De autist en de zwartkijker
Ik was deze week op een nieuwjaarsreceptie van de Fleury Stichting voor verstandelijk gehandicapten. Ik was uitgenodigd omdat ik met mijn vorige band drie jaar lang gratis een avond had opgetreden voor de bewoners van de Stichting. In die tijd had ik een goede band met zowel de begeleiding als de bewoners van de Fleury Stichting opgebouwd. Tijdens die nieuwjaarsreceptie kwam ik Theo met zijn zus Barbara tegen. Ik had ze al sinds 2005 niet meer gezien.
Theo leerde ik in 2000 kennen. Ik was op dat moment samen met een vriend bezig om een nieuwe band te formeren rond twee zusjes die ongelooflijk goed konden zingen. Lia was negentien en Suzy zeventien. Mijn vriend speelde basgitaar en ik slaggitaar en ik deed ook de solo’s tot we een betere sologitarist zouden vinden. Ik had op Muzikantenbank.nl een advertentie voor een drummer gezet. Er was een paar weken lang geen respons gekomen op de advertentie. Ik dacht er eigenlijk helemaal niet meer aan, want ik was samen met mijn vrouw op vakantie naar Maleisië. We maakten een fietstocht van Kota Bharu naar Kuantan en in Kuantan zouden we dan nog een weekje blijven en onder andere twee dagen Taman Negara bezoeken; het grootste en oudste regenwoud van Maleisië. Onderweg hadden we de Perhentian eilanden en Kapas aangedaan om te duiken en we waren gevorderd tot Cherating; een geliefd oord van Backpackers. Wij vonden het ook een paradijsje, omdat daar eindelijk weer eens makkelijk aan bier te komen was. De provincie Kota Bharu is zwaar islamtisch en de enige manier om daar aan bier te komen, was in Chinese winkeltjes. Zonder alcohol kan ik echt niet fietsen, dus ik was blij dat de provincie Kuantan veel minder zwaar islamitisch was en er veel Chinezen woonden. Maar er was nog iets dat ik daar vond. Een internetcafé. Normaal bemoei ik me op vakantie niet met internet, maar vier weken zonder mijn mail te checken zou me teveel spam opleveren, dus besloot ik maar even in te loggen. En wonder boven wonder was er tussen de tweehonderdduizend spammails ook een mailtje van ene Theo. Hij had de advertentie gelezen en wilde zich graag als drummer bij onze band aansluiten. Ik mailde terug, dat ik op dat moment in de jungle van Maleisië zat, maar dat hij eens kon komen oefenen als ik weer terug was.
En dat gebeurde. Wij oefenden op dat moment in de kantine van het bedrijf waarvoor ik zeventien jaar had gewerkt, voordat ik met een regeling kon gaan rentenieren in 1999.
De zusjes, mijn vriend en ik stonden te wachten in de hal van het gebouw, toen er een man en een jongen binnenkwamen. Aan de jongen kon je meteen zien, dat er iets mee loos was. Het bleken Theo en zijn vader. Theo was negentien jaar en bleek autistisch te zijn. Zijn vader had het mailtje gestuurd en begeleidde hem. Hij verontschuldigde zich dat hij niets over het autisme van zijn zoon had verteld, maar hij was bang dat Theo anders weer werd afgewezen. Dat was al vaker gebeurd. Ik vond dat meteen lullig. Waarom zou je iemand afwijzen omdat hij autistisch is? Als hij nou niet kon drummen is het wat anders, maar dat bleek hij wel te kunnen. En hoe! Suzy had me wel bij het naar boven gaan in mijn oor gefluisterd dat we nu Jostiband twee zouden kunnen gaan heten, maar ik wist wel dat ze een geintje maakte. De meisjes hadden totaal geen moeite met Theo en mijn vriend en ik ook niet.
Ik heb in het verleden met een aantal zeer goede drummers gewerkt, maar Theo was de eerste die vanaf het begin ‘Sunshine of your love’ precies zoals het origineel drumde. De meeste drummers spelen het nummer met een basdrum op de eerste en derde tel en een snareslag op de tweede en vierde tel, maar de snareslag hoort juist op de eerste en derde tel. Theo deed dat meteen goed. Hij kopieerde exact de originele drumpartij en dat deed hij met alle nummers. Soms gaf dat wel problemen, want wij wilden wel eens afwijken van het origineel en ergens een eigen break invoegen. Dan kwam Theo in opstand.
“Dan is het fout!” zei hij dan.
“Dan drum je het maar fout.” zeiden wij vervolgens en dan deed hij dat braaf.
