davies (RTD) op onze onlinewereld en hoe wij ons daarin bewegen is niet vaak zó over de top, maar het punt kan daardoor ook nauwelijks gemist worden (of juist wel? hmm): jongeren raken door mobiele apparaten en sociale media vervreemd van de wereld om hen heen, en verwaarlozen hun eigen ontwikkeling. Dit artikel bevat spoilers voor de aflevering Dot and Bubble.
Previews voor de aflevering gaven deze vijfde aflevering (ja, we zitten alweer in de tweede helft van dit seizoen) al een beetje een Black Mirror-vibe, vanwege de digitale look, de vrolijke kleuren en natuurlijk het vooruitzicht van een aflevering waarin de mens zich waarschijnlijk, zoals in die Charlie Brooker-serie, bijna vrijwillig in de penarie stort. En die indruk bleek helemaal te kloppen. Dot and Bubble is echter geen Black Mirror: er is meer humor, het is allemaal ietsje overdreven, misschien zelfs te veel, en het is ook geschikt voor jongere kijkers.
Doordat RTD's sociale commentaar zo duidelijk aan de oppervlakte van dit verhaal ligt valt er echter weinig aan te bespreken, maar wellicht moeten we het toch even proberen. Het leven in een bubbel: letterlijk. Dankzij de bubbel die de Dot voor je genereert hoef je niet eens te kijken waar je loopt en Lindy Pepper-Bean zit al zo lang in deze bubbel dat haar brein is vergeten voor zichzelf te denken, zelfs als het aankomt op bedenken welke kant je op moet lopen. Je vraagt je wel af waarom haar huis, haar kantoor en vele andere locaties wel gewoon leuk zijn ingericht, met frisse kleuren (en vaak ronde hoeken natuurlijk, want dat is veiliger) en decoratieve elementen. Als niemand het ooit ziet, wat maakt het dan uit?
Ook in je bubbel kun je alles negeren wat je niet bevalt. De Doctor wordt met een snelle swipe geblokkeerd en Lindy hoeft ook alleen te horen wat ze wil horen van haar vrienden. Ook daar is weinig verhullend aan; het idee van de online bubbel waar je in zit komt immers voort uit dat je alleen daaraan wordt blootgesteld wat je bevalt, zolang je maar blijft scrollen, klikken, swipen of kijken. Kritisch denken is niet nodig. Denken wordt kunstmatig voor je gedaan.
De verhaallijn draait verder om hoe Lindy en haar besties in gevaar zijn omdat er monsters zijn die de inwoners van Finetime levend verorberen. Een eenvoudige monsterdreiging dus, maar met een variatie: de monsters zijn agenten van de Dots, die blijkbaar zelfdenkend zijn geworden, de inwoners van het stadje willen uitroeien en daarbij hebben besloten dat dat per sé in een alfabetische volgorde moet. Daar valt het hele concept van de aflevering toch een beetje in het water, door een wat gebrekkige uitvoering. We zien hoe de Dots ook eigenhandig mensen kunnen doden; die monsters zijn er niet voor vereist. Het is nergens voor nodig om dit alfabetisch te doen, behalve om een soort van kunstmatige spanning in te bouwen in een scène waarin Lindy moet ontdekken dat ze aan de beurt is (en Ricky alfabetisch kan verraden); niet de sterkste elementen in dit RTD-script. Evenals overigens de vraag: hoe laten slakachtige wezens zich besturen door elektronische kunstmatige intelligentie? Waarom gehoorzamen ze, houden ze zich aan die alfabetische volgorde? Hoe wéten ze het überhaupt? Het zijn vragen die RTD niet beantwoordt.
De vraag die zich ook aandient: wat is Finetime eigenlijk? Een kolonie op een niet-aardse planeet waar de luie kinderen van rijkelui zijn geparkeerd? Met welke reden? Waarom hoeven ze maar twee uur te werken? Wat kun je eigenlijk bereiken in die twee uur? En hoe hou je het vol om de hele dag te feesten, als je waarschijnlijk de hele tijd met die bubbel om je hoofd blijft zitten? Lekker feestje trouwens, met al die bubbels. Is de 'homeworld' onze Aarde of iets anders? Uit de aard van Finetime, buiten de bubbels om dus, valt wellicht nog een heel verhaal te spinnen over waar de mensheid als geheel naartoe is gegaan. Opvallend is dat Susan Twist, de moeder van Lindy, door Lindy zelf naar anderen wordt omschreven als 'mummy', in plaats van 'my mummy', alsof zij wellicht ook dient als een virtuele moeder voor alle anderen. Zou het? Het zou de relevantie van Twists rol vergroten. Sowieso is er weer een stapje genomen in het Twist-mysterie (Twisterie?), want de Doctor én Ruby herkennen haar gezicht en weten ook te benoemen waarvan. (En bedenk: de ontmoeting met hiker-Twist in de vorige aflevering is ongedaan gemaakt.)
Eigenlijk is Dot and Bubble de tweede Doctor-lite aflevering op rij; Ncuti Gatwa en ook Millie Gibson zijn sporadisch aanwezig en de meeste screentime is voor Callie Cookie als Lindy, die overigens in haar eentje dit verhaal prima op haar schouders heeft genomen. De laatste scène, met Gatwa in de Doctor-outfit die initieel aan de wereld werd gepresenteerd als 'zijn Doctor-look', is opgenomen op dezelfde dag als die bekendmaking en was, op opnames voor The Giggle na, Gatwa's eerste dag als de lead van Doctor Who, twee weken nadat Gibson in haar eentje was begonnen aan de opnames van 73 Yards (haar eerste aflevering). Het is ergens wel opvallend dat het midden van het seizoen van Doctor Who zo weinig Doctor heeft, maar de serie kan het hebben. Net als vorige week blijft de serie fier overeind met een verhaal dat misschien minder subtiele punten heeft te maken over de wereld om ons heen, maar wel boeit als een monstermysterie in een vreemde, maar ook weer niet zo vreemde wereld.
