Boek: Harmen van Straaten - Luchtacrobaten
Maar literatuur is duidelijk iets anders dan het schrijven van kinderboeken. In de literatuur worden zaken verwacht als: een serieuze karakterontwikkeling, en een 'avontuur' dat zich afspeelt in een meer gecompliceerde tijdspanne. Ook wordt er een zekere thematiek, een boodschap in het boek verlangd. Of Harmen van Straaten er met verve in geslaagd is om één van die kenmerken aan dit boek mee te geven valt te betwijfelen.
Proberen doet hij het zeker. Elk hoofdstuk van Luchtacrobaten wordt ingeleid met een Pietje Bell-achtig intro als: "Waarin we leren hoe alles kan droogvallen." Of: "We lezen hoe Ron de grond onder zijn voeten voelt wegzakken". Verder staat er voorafgaand aan het hele verhaal een literair verantwoorde proloog afgedrukt, in dit geval een fragment dat later een essentiële scène uit het boek zal blijken te zijn. Hoewel: essentieel? Een boek dat, naar later zal blijken, amper iets van een boodschap of gedachtengang in zich heeft, kan dat überhaupt essentiële scènes bevatten?
Het verhaal van Luchtacrobaten gaat over een groep kleurrijke personen die in de nabijheid van een drooggevallen rivierbedding ergens in de Verenigde Staten hun tragische leventje leven. Zo is er de lilliputter Judd, die reus wenst te worden, en de maffe vliegschoolhouder King, die het teloorgegane 'Daredevil Flying Circus' tracht te runnen. Dit wordt echter bemoeilijkt door de kuilen die steeds in de startbaan gegraven worden door ene Ron, op last van weer een ander: Skip Graham, die niet telkens door de vliegtuigmotoren wakker wil worden gemaakt.
In het verdere decor waar het verhaal zich afspeelt behoort ook nog een oude raderboot die dienst doet als pension, en 'The White House', een bordeel. Van Straaten voegt er als personages ook nog een godsdienstwaanzinnige, een make-upverkoopster én drie Arabieren aan toe, en dat die laatsten vlieglessen willen gaan volgen is dan een soort van grap uit september 2001, weet u nog?
Het begin van het verhaal is wat moeizaam omdat Van Straaten (foto rechts) ruim de tijd neemt om de omgeving en de sfeer neer te zetten. Zo luidt de openingszin van het boek: "De rode aarde in de delta is opengebarsten. De scheuren lijken op geopende monden die naar water snakken". Om even later te vervolgen in cliché-matige metaforen als "De wind speelt een spel dat alleen hij kent (...)". Als Van Straaten die sfeer uiteindelijk dan toch succesvol neerzet, leest het vervolg van het verhaal redelijk lekker weg. Dat komt mede door het grote tempo waarin de schrijver de clowneske situaties elkaar laat opvolgen. Technisch gezien is het allemaal aardig opgeschreven, maar het verhaal blijft nergens hangen. Er zijn weinig running gags, alleen hier en daar wat flauwe pogingen daartoe. Zo verzucht de kuilengraver Ron, wanneer hij tot aan zijn nek is ingegraven, en weet dat eigenaar King de vliegbaan met een sneeuwschuiver komt egaliseren: "Geen paniek! Ik moet mijn hoofd erbij houden."
Het verhaal stevent al snel af op een clichématige climax. Er lijkt heel veel te gebeuren, want niets is Van Straaten te dol. Maar ondanks alle actie (er gaan mensen dood enzo) blijft het verhaal nergens hangen. Er lijkt juist eigenlijk niks te zijn gebeurd. Veel gescheer en weinig wol. Als je gewoon een paar uur lang vermaakt wilt worden is Luchtacrobaten geen miskoop. Maar een aanrader zou ik het niet durven noemen.
Uitgever: Uitgeverij 521 ISBN: 9049970222 Pagina's: 255
Waardering:
Must See/Buy/DoAanraderRedelijkTsjaa...STAY AWAY!!!!