Ik wist eigenlijk niet zoveel van autisten af. Ik heb wel een neef, die na twintig jaar geen reet te hebben uitgevoerd, de dokter eindelijk zover had gekregen dat hij Asperger als diagnose had gesteld, maar dat is een lichte vorm van autisme, geloof ik. Ik had ook de film Rainman gezien en daar deed Theo me wel een beetje aan denken. Alleen was Theo niet goed in kaarten onthouden, maar wel in muziek. Theo kon ook uitstekend keyboard spelen en had thuis een Roland keyboard en een Yamaha synthesizer. Het gekke is, dat hij als drummer alleen maar kopieerde, maar met zijn synthesizer ook eigen nummers componeerde. Ik had me sinds Theo bij onze band kwam wel een beetje in het autisme verdiept en ik had gelezen dat autisten weinig fantasie hadden en dat ze zich niet zomaar iets konden voorstellen vanuit het niets. Maar om te componeren moet je toch wel fantasie hebben en je iets vanuit het niets kunnen voorstellen.
De communicatie en het sociale contact waren wel moeilijker dan met een ‘normaal’ mens. Maar dat zorgde ook wel weer voor leuke momenten.
Op een gegeven moment zaten we tijdens een pauze wat te drinken en Theo zat naast Suzy. Ineens stond hij op en gaf Suzy een kus op haar wang. Wij lachen natuurlijk. Suzy reageerde ook lachend en zei plagend: “Theo, wat doe je nou? Niet meer doen hoor.”
Omdat wij allemaal lachten, lachte Theo mee. Dus dat sociale contact maakte hij dan wel. Hij kon ook ondeugend kijken en grappige opmerkingen maken en dat is ook niet gebruikelijk bij autisten, geloof ik. Toch had Theo wel een vaste structuur nodig en de band was daar een onderdeel van. Volgens zijn ouders was hij erg uit zijn doen, als de repetitie eens een keertje niet doorging. En er was volgens hen helemaal geen land mee te bezeilen als we een optreden in het vooruitzicht hadden gesteld, dat uiteindelijk niet doorging. Dat deden we dus ook maar niet meer.
Theo was heel goed op keyboard. Maar drummen en keyboard tegelijk ging niet. De vader van Theo kon ook aardig keyboard spelen en dus namen we de vader ook in dienst. De band was zo compleet, want nu kon ik me ook meer op de solo’s concentreren omdat er een begeleidingsinstrument bij was.
Maar de vader was wel het begin van het einde van de band. Wat was die man depressief! Hij was wel de ultieme zwartkijker. En bovendien verschrikkelijk wantrouwend. Regelmatig kwamen er lange e-mails waarin hij aangaf dat hij vermoedde dat we hem en Theo uit de band zouden gooien. Die e-mails waren zo depressief van toon, dat de meisje er op gingen reageren en vooral Suzy spaarde de vader daarbij niet. Of hij niet op kon pleuren met die lange en enge kutmails. Nou, dan kwam er een mailtje van hem dat nog veel langer en depressiever was. Als hij ergens binnen kwam, ging het onweren, sneeuwen en regenen tegelijk. Dat kon natuurlijk niet goed blijven gaan en dat ging het ook niet. De voorspelling van Theo’s vader kwam uit. We ‘pleurden’ hem de band uit en daarmee kon Theo ook niet blijven, hadden de meisjes geen zin meer om nog verder te gaan en dat was het dan. Uit contacten op MSN met Barbara, de twee jaar oudere zus van Theo, vernam ik dat Theo het er heel moeilijk mee had. Maar ook dat contact werd verbroken, omdat ze ons kwalijk nam dat we de vader uit de band hadden gezet. Terwijl ze zelf wel wist hoe erg die man was.
Ik vond het echt lullig voor Theo, maar het kon niet anders. Die vader maakte iedereen in zijn omgeving ook depressief. Tijdens de nieuwjaarsreceptie vertelde Barbara me, dat het weer veel beter ging met Theo. Hij speelde met zijn keyboard in een orkest. De vader was opgenomen in een inrichting. Moeder en Barbara zorgden voor Theo. Dat ging goed. Ik was opgelucht. Ik weet dat er columnisten zijn met een autistisch kind en ik weet zeker dat de opvoeding van zo’n kind enorm zwaar is. Maar geef mij maar een autist als Theo in plaats van een depressieve engerd zoals zijn vader. En denk maar niet dat die depressiviteit van de opvoeding van Theo kwam. Dat was gewoon zijn natuur.
