FOK!vandaag: 24 juli toen
FOK! brengt het nieuws van vandaag, maar ook van toen. Vandaag in FOK!vandaag:
Het verleden van 24 juli, met o.a. Dutchbatters, Apollo 11, Dire Straits, Kruistochten, Love Parade en Watergate. Post op-, aanmerkingen en aanvullingen hieronder! Zelf (binnenkort) iets te vieren? Laat het in de comments weten en we nemen je op in de geschiedenis.
Nederland
1487 / Leeuwarden zijn woedend en breken massaal in staking uit vanwege, jawel, een verbod op de import en verkoop van buitenlands bier. Kennelijk was het lokale Friese bocht niet te zuipen. Meer lezen? Hier een gedetailleerd (en ouderwets Nederlands) verslag van een 16e-eeuwse Fries. Wat citaten treft u onder dit stuk aan.
1992 / Vliegtuigbouwer Fokker wordt door Duitsers overgenomen. Uiteindelijk zou het bedrijf waar menig FOK!ker zich verbonden mee voelt alsnog failliet gaan.
1995 / 'Onze' Dutchbatters keren gedesillusioneerd terug uit Bosnië en Herzegovina.
Internationaal
1915 / Op de stoomboot 'Eastland' lopen praktisch alle opvarenden naar één kant van het schip. Dat blijkt een heel slecht idee te zijn. De boot kapseist en er vallen 844 doden.
1922 / Palestina wordt officieel Brits mandaatgebied. De Britten zouden het land aan twee volkeren beloven met een hoop heibel als gevolg.
1974 / Het Amerikaanse Congres dwingt de corrupte Republikein Nixon om 'de Watergate-tapes' vrij te geven. Het schandaal zou hem uiteindelijk als eerste en enige president ooit dwingen tot aftreden.
2010 / De horde bezoekers van de Love Parade in Duisburg raakt bij de ingang in paniek. In de chaos vallen 21 doden en meer dan 500 gewonden.
Oorlog
1148 / Lodewijk VII van Frankrijk begint de belegering van Damascus tijdens de Tweede Kruistocht. De Europeanen werden bij de kruistocht uiteindelijk in de pan gehakt door de Saracenen.
1704 / Engels-Nederlands leger verovert Gibraltar op Spanje.
1990 / Saddam Hoessein verplaatst 30.000 militairen naar de grens met Koeweit. Papa Bush zou snel laten zien of Newsweeks betiteling 'wimp President' klopte of niet.
Trivia
1823 / Slavernij in Chili afgeschaft, 40 jaar voor Nederland (en de VS) hetzelfde zou doen.
1847 / In wat nu Utah heet (maar toen nog 50 jaar lang geen officiële staat van de VS was) wordt Great Salt Lake City gesticht. In Nederland kende men de stad destijds als Grote Zoutmeerstad.
19 ~ / De Ronde van Frankrijk werd vandaag gewonnen door Bernard Thévenet in 1977, Laurent Fignon in '83, Pedro Delgado in '88, Miguel Indurain in '94, Lance Armstrong (voor de zevende keer) in 2005 en Cadel Evans in '09.
1977 / In een Londens café wordt de Britse band Dire Straits opgericht. Ze zouden hits scoren in de Nederlandse Top 40 met o.a. 'Sultans of Swing', 'Lady Writer', 'Calling Elvis', 'Money for Nothing', 'Brothers in Arms', 'Walk of Life'.
2005 / Onder de bezielende leiding van president Hugo Chávez lanceert Venezuela samen met Argentinië, Brazilië, Cuba en Uraguay tv-station TeleSUR als tegenhanger van 'de Amerikaanse CNN.' Amerika is not amused.
Wetenschap
1911 / Amerikaans ontdekkingsreiziger, gouverneur en senator Hiram Bingham vindt de Incastad Machu Picchu terug.
1969 / De Apollo 11-capsule met daarin de drie wereldhelden die enkele dagen eerder als eerste mensen ooit op de maan stonden, landt veilig in de Grote Oceaan.
2009 / Koning Juan Carlos I van Spanje huldigt de Gran Telescopio Canarias in, oftewel de grootste telescoop ter wereld, op de Canarische Eilanden.
Vandaag feliciteren / Geboren in...
1738: Betje Wolff. 1783: Simón Bolívar. 1802: Alexandre Dumas. 1897: Amelia Earhart. 1969: Jennifer Lopez. 1985: Teagan Presley.
Vandaag herinneren / Overleden in...
1862: Martin van Buren (79). Van 1837-'41 de achtste (en enige Nederlandse) president van de VS. 1991: Isaac Bashevis Singer (86).
Fries bieroproer
Juli 1487, Leeuwarden. In 1486 werd een verbod op de import van niet-Fries bier verodonneerd, vooral door invloed van het machtige lokale bierbrouwersgilde. Een Fries tekende twee generaties later de verhalen van ouwetjes op:
"Enige boeren zitten in Leeuwarden Haarlemmer bier te drinken in het huis van een biertapper, die nog een vaatje had over- of achterwege gehouden, en aan de eis, om een lekker glas bier te schenken en een extraatje te verdienen, geen weerstand wilde of kon bieden."
"De Schieringer boeren storen zich niet aan het verbod. Het gruwelijk feit komt terstond ter ore van de brouwers: ze bestormen het huis, waarschijnlijk aan het Hoekster-eind gelegen binnen, betrappen de overtreders van de ordonnantie, en verbieden hen om Haarlemmer bier te drinken."
"De boeren, die zich aan het lekkere, krachtige bier (want verboden vrucht smaakt zoet) reeds lang hadden vergast, zijn niet in een stemming om te gehoorzamen. Men begint te kijven en te vechten. Allengs schieten op dit rumoer meer burgers toe, dringen in het huis, komen de brouwers te hulp en doen de boeren het onderspit delven." (...)
"De Leeuwarder burgerij nam de boeren het Haarlemmer bier drinken zó euvel, 'dat zij met hun geweren kwamen en de overtreders heur gebod in handen wilden hebben.'" De in Leeuwarden aanwezige Heer van Ameland, Pieter Cammingha, vond het overhandigen van arme boeren.
Cammingha was inmiddels voorbereid op oproer: hij had in zijn huis proviand, wapens en munities opgeslagen en het inmiddels verstrekt aan eensgezinde Schieringse burgers, alsook mannen uit Sneek en Franeker. Op 24 juli begon de opstand met 8000 man in de Friese hoofdstad.
Vrouwen probeerden nog middels een brief te bemiddelen, maar daar werd niet naar geluisterd door het stadsbestuur. Daarop plunderden en roofden de 8000 bewapende mannen zich een weg door de stad, vooral om deze 'te vernederen.'
Er vielen een heleboel doden aan beide kanten, waaronder de gewaardeerde afgestuurde in de rechten Pieter Sibrantszoon. Decennia later zouden betreurde bejaarden de jeugd wijzen op bloedvlekken die nog van Pieters dood zouden zijn.
De indringers namen tijdelijk de macht over en sloten edelen en belangrijke kooplieden op. Het voorval veroorzaakte een bloedige guerilla-oorlog tussen de steden Sneek en Leeuwarden, destijds elkaars grootste vijanden.
